Biodiesel – co to jest i czy jest bezpieczny dla silnika?

Biopaliwo powstaje z naturalnych składników, a przy jego spalaniu wytwarza się mniej trujących substancji niż przy spalaniu oleju napędowego. Mimo że jest tańszy, biodiesel nie znajduje szerokiego zastosowania w motoryzacji. Dlaczego?

Wokół biodiesla narosło wiele różnych mitów. Jego przeciwnicy zarzucają mu szkodliwy wpływ na silnik. Z kolei zwolennicy odpowiadają im, że biodiesel to ukłon w stronę środowiska naturalnego.

Ale czym jest to paliwo, jakie ma zalety i wady oraz czy jego stosowanie może być bezpieczne dla jednostki napędowej?

Czym jest biodiesel?

Biodiesel to biodegradowalne paliwo, wytwarzane z olejów roślinnych, tłuszczów zwierzęcych lub pochodzących z recyklingu tłuszczów restauracyjnych. Na Starym Kontynencie (także i w Polsce) najczęściej powstaje ono na bazie oleju rzepakowego.

Czysty biodiesel (B100) służy do zasilania silników o zapłonie samoczynnym. Podobnie jak olej napędowy, ma on postać płynną. Nad tym ostatnim góruje jednak niższymi emisjami dwutlenku węgla i siarki. Poza tym jego stosowanie przyczynia się do ograniczenia zużycia paliw kopalnych (TUTAJ przeczytasz o tym co wybrać: silnik Diesla czy benzynowy?).

Zastosowanie biodiesla w konwencjonalnym silniku wysokoprężnym powoduje również znaczną redukcję emisji:

• węglowodorów
• węglowodorów aromatycznych
• tlenku węgla
• alkenów
• aldehydów
• ketonów
• cząstek stałych

Oszacowano, że biodiesel pochodzący z soi zmniejsza emisję dwutlenku węgla do atmosfery o 78%. Ponadto to pierwsze paliwo alternatywne, które całkowicie spełnia wymogi dotyczące badań skutków zdrowotnych, określone w amerykańskiej ustawie o czystym powietrzu (TUTAJ poznasz 5 popularnych i trwałych diesli).

Biopaliwa: wady i zalety

Biodiesel ma liczne zalety, ale nie jest też wolny od wad.

Biopaliwa: zalety

• wyprodukowane z zasobów odnawialnych
• mniejsza emisja gazów cieplarnianych (np. w przypadku B20 spada ona o 15%) – paliwa kopalne podczas spalania uwalniają do atmosfery gazy cieplarniane, takie jak dwutlenek węgla. To podnosi temperaturę i powoduje globalne ocieplenie. Eksperci uważają, że stosowanie biodiesla zamiast oleju napędowego może zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych nawet o 78%
• mniejsza zależność od dostawców ropy dzięki lokalnym uprawom i produkcji. Poza tym nie trzeba go transportować na duże odległości, co również pozytywnie wpływa na środowisko
• biodegradowalne i nietoksyczne – w porównaniu z olejem napędowym biodiesel wytwarza m.in. mniej sadzy (cząstek stałych), tlenku węgla, niespalonych węglowodorów i dwutlenku siarki
• pozytywny wpływ na lokalną gospodarkę
• zmniejszona zależność od importu ropy naftowej
• korzyści zdrowotne – zanieczyszczenie powietrza jest przyczyną około 6,5 mln zgonów rocznie. Biodiesel wytwarza mniej szkodliwych substancji niż paliwa kopalne
• poprawa jakości powietrza – dwutlenek węgla powstający w wyniku spalania biodiesla jest wykorzystywany w procesie fotosyntezy roślin przeznaczonych do jego produkcji

Biopaliwa: wady

• różnice w jakości – biopaliwa są wytwarzane z różnych roślin uprawnych, stąd mogą różnić się swoimi właściwościami
• niższe właściwości smarne niż olej napędowy
• zauważalnie gorsza wydajność
• nie nadają się do stosowania w niskich temperaturach – wtedy biodiesel „żeluje się”, dlatego w chłodne pory rok warto zmieszać go z zimowym olejem napędowym
• przy ich spalaniu powstaje więcej sadzy, co powoduje zatykanie filtra DPF. Aby temu zapobiec wtryskuje się dodatkową ilość paliwa przy otwartych zaworach wydechowych. Zapala się ono w rozgrzanym układzie, spalając pozostałości sadzy. Wprawdzie w ten sposób oczyszcza się filtr, ale powoduje to zwiększone zapotrzebowanie na paliwo i przyspieszone zużywanie się filtra
• pogorszenie właściwości oleju – dodatkowy wtrysk paliwa powoduje, że jego spora część dostaje się do miski olejowej. Prowadzi to do przyspieszonego pogorszenia właściwości oleju
• nie zaleca się stosowania biopaliwa w nowoczesnych silnika wysokoprężnych z bezpośrednim wtryskiem paliwa
• powodują 10-procentowy wzrost emisji tlenku azotu
• niedobór żywności – zwiększony popyt na biopaliwa może prowadzić do wzrostu cen tłuszczów roślinnych i zwierzęcych
• zwiększone wykorzystanie nawozów – większa ilość roślin do produkcji biopaliw oznacza więcej nawozów, które mają negatywny wpływ na środowisko
• ograniczenia regionalne – nie opłaca się produkować biopaliwa w miejscach, w których nie da się hodować roślin do jego wytworzenia
• duże zużycie wody i energii podczas produkcji

Gdzie kupić biodiesla?

Biodiesla można kupić na większości stacji benzynowych. Jego cena jest niższa niż w przypadku standardowych paliw. Co istotne, przekłada się na nią ilość biokomponentów – im więcej, tym biopaliwo okazuje się tańsze.

Gdzie kupić paliwo bez biokomponentów?

Paliwo bez biokomponentów można nabyć przede wszystkim na mniejszych, prywatnych stacjach. Określa się je mianem ON B-zero, a jego największa zaleta to fakt, że zachowuje układ wtryskowy w znakomitym stanie.

Jak informuje biuro prasowe koncernu PKN Orlen, importerzy i producenci paliw są zobowiązani do stosowania w paliwach biokomponentów. W Polsce sprzedaje się głównie olej napędowy z 7-procentowym udziałem takich dodatków. Jest to zgodne z aktualnie obowiązującymi przepisami Unii Europejskiej.

W przypadku stacji należących do wielkich koncernów ON B-zero może pojawić się wyłącznie w specyficznych sytuacjach. Przykład? Brak biokomponentów.

Ile kosztuje biodiesel?

Czysty biodiesel B100 kosztuje od 2,70 do 2,90 zł za 1 litr. Dostępny jest głównie hurtowo. Chętnie po to paliwo sięgają przede wszystkim rolnicy, którzy wykorzystują je w traktorach.