Budowa dróg lokalnych pod lupą NIK – zawiadomienia do prokuratury

Miliony wydane z publicznych pieniędzy, a drogi nadal w fatalnym stanie. Kontrola NIK ujawnia na dopiero co oddanych trasach spękany asfalt, brak odwodnienia oraz niewłaściwie zrealizowane inwestycje w infrastrukturę. Niektórzy samorządowcy będą teraz tłumaczyć się przed prokuratorem.

Kontrola Najwyższej Izby Kontroli (NIK) ujawniła szereg nieprawidłowości przy realizacji inwestycji drogowych finansowanych z Rządowego Funduszu Polski Ład. Sprawdzeniu podlegały projekty o wartości blisko 108 mln zł, z czego ponad 93 mln zł pochodziło z dofinansowania tego funduszu. Niestety, okazuje się, że budowa dróg lokalnych nie spełniała podstawowych standardów.

Budowa dróg lokalnych – wielka fuszerka

Na drogach oddanych do użytku kontrolerzy odkryli spękany asfalt, niedrożne odwodnienia, niestabilne skarpy oraz braki w oznakowaniu. Dodatkowo, w niektórych przypadkach odbierano inwestycje, na których wciąż trwały prace. Zdarzało się, że dokumentacja projektowa była niekompletna lub niewłaściwie przygotowana, a w trzech z siedmiu kontrolowanych jednostek naruszano przepisy prawa zamówień publicznych.

NIK wskazała również braki w nadzorze budowlanym. Nie przeprowadzano kluczowych badań jakościowych nawierzchni, takich jak kontrola nośności czy parametrów przeciwpoślizgowych. Inspektorzy nadzoru nie weryfikowali na bieżąco realizowanych prac, co prowadziło do sytuacji, w których odbierano roboty budowlane niezgodne ze specyfikacją.

W niektórych przypadkach odnotowano także fałszowanie dokumentacji projektowej oraz brak naliczania kar umownych za opóźnienia. W Gminie Miedziana Góra nieuzasadnione wydatki sięgnęły ponad 650 tys. zł. Z kolei w Opolu nie naliczono kar na kwotę 1,9 mln zł z tytułu zwłoki w wykonaniu umowy.

Budowa dróg lokalnych – sprawa dla prokuratury

W związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami NIK złożyła dwa zawiadomienia do prokuratury. Pierwsze dotyczyło nieprawidłowości w realizacji inwestycji w województwie opolskim, w tym fałszowania dokumentów i działań na szkodę interesu publicznego. Drugie zawiadomienie odnosiło się do nieprawidłowości w Gminie Białowieża, gdzie wójt miał działać na szkodę gminy, nie wywiązując się z obowiązków służbowych.

Wnioski i rekomendacje dla samorządów

Kontrolerzy NIK zaapelowali do samorządów o poprawę nadzoru nad realizacją inwestycji drogowych. Realizacja inwestycji musi być nie tylko szybka, ale przede wszystkim zgodna z przepisami i standardami technicznymi. Tylko wtedy możliwe jest uniknięcie konieczności przeprowadzania kosztownych napraw.

Raport NIK pokazuje, że zaniechania na etapie realizacji nowych inwestycji drogowych mogą prowadzić nie tylko do strat finansowych, ale także do obniżenia bezpieczeństwa na drogach. W przyszłości oznacza to dla kierowców korzystanie z jezdni wątpliwej jakości.