Awaria systemu wtrysku: co oznacza zapalona kontrolka? Co robić?

Układ wtrysku pełni bardzo istotną rolę w silniku – jest odpowiedzialny za dostarczanie paliwa do komór spalania. Awaria systemu wtrysku – co zrobić w takim przypadku? Czy autem można kontynuować podróż? Odpowiadamy!

Wtryskiwacze paliwa odpowiadają za dostarczanie do silnika odpowiedniej ilości paliwa i zapewnienie jego efektywnego spalania. We współczesnych jednostkach napędowych, przede wszystkim wysokoprężnych, pracują pod ogromnym ciśnieniem i są bardzo wrażliwe na jakość paliwa. Stąd nietrudno o ich awarię.

Co świadczy o awarii systemu wtrysku? Jak są jej objawy? Jak sprawdzić wtryskiwacze? W końcu, czy można jeździć z uszkodzonym wtryskiem? Na te i inne pytania odpowiadamy w poniższym artykule.

Co oznacza kontrolka awarii systemu wtrysku?

Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że system wtrysku we współczesnych silnikach jest bardzo skomplikowany. Jego końcowy element to wtryskiwacz, którego praca jest oparta na podstawie licznych parametrów, pochodzących z wielu czujników.

Wtryskiwacze otrzymają sygnał od centralnej jednostki sterującej silnika (ECU). Zależny jest on m.in. od stopnia otwarcia przepustnicy, prędkości obrotowej, temperatury, położenia wału korbowego i wałka rozrządu czy też sygnałów z systemów kontroli trakcji.

Oznacza to, że zawieść może wiele elementów, odpowiadających za pracę wtryskiwacza. Jeśli dojdzie do uszkodzenia któregoś z nich, na desce rozdzielczej zapali się kontrolka awarii systemu wtrysku. W większość samochodów będzie to tak naprawdę kontrolka check engine, która może mieć kolor żółty lub czerwony.

Zapalanie się jej nie musi od razu oznaczać konieczności wymiany któregoś wtryskiwacza. Przyczyn może być naprawdę wiele (również poza częścią układu wtryskowego), a ich odnalezienie wymaga diagnostyki silnika.

Awaria systemu wtrysku: czy można jechać?

Jeśli po włączeniu się kontrolki check engine auto jeździ tak jak do tej pory – nie odczuwa się spadku mocy, silnik nie dymi (TUTAJ przeczytasz o kolorze spalin) – to takim samochodem można kontynuować podróż. Oczywiście, warto mieć na uwadze ewentualną usterką i umówić się do serwisu.

O awarii systemu wtrysku świadczy przede wszystkim spadek mocy silnika. Poza tym auto zaczyna nierówno pracować na biegu jałowym, zużywać więcej paliwa, jak również gasnąć na luzie. Towarzyszy temu dymienie z rury wydechowej – na czarno lub biało. Kolejny objaw to problematyczne uruchamianie silnika, nie tylko na zimno.

W takim przypadku zdecydowanie nie zaleca się jazdy samochodem. Z powodu awarii systemu wtrysku silnik będzie pracował na ubogiej mieszance, co może doprowadzić nawet do jego nieodwracalnych uszkodzeń.

Jak działa układ wtryskowy silnika?

Aby nadążyć za przepisami dotyczącymi emisji spalin i zużycia paliwa, układ paliwowy na przestrzeni lat bardzo się zmienił. Najpierw gaźnik został wyparty przez wtrysk jednopunktowy. Później pojawiły się, kolejno, wtrysk wielopunktowy, sekwencyjny oraz bezpośredni (TUTAJ przeczytasz o nich więcej).

Pedał gazu w samochodzie jest połączony z zaworem dławiącym, który reguluje ilość powietrza wpływającego do silnika. Gdy zaczynasz go wciskać, otwiera się przepustnica, zwiększając dostarczanie powietrza.

Wtedy jednostka sterująca silnika (ECU) zwiększa dawkę paliwa w oczekiwaniu na dopływ większej ilości powietrza. Nad wszystkim czuwają czujniki, które monitorują ilość powietrza wpływającego do silnika, a także zawartość tlenu w spalinach. Komputer sterujący pracą jednostki napędowej wykorzystuje powyższe dane, aby dobierać właściwy stosunek mieszanki.

Wtryskiwacz paliwa to nic innego, tylko elektronicznie sterowany zawór. Jest on zasilany pod ciśnieniem przez pompę paliwową i może się otwierać oraz zamykać wiele razy na sekundę. Ilość paliwa dostarczanego do silnika zależy od czasu, przez jaki pozostaje on otwarty.

Aby zapewnić odpowiednią dawkę paliwa, jednostka sterująca silnika (ECU) wyposażona jest w całą masę czujników. Oto niektóre z nich:

• czujnik przepływu powietrza – informuje ECU o ilości powietrza wpływającego do silnika
• czujniki tlenu – monitorują ilość tlenu w spalinach, dzięki czemu ECU może określić, jak bogata lub uboga jest mieszanka paliwowa
• czujnik położenia przepustnicy – monitoruje położenie przepustnicy (określa ile powietrza dostaje się do silnika), dzięki czemu ECU może szybko reagować na zmiany, zwiększając lub zmniejszając dawkę paliwa
• czujnik temperatury płynu chłodzącego – umożliwia ECU określenie, kiedy silnik osiągnął właściwą temperaturę roboczą
• czujnik napięcia – monitoruje napięcie układu w samochodzie, dzięki czemu ECU może zwiększyć obroty biegu jałowego w przypadku spadku napięcia (co wskazywałoby na duże obciążenie elektryczne)
• czujnik ciśnienia bezwzględnego w kolektorze – monitoruje ciśnienie powietrza w kolektorze dolotowym
• czujnik prędkości obrotowej silnika – monitoruje prędkość obrotową silnika

Awaria systemu wtrysku – jakie są objawy?

