Do kiedy dziecko musi jeździć w foteliku? Od jakiego wzrostu można przewozić dziecko bez fotelika?

Przepisy zobowiązują do przewożenia maluchów w fotelikach samochodowych. Muszą one być dostosowane do wagi i wzrostu małego użytkownika oraz spełniać najnowsze normy bezpieczeństwa. Do kiedy dziecko w foteliku musi być przewożone?

Do kiedy dziecko musi jeździć w foteliku? Do jakiego wzrostu?

Prawo o ruchu drogowym w art. 39 zobowiązuje właścicieli pojazdów do przewożenia dzieci mających mniej niż 150 cm wzrostu w foteliku bezpieczeństwa dla dziecka lub innym urządzeniu przytrzymującym dla dzieci. Sprzęt ten musi być zgodny z:

• masą i wzrostem malucha
• właściwymi warunkami technicznymi określonymi w przepisach Unii Europejskiej lub w regulaminach EKG ONZ dotyczących urządzeń przytrzymujących dla dzieci w pojeździe

W Europie foteliki samochodowe muszą posiadać homologację ECE R44/04 lub ECE R129 (i-Size). Pierwsza norma dzieli urządzenia wg wagi, druga – wzrostu dziecka.

Warto widzieć, że od września 2023 r. sprzedaż fotelików z normą ECE R44 jest wstrzymana, zatem obecnie dostępne są w sklepach wyłącznie te z homologacją R129/03. Oczywiście używanie wcześniej zakupionych modeli jest całkowicie dopuszczone.

Zatem to, do ilu lat trzeba będzie przewozić dziecko w foteliku, zależy od tego, jak szybko ono rośnie. 

Do ilu lat dziecko musi być przewożone w foteliku? Czy wiek ma znaczenie?

Przepisy jasno określają, od jakiego wzrostu bez fotelika można wozić dzieci, jednak nigdzie nie ma informacji od jakiego wieku. Ten często umieszczają na urządzeniach producenci, aby ułatwić rodzicom dobranie sprzętu. I tak najwyższa kategoria fotelików (III), jest przeznaczona dla dzieci o wadze pomiędzy 22 a 36 kg, a więc szacunkowo dla tych w wieku od 6 do 12 lat. Specjaliści od bezpieczeństwa apelują jednak do rodziców, aby przewozić pociechy jak najdłużej w foteliku samochodowym albo podstawce.

Kiedy dziecko nie musi jeździć w foteliku?

Przepisy przewidują kilka sytuacji, w których dopuszczalne jest przewożenie dziecka bez fotelika samochodowego.

Bez fotelika można przewozić malca w samochodach osobowych i ciężarowych na tylnym siedzeniu, pod warunkami, że: 

• ma on co najmniej 135 cm wzrostu
• jest zapięty w pasy bezpieczeństwa
• ze względu na masę i jego wzrost nie jest możliwe zapewnienie fotelika ani siedziska
• ma zaświadczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do przewożenia w foteliku bezpieczeństwa dla dziecka lub innym urządzeniu przytrzymującym dla dzieci

Ponadto można umieścić na tylnym siedzeniu samochodu trzecie dziecko w wieku co najmniej trzech lat, zapięte w pasy bezpieczeństwa, w przypadku gdy dwoje dzieci znajduje się już w fotelikach lub siedziskach zainstalowanych na tylnej kanapie i nie ma możliwości zamontowania trzeciego.

Co więcej, kodeks zezwala na przewożenie dzieci bez umieszczenia ich w fotelikach albo siedziskach samochodowych w:

• taksówