Co ile wymiana rozrządu – kiedy wymienić pasek lub łańcuch rozrządu i z jakimi kosztami się liczyć?

Co 100 tys. km a może co rok? Kiedy wymienić pasek rozrządu? Z tym pytaniem zmagają się wszyscy kierowcy. Jedni jednak o wymianie pamiętają, inni ją lekceważą, narażając się na kłopoty i spore wydatki. Co ile wymiana paska rozrządu? Odpowiedź nie jest oczywista. To zależy od silnika, przebiegu i czasu.

Stare powiedzenie mówi: jak dbamy, tak mamy. Nie oznacza to jednak, że pasek rozrządu należy wymieniać częściej, niż zaleca producent. Nie, wystarczy trzymać się interwałów zalecanych dla danego silnika, by wszystko działało w nim poprawnie. We współczesnych samochodach komputer podpowie, kiedy należy wymienić pasek rozrządu, dawniej trzeba pilnować przebiegu, ale najczęściej kierowcy lekceważą czas. A wystarczą 3, 5 lat i pasek rozrządu bez wglądu na przebieg powinien być wymieniony.

Czym jest i jaką funkcję pełni rozrząd silnika?

Pasek rozrządu to kluczowy element silnika. Przenosi moment obrotowy wału korbowego na wałek lub wałki rozrządu, których krzywki otwierają i zamykają zawory ssące i wydechowe w komorach spalania. To dzięki rozrządowi wszystko w silnik działa „na czas”, czyli zawory otwierają się i zamykają w odpowiednim czasie.

Co, jeśli pasek lub łańcuch przeskoczy o jeden ząbek? Katastrofa. Większość silników pracuje w trybie kolizyjnym. Oznacza to, że jeśli pasek się zerwie lub przeskoczy, choć o jeden ząbek zawory spotkają się z tłokiem, wyrządzając spore spustoszenie w silniku.

W dużym uproszczeniu można powiedzieć, że dzięki paskowi rozrządu silnik pracuje, a samochód jedzie. Bez niego wał korbowy obracałaby się, nie przekazując momentu na koła.

Jak zbudowany jest rozrząd?

Moment może być przenoszony za pomocą paska, łańcucha lub kół zębatych. Niezależnie jednak od rodzaju rozrządu funkcja pozostaje bez zmian. Zmienia się jedynie jego trwałość.

Najtrwalsze są koła zębate, jednak nie stosuje się ich już w motoryzacji. Znacznie tańszy, lżejszy i cichszy jest pasek lub łańcuch. Ten ostatni oczywiście znacznie trwalszy, ale jak wynika z doświadczenia, nawet łańcuch nie jest wieczny i trzeba go czasami wymienić.

Pasek rozrządu w kąpieli olejowej

To specyficzne rozwiązanie, które przynajmniej w założeniu ma wydłużyć żywotność paska, zminimalizować tarcia i zmniejszyć hałas pracy. Stosowane jest m.in. w niektórych starszych silnikach TDCI, EcoBoost Forda czy w silnikach PureTech koncernu PSA.

W praktyce oznacza to, że pasek pracuje pod szczelną pokrywą w kąpieli olejowej. Z jednej strony wydłuża to żywotność paska do 10 la i nawet 200 tys. km, z drugiej wymaga stosowania ściśle określonego oleju i częstej jego wymiany.

Wymiana rozrządu – które części ulegają wymianie?

Układ rozrządu to nie tylko pasek czy łańcuch. To także rolki prowadzące pasek lub łańcuch oraz napinacze. Pracuje on przecież dużą prędkością. W naturalny sposób pasek ulega rozciąganiu. Napinacz niweluje luzy paska oraz zapobiega przeskoczenia rozrządu.

Łańcuch, który uznawana jest znacznie trwalszy, także ulega rozciąganiu i czasami lepiej go wymienić. Właśnie dlatego niektórzy producenci stosują mokre rozrządy, czyli łańcuchy pracujące w kąpieli olejowej.

Co więcej, w wielu silnikach pasek lub łańcuch rozrządu napędza również bezpośrednio pompę wody, dlatego wymiana paska wiąże się z koniecznością wymiany i tego elementu.

Jak skontrolować stan rozrządu?

Niestety, aby skontrolować stan paska czy łańcucha rozrządy trzeba dotrzeć do rolek napinacza oraz samego paska. A to oznacza, że trzeba zdjąć jego osłony. Gdy dotarliśmy już do paska, nie warto montować używanych części, tylko je wymienić na nowe.

Na ucho także nie ma co kontrolować jego stanu. Pewną wskazówką może być stan pompy wody, jednak to nie daje jednoznacznej odpowiedzi czy pasek rozrządu jest jeszcze w dobrym stanie.

Jak często wymieniać rozrząd?

Odpowiedź jest prosta, tak często, jak zaleca producent lub po 3-5 latach w przypadku paska.

A co z łańcuchowym napędem rozrządu?

Łańcuch jest znacznie trwalszy, ale nie wieczny. W zasadzie potrafi przejechać 200 tys. km, jednak jeśli producent zaleca wymianę, trzeba jej pilnować.

Czym grozi zaniedbanie wymiany rozrządu?

Jeśli na czas nie wymienimy paska rozrządu i podczas pracy silnika pasek pęknie, spowoduje on prawdziwe spustoszenie. W pierwszej kolejności tłoki spotykają się z zaworami, co może kosztować od kilkuset do 3 tysięcy złotych.

Najczęściej dochodzi także do wykrzywienia wałków rozrządu, panewek, wału korbowego, a nawet głowicy. To tak jakby przy dużej prędkości jazdy rowerem ktoś wsadził kij w szprychy.

Ile kosztuje wymiana rozrządu?

Nie ma na to jednej odpowiedzi. Wymiana paska może kosztować od kilkaset złotych do ponad 10 tys., jeśli np. trzeba wyciągnąć silnik. Tak, tak, czasami pasek umieszczony jest za silnikiem i jego wymiana możliwa jest tylko po wyciągnięciu całego silnika.

Wymiana paska rozrządu – cena

Sam pasek z napinaczami to wydatek od kilkuset złotych. Znacznie trudniejsze jest dotarcie do niego.
Warto pamiętać także, że pasek musi zostać wymieniony wraz z rolkami i napinaczami. Najlepiej więc kupować cały zestaw układu rozrządu.

Wymiana łańcucha rozrządu – cena

Z reguły dostęp do łańcucha rozrządu jest trudniejsza, bo producent nie przewiduje jego wymiany w pierwszym okresie eksploatacji. Jednak w przypadku starszych atu używanych, taka operacja czasami będzie konieczna. Wtedy musimy liczyć się z większymi kosztami.

Czy można samodzielnie przeprowadzić wymianę rozrządu?

Choć wymiana paska rozrządu to obok oczywistych wymian pozostałych elementów eksploatacyjnych jedna z podstawowych czynności obsługowych samochodu nie zaleca się samodzielnej wymiany paska rozrządu. Przede wszystkim wymaga to użycia specjalistycznych narzędzi, dokręcenia elementów kluczami dynamometrycznymi z odpowiednią siłą, poza tym wymaga wiedzy oraz umiejętności.