Najbardziej typowe objawy awarii systemu wtrysku to:

• włączona kontrolka check engine – na desce rozdzielczej rozbłyska kontrolka silnika
• wibracje silnika – nie otrzymuje on odpowiedniej ilości paliwa, przez co zaczyna pracować nierówno
• przerwy w zapłonie silnika – brudny, zatkany lub nieprawidłowo otwierający się wtryskiwacz może spowodować wypadanie zapłonu
• nieprzyjemny zapach paliwa – takie objawy pojawiają się, gdy wtryskiwacz przecieka lub jego uszczelnienie jest wadliwe
• wyciek paliwa w komorze silnika – pod maską może dojść do wycieków z okolic wtryskiwaczy. Należy pamiętać, że to bardzo niebezpieczna sytuacja, mogąca doprowadzić nawet do pożaru
• zwiększone zużycie paliwa – silnik otrzymuje za dużo lub za mało paliwa niż jest to konieczne, co obniża jego efektywność paliwową
• gaśnięcie silnika na biegu jałowym
• nieprawidłowa zawartość spalin – uszkodzony wtryskiwacz uniemożliwia katalizatorowi właściwie działanie, co prowadzi do zwiększenia emisji spalin

Awaria systemu wtrysku – jak oczyścić wtryski?

Podczas pracy we wtryskach może odkładać się brud, np., gdy nie dba się o systematyczną wymianę filtra paliwa (TUTAJ przeczytasz o filtrach w aucie) lub tankuje paliwo słabej jakości. Aby zapobiegać awarii, zaleca się regularne dbanie o wtryskiwacze.

Czyszczenie ich i innych elementów układu paliwowego przeciwdziała osadzaniu się brudu i zanieczyszczeń. Najpopularniejszym środkiem do dbania o wtryskiwacze jest specyfik dodawany do paliwa. Stosuje się go zarówno w silnikach benzynowych, jak i wysokoprężnych.

Taki preparat dolewa się do baku paliwa, zgodnie z zalecanymi przez producentami proporcjami. Oczywiście, jego stosowanie ma wyłącznie sens, jeśli wtryskiwacz nie jest uszkodzony (TUTAJ przeczytasz, co się stanie, jeśli do baku nalejesz za dużo paliwa).

Druga metoda czyszczenia wtryskiwaczy polega na podpięciu specjalnego płynu bezpośrednio do pompy wysokiego ciśnienia (z pominięciem filtra paliwa). W tym przypadku ważne jest zastosowanie papierowych filtrów na przewodach doprowadzającym i odprowadzającym, a także wyłączenie silnika przed skończeniem się środka. Zapobiega to zapowietrzeniu układ paliwowego.

Jest jeszcze płukanie wtrysków za pomocą specjalistycznego urządzenia do czyszczenia układu paliwowego. To najskuteczniejsza metoda, ale i najbardziej czasochłonna. Stosuje się ją wyłącznie w warsztatach.

Jak sprawdzić wtryskiwacze benzyny?

Najprostszym sposobem jest sprawdzenie sprawności wtryskiwaczy za pomocą testera diagnostycznego. Co istotne, na rynku dostępne są urządzenia do samodzielnego użytku.

Aby sprawdzić wtryski należy podpiąć tester do sterownika. Następnie wrzucamy bieg jałowy, uruchamiany silnik oraz rozgrzewany go do temperatury ponad 70 stopni Celsjusza. Teraz wystarczy odczytać wynik i porównać go z parametrami zalecanymi przez producenta (TUTAJ przeczytasz o tym jak długo trwa całkowite schłodzenie silnika).

Bardziej rzetelna metoda polega na umiejscowieniu ich na stole probierczym. Dzięki temu mogą pracować w warunkach zbliżonych do tych, jakie panują w czasie jazdy. Przy okazji diagnosta sprawdza każdy wtrysk pod mikroskopem – w ten sposób może precyzyjnie określić jego stan.

Co zrobić w przypadku awarii systemu wtrysku?

Jeśli doszło do awarii systemu wtrysku, od razu należy zatrzymać samochód i unikać dalszej jazdy. Kolejny krok polega na skontaktowaniu się z warsztatem w celu przeprowadzenia diagnozy usterki.

Awaria systemu wtrysku to pojęcie dość szerokie. Obejmuje ono nie tylko same wtryskiwacze, ale również inne elementy. W rezultacie konieczne mogą być wymiana części układu paliwowego, pompy czy całego układu wtryskowego.

Awaria systemu wtrysku – ile kosztuje? Jaki jest koszt naprawy?

Koszt naprawy zależy przede wszystkim od systemu wtryskowego. W przypadku podstawowych rozwiązań będzie niższy niż np. w przypadku układu Common Rail.

Samo sprawdzanie działania wtrysku to około 40-60 zł za sztukę (w przypadku silników wysokoprężnych). Poza tym, uszczelnienie plus wymiana końcówek, w zależności od producenta, może kosztować od około 400 zł. Naprawa wtryskiwacza silnika benzynowego z diagnostyką, czyszczeniem oraz wymianą części to wydatek około 500 zł.

Do tego dochodzi jeszcze np. naprawa pompy. Koszt regeneracji jest tutaj bardzo indywidualny, a samo sprawdzenie to wydatek 100-200 zł. Regeneracja pomp Common Rail potrafi kosztować od około 700 do 1200 zł.