Data produkcji opony – czy jest ważna? Na co zwracać uwagę?

Opony, które są jedynym elementem samochodu mającym bezpośredni kontakt z nawierzchnią, zużywają się nie tylko z kolejnymi kilometrami. Żywotność ich mieszanki również jest ograniczona. Data produkcji opony – czy jest ważna? Na co zwracać uwagę?

Data produkcji opony ma ogromne znaczenie. W końcu mieszanka gumowa, z jakiej jest ona zbudowana, z biegiem lat zaczyna się po prostu starzeć. W efekcie coraz bardziej traci swoje właściwości.

Trzeba pamiętać, że ogumienie jest tak naprawdę najważniejszym elementem bezpieczeństwa każdego samochodu. Odpowiada nie tylko za jego zachowanie na drodze, ale również utrzymuje ciężar auta oraz zmaga się z przyspieszeniami i hamowaniami. Poza tym wygładza nierówności nawierzchni, a w czasie ulewy – odprowadza wodę (TUTAJ przeczytasz o aquaplaningu).

Jak sprawdzić rok produkcji opon?

Data produkcji widnieje na każdej oponie. Gdzie jej szukać? Jest ona wybita na bocznej ścianie w owalnej obwódce. Składa się z czterech cyfr:

• dwie pierwsze oznaczają tydzień
• dwie kolejne: rok produkcji

Data produkcji opony ze zdjęcia to 21 tydzień 2018 roku. W momencie pisania tego materiału ma ona już 5 lat, więc zaczyna się już starzeć.

Czy rok produkcji opony ma znaczenie? Jakie?

Kierowcom kupującym nowe opony zależy na tym, aby ich wiek był jak najmniejszy. Ale zgodnie z normą PN-C94300-7, ogumienie uznaje się za nowe do 3 lat od daty jej produkcji. Oczywiście, pod warunkiem, że nie było one w żaden sposób użytkowane. Czyli:

• nigdy nie zamontowano go w pojeździe
• jest dostępne w sklepie lub innym punkcie sprzedaży
• było przechowywane w odpowiednich warunkach (temperatura, z dala od promieni słonecznych i nie miało kontaktu z olejem lub smarem)

Co istotne, nowa opona, która jest przechowywana w prawidłowy sposób starzeje się nawet 17 razy wolniej niż w trakcie użytkowania.

Czy opony mają datę ważności?

Tak. Termin ważności opony wynosi 10 lat od momentu jej wyprodukowania. Określa on tak naprawdę potencjalny czas eksploatacji. Ważne jest, aby go nie przekraczać, ponieważ opona w takim wieku jest już po prostu stara.

Nawet, jeśli nie była intensywnie użytkowana i jej bieżnik wygląda niemal jak nowy, mieszanka 10-letniej opony będzie już spękana. Poza tym pogarszają się jej właściwości, przez co auto gorzej trzyma się nawierzchni i traci trakcję. W skrajnych przypadkach leciwe ogumienie może nie wytrzymać obciążeń przy szybkiej jeździe i ulec rozerwaniu.

Powszechnie przyjmuje się, że opony zaczynają tracić swoje właściwości po 5 latach użytkowania, dlatego już wtedy zaleca się ich wymianę na nowe.

Jak odczytać DOT i jakie zawiera on informacje?

DOT pochodzi z języka angielskiego. Oznacza Department of Transportation (czyli departament transportu) i znajduje się na boku każdej opony, potwierdzając, że spełnia ona obowiązujące na świecie normy bezpieczeństwa.

Oznaczenie DOT składa się z maksymalnie 12 znaków. Poprzedza je symbol DOT. Oto, co oznaczają kolejne znaki:

• dwa pierwsze wskazują fabrykę, z której wyjechała dana opona
• dwa kolejne to kod przypisany do rozmiaru opony
• na końcu oznaczenia widoczna jest data produkcji – dwie pierwsze z czterech cyfr to tydzień, a dwie ostatnie to rok wytworzenia. Przykładowo 2622 oznacza 26 tydzień 2022 roku
• znaki pomiędzy rozmiarem opony a datą produkcji to opcjonalne oznaczenia danego producenta

Co ciekawe, czterocyfrowe oznaczenie roku produkcji wprowadzono w 2000 roku. Wcześniej stosowano trzycyfrowe.

Co wpływa na starzenie się opon?

Bez dwóch zdań rok produkcji ma znaczenie w przypadku opon. Wyróżniamy dwa podstawowe czynniki wpływające na ich starzenie. To warunki środowiskowe i warunki przechowywania (TUTAJ przeczytasz o utylizacji opon).

Warunki środowiskowe:

• tlen: stanowi główną przyczynę starzenia się opon – zarówno na zewnątrz, jak i od wewnątrz. Sprężone powietrze w napompowanej oponie składa się w 21% z tlenu, co przyspiesza proces utleniania gumy. Owszem, obecność przeciwutleniaczy ma za zadanie spowolnić ten proces, ale jest on nieunikniony
• promieniowanie UV – choć producenci stosują warstwę pochłaniającą promienie ultrafioletowe, z czasem się ona zużywa, a wtedy degradacja opony ulega przyspieszeniu. Pogorszenie się właściwości ogumienia pod wpływem promieniowania nazywa się fotodegradacją
• ozon – prowadzi do szybszego niszczenie się gumy
• ciepło wraz z tlenem stanowi kombinację, która najmocniej skraca żywotność opon

Warunki przechowywania

• temperatura i światło: najlepiej, aby opony przechowywać w chłodnym otoczeniu i z dala od promieni słonecznych
• wilgotność – opony należy przechowywać w suchym pomieszczeniu
• deformacja – należy przechowywać opony tak, aby nie dochodziło do ich deformacji (TUTAJ przeczytasz o tym więcej). Opona zdeformowana nadaje się już tylko do wyrzucenia

Kiedy należy wymienić opony na nowe?

Data ważność to jedno. Ale w trakcie eksploatacji zużywa się bieżnik, a opona jest narażona na działanie zewnętrznych warunków. Co dyskwalifikuje ją do używania? Oto odpowiedź:

• zbyt płytki bieżnik – zgodnie z prawem minimalna głębokość bieżnika to 1,6 mm. Producenci zalecają z kolei 3 mm dla opon letnich i 4 mm dla zimówek
• pęknięcia na bieżniku lub ścianie bocznej
• guzy, wybrzuszenia na powierzchni opon
• nacięcia
• nierównomierne zużycie bieżnika (przed zamontowaniem nowego kompletu należy sprawdzić zbieżność – TUTAJ przeczytasz o tym więcej)

FAQ

Czy można jeździć na 12-letnich oponach?

Mimo że w Polsce nie istnieje maksymalny wiek opon, nie zaleca się jazdy na używanych oponach 12-letnich. Za graniczny wiek opon uznaje się 10 lat.

Co ile lat powinno się wymieniać opony?

Przyjmuje się, że opony należy wymieniać co 4-5 lat lub po przebiegu 50 000-80 000 km. Co ciekawe, opony do aut elektrycznych żądzą się własnymi prawami (TUTAJ przeczytasz o tym więcej).

Czy można dostać mandat za stare opony?

Za zbyt stare opony nie dostaniemy mandatu. Za to policja coraz częściej sprawdza stan ogumienia. Jeśli jest ono uszkodzenie, różne na tej samej osi, czy ma zbyt płytki bieżnik – policjant może nas ukarać mandatem. Po ostatniej nowelizacji wynosi on do 3000 zł.

Kiedy opona jest stara?

Za starą uznaje się oponę, której wiek przekroczył 10 lat. Ale nie tylko – stara opona wyróżnia się również wypłowiałą i popękaną gumą.