Klimatronik – czym jest i jak działa?

Automatyczne sterowanie klimatyzacją, w mowie potocznej określane jako tzw. klimatronik, było kiedyś drogim dodatkiem. Często łączonym z bogatszą wersją wyposażeniową danego modelu. Dziś w wielu autach to standard, a manualny odpowiednik odchodzi do lamusa.

Co to jest klimatronik?

Klimatronik to zwyczajowe określenie, jakim przyjęło się określać automatyczną klimatyzację w pełni sterowaną elektronicznie. Nazwa pochodzi od tego typu klimatyzacji stosowanej przez marki Grupy Volkswagen (np. Volkswagen czy Skoda), której nazwa handlowa to właśnie climatronic. Najbardziej charakterystycznym elementem układu jest panel sterowania z przyciskami zamiast pokręteł i niewielkich rozmiarów wyświetlaczem. Znaleźć możemy na nim zarówno wskazania temperatury, jak i ustawienia nadmuchu.

Z biegiem czasu pisownię słowa climatronic spolszczono, zastępując literę „c” literą „k”. Tak czy inaczej słowo klimatronik mocno zakorzeniło się w nomenklaturze stosowanej w ogłoszeniach motoryzacyjnych i wśród użytkowników samochodów – nie tylko tych z Grupy Volkswagen. Dziś praktycznie każdy rodzaj w pełni automatycznej klimatyzacji ze sterowaniem elektronicznym jest w języku potocznym określany właśnie w ten sposób.

Klimatronik – jak używać?

Niektóre osoby twierdzą, że w upalne dni to właśnie przez klimatyzację nabawiły się przeziębienia. Jednak z reguły to nie urządzenie zawiniło, a tzw. czynnik ludzki, czyli niewłaściwe korzystanie z klimatyzacji. Stosujmy się do jednej prostej zasady, aby nie znaleźć się w podobnej sytuacji. Zawsze przed zgaszeniem silnika w aucie, kilka minut wcześniej wyłączmy klimatyzację. Dzięki temu wysiadając z auta, nie odczujemy tak mocno różnicy temperatur, a układ pozbędzie się większej ilości wilgoci.

Kolejna kwestia to regularne serwisowanie klimatyzacji. Warto pamiętać szczególnie o tzw. odgrzybianiu i wymianie filtrów. Zaniedbany układ z mnóstwem drobnoustrojów, które wydostają się na zewnątrz to najgorsze, co możemy zafundować swojemu organizmowi.

Klimatronik a klimatyzacja manualna

Klimatyzacja manualna to najprostszy rodzaj klimatyzacji stosowanej w samochodach. Tym, co wyróżnia ją już na pierwszy rzut oka, jest jej panel. Najczęściej identyczny do tego stosowanego w danym modelu niewyposażonym w klimatyzację. Najczęściej jedyną różnicą i elementem, po którym możemy poznać, że mamy do czynienia z autem wyposażonym w klimatyzację jest przycisk z oznaczeniem „AC” lub ikonką śnieżynki. Po jego wciśnięciu następuje uruchomienie sprężarki (jeśli temperatura otoczenia na to pozwala). Do ustawiania temperatury, siły i kierunku nawiewu służą pokrętła.

Klimatronik to bardziej zaawansowany układ klimatyzacji. W pełni automatyczny, a do tego ze sterowaniem elektronicznym. Mało atrakcyjne pokrętła o nieco przestarzałym wyglądzie, zastępowane są przyciskami lub odpowiednikami o bardziej nowoczesnym kształcie.

W nich też umieszczany jest mały ekranik (choć zdarzają się modele, w których ekranik stanowi oddzielny element lub jego funkcję pełni ekran komputera pokładowego). Po ustawieniu wymaganej temperatury, system sam dostosowuje siłę nawiewu, czy nawet jego kierunek, odpowiednio mieszając ciepłe powietrze pochodzące z nagrzewnicy, z zimnym powietrzem z parownika.

Jest to możliwe dzięki specjalnym czujnikom rozmieszczonym we wnętrzu samochodu (wilgotności czy nasłonecznienia szyb). Zebrane przez nie dane odczytywane są przez moduł, który steruje klimatronikiem. Ciekawą funkcją jest ta, kiedy klimatronik automatycznie włącza zamknięty obieg powietrza w kabinie w przypadku zdiagnozowania zbyt wysokiego poziomu zanieczyszczeń we wnętrzu pojazdu.

W przypadku automatycznej klimatyzacji, w niektórych modelach, może być ona pozbawiona funkcji automatycznego ustawiania kierunku nawiewu czy pozbawiona funkcji współpracy z wyświetlaczem centralnym.

Klimatyzacja manualna a klimatyzacja automatyczna – co wybrać lepiej?

Podstawową cechą, która przemawia na korzyść klimatronika jest fakt, że wybierając ten rodzaj klimatyzacji, ustawiona przez nas temperatura jest stale automatycznie utrzymywana. Kolejną kwestią są na pewno walory wizualne. Zamiast pokręteł służących do regulacji, często identycznych, jak w autach niewyposażonych w klimatyzację, w tym przypadku stosuje się przyciski bądź nieco masywniejsze pokrętła o zmienionym wyglądzie (w pełni zabudowane).

W przypadku tzw. elektronicznego klimatronika dodatkowo zyskujemy oddzielny ekran lub małe ekraniki w pokrętłach, na którym wyświetlane są wskazania (np. wartość temperatury). Czasami informacje dotyczące ustawień klimatyzacji widoczne są także na ekranie centralnym (np. w starszych Oplach czy w Peugeocie 407).

Przy okazji należy wspomnieć, że istnieje rozwiązanie pośrednie, jakim jest klimatyzacja półautomatyczna. Np. tzw. climatic montowany w niektórych modelach Skody. Różnica pomiędzy nim a klimatronikiem polega na tym, że w przypadku tego pierwszego siła i kierunek nawiewu nie są ustawiane automatycznie.

Klimatyzacja dwustrefowa – czym jest?

Klimatyzacja dwustrefowa jest takim rodzajem klimatyzacji, w którym temperaturę możemy ustawić oddzielnie zarówno dla kierowcy, jak i dla pasażera. Inny podział (np. w przypadku vanów) to rozdzielenie stref na przednią i tylną partię kabiny.

Klimatyzacja dwustrefowa – jak działa?

Obecność na pokładzie samochodu klimatyzacji dwustrefowej daje nam szersze możliwości w zakresie ustawień temperatury. Możemy oddzielnie ustawić konkretne wartości dla poszczególnych stref. W niektórych modelach jedynie temperaturę, a w innych również kierunek i siłę nadmuchu.

Klimatyzacja dwustrefowa a klimatronik – co lepiej wybrać?

Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest wybór automatycznej klimatyzacji dwustrefowej. Wygląda podobnie do klimatronika, a oferuje zdecydowanie więcej możliwości. Starsze typy klimatronika ograniczały się tylko do możliwości ustawień jednostrefowych. Odmiany dwustrefowe zapewniały komfort i szeroką możliwość regulacji temperatury również dla pasażera.

Warto wspomnieć, że w popularnych modelach występują także klimatyzacje trzy i czterostrefowe. W przypadku pierwszego typu chodzi o możliwość regulacji ustawień dla pasażerów na tylnej kanapie. Druga, bardziej rozbudowana odmiana, zapewnia dodatkowo podział na dwie strefy również dla pasażerów siedzących z tyłu.

Jak działa klimatyzacja?

Dlaczego klimatyzacja jest lepszym rozwiązaniem niż użycie tradycyjnego nadmuchu? Odpowiedź nasunie się sama, kiedy poznamy sposób jej pracy. W autach pozbawionych tego dodatku nadmuch działa na podobnej zasadzie, co zwykły wiatrak. W przypadku klimatyzacji układ zbudowany jest z wielu innych elementów pozwalających nam na ustawienie konkretnej temperatury, skuteczne wychłodzenie wnętrza oraz pozbycie się z niego wilgoci. Najważniejszymi podzespołami, z których składa się klimatyzacja, są chłodnica (skraplacz), osuszacz, kompresor, parownik, czujniki oraz zawór.

W układzie klimatyzacji znajduje się specjalny czynnik. Za podniesienie jego ciśnienia i temperatury odpowiada kompresor napędzany paskiem wieloklinowym (przekazuje napęd z koła pasowego). Wydostając się stamtąd, czynni, jest silnie sprężony i rozgrzany. Dalej kierowany do skraplacza (chłodnicy). Czyli do miejsca, gdzie następuje obniżenie temperatury i jego skroplenie (zmiany stanu z gazowego na ciekły). W dalszej kolejności dociera do osuszacza, mającego za zadanie odfiltrowanie z niego zanieczyszczeń i cząsteczek wilgoci. Następny etap to rozprężenie czynnika, do którego dochodzi w specjalnie przeznaczonym do tego zaworze. Finalnie pozostaje tylko mocne schłodzenie czynnika, a elementem za to odpowiedzialnym jest parownik, do którego trafia za pomocą przewodów. Po rozprężeniu mamy do czynienia z ponownym zassaniem czynnika przez kompresor i powtórzeniem całej operacji. Co najważniejsze, schłodzone przez parownik powietrze trafia do kabiny poprzez kanały wentylacyjne, zakończone kratkami nawiewów.

Jak ustawić klimatyzację w samochodzie zimą?

Podstawową funkcją, jaką spełnia klimatyzacja w okresie zimowym, jest możliwość doprowadzenia za jej pomocą do szybkiego odparowania szyb. Co zrobić, aby skutecznie przeprowadzić tę czynność? W tym celu włączamy klimatyzację, a następnie ustawiamy jej działanie (nawiew) na obieg wewnętrzny. Należy podkreślić, że nawet jeśli ktoś nie jest zwolennikiem takiego rozwiązania, to raz na kilka dni warto w zimie włączać klimatyzację. Zapewni to odpowiednie smarowanie jej poszczególnych elementów i zdecydowanie wydłuży ich żywotność.

FAQ - najczęściej zadawane pytania

Od jakiej temperatury działa klimatyzacja w samochodzie?

Aby dało się włączyć klimatyzację w naszym samochodzie, wymagana jest odpowiednia temperatura otoczenia. Najczęściej układ zacznie działać dopiero, wtedy gdy temperatura na zewnątrz osiągnie poziom co najmniej 3 stopni Celsjusza.

Co lepsze klimatyzacja czy klimatronik?

Znacznie bardziej praktyczny jest klimatronik, którego działanie jest w pełni zautomatyzowane, a więc zdecydowanie wygodniejsze dla użytkownika.

Czy klimatronik się nabija?

Układ jest napełniany czynnikiem, zarówno w przypadku klimatyzacji automatycznej, jak i manualnej. Zalecamy także okresową kontrolę klimatyzacji, przynajmniej dwa razy w roku. Naturalnym zjawiskiem jest fakt, że co kilkanaście miesięcy może z niego ubywać nawet do 10% czynnika chłodzącego.

Czy można zmienić klimatyzację na klimatronik?

Teoretycznie nie ma rzeczy niemożliwych. W niektórych samochodach producent nigdy nie montował tzw. klimatronica. Jednym z dobrych przykładów jest Skoda Fabia pierwszej generacji. Wyjątkowo ambitni i uzdolnieni manualnie właściciele, niekiedy rozważają montaż tego wariantu klimatyzacji, wykorzystując podzespoły z innych modeli. Nie oznacza to jednak, że każdy z nich będzie idealnie pasować. Przeróbek może wymagać wiele elementów jak chociażby instalacja. Z tego powodu istnieje raczej mała szansa, że którykolwiek warsztat podejmie się takiego eksperymentu. Jest to raczej czynność dla utalentowanego miłośnika marki i modelu, dysponującego dostępem do tanich części używanych i nadmiarem wolnego czasu.