17 marca 2025

Czy będzie można zaskarżyć karę za brak OC? Korzystny wyrok dla kierowców

sąd sędzia toga wyrok
Zdjęcie: GettyImages.

Opłata dodatkowa za przerwę w polisie odpowiedzialności cywilnej nie podlega odwołaniu. Nawet jeśli nie wynika ona z winy kierowcy, karę od UFG trzeba zapłacić. To może się jednak zmienić za sprawą wyroku Sądu Najwyższego.

Dotychczas sądy administracyjne odmawiały rozpatrywania skarg na wezwania Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego (UFG). Wynika to z faktu, że fundusz nie jest organem administracji publicznej. Ponieważ nie wydaje decyzji administracyjnych, okazuje się, że praktycznie nie można na niego złożyć skargi. Jak się okazuje, opłata karna za brak OC może jednak zostać zaskarżona.

Możesz odwołać się od mandatu, ale nie od kary za brak OC

Niemal w każdej sytuacji kierowca ma możliwość walki o swoje prawa, jeśli nie zgadza się z nałożoną karą. W większości przypadków nie są wymagane nawet większe formalności.

W przypadku kary za wykroczenie drogowe wystarczy nie przyjąć mandatu, bez konieczności podawania przyczyny takiej decyzji. Sprawa automatycznie trafia do sądu, gdzie potencjalny sprawca może walczyć o uniewinnienie.

W przypadku Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, który nakłada opłaty za niespełnienie obowiązku posiadania OC na pojazd, kierowca jest na straconej pozycji. Może jedynie wnieść powództwo przeciwko UFG, aby ustalić, czy obowiązek ubezpieczenia rzeczywiście istniał. Jeśli sąd potwierdzi, że auto powinno być ubezpieczone, właściciel pojazdu i tak musi zapłacić karę. Jedyną możliwością jest ewentualne rozłożenie należności na raty.

Warto dodać, że w 2025 roku maksymalna opłata za brak OC wynosi aż 9330 zł dla samochodów osobowych i 14 000 zł dla pojazdów ciężarowych. Nawet jeśli przerwa w ubezpieczeniu trwała tylko jeden dzień, kara wynosi 1870 zł. To znacznie wyższe kwoty niż te związane z wykroczeniami drogowymi, w których stosunkowo łatwo można uniknąć mandatu.

Opłata karna za brak OC – interwencja RPO

Rzecznik Praw Obywatelskich (RPO) w skardze do Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazał, że opłata dodatkowa powinna być traktowana jako kara administracyjna. Taka interpretacja pozwoliłaby złagodzić lub nawet anulować karę w uzasadnionych przypadkach.

Brak ubezpieczenia OC nie zawsze jest celowym działaniem właściciela auta. Może wynikać z przypadkowego błędu, np. nieprawidłowego wypełnienia formularza ubezpieczeniowego, co skutkowało przerwą w ochronie. Problem może pojawić się także w wyniku pobytu w szpitalu, poważnej choroby, pomyłki ze strony ubezpieczyciela lub błędnych informacji udzielonych przez sprzedawcę pojazdu.

Opłata karna za brak OC – zmiana zasad?

O ile dotychczas sądy były nieugięte, to na posiedzeniu niejawnym Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) uchylił zaskarżone postanowienie i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Nie opublikowano jeszcze uzasadnienia tej decyzji. Dotyczy to skargi do NSA na postanowienie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z 24 września 2024 r. Ten odrzucił skargę właścicielki pojazdu na wezwanie UFG do zapłaty opłaty karnej. Jednak Rzecznik Praw Obywatelskich przedstawił argumenty mające na celu wykazanie, że wezwanie to powinno podlegać kontroli sądów administracyjnych.

Jeśli sądy ostatecznie uznają, że kary UFG można zaskarżać, wielu kierowców będzie mogło skutecznie bronić się przed wysokimi opłatami wynikającymi z niezamierzonych przerw w ubezpieczeniu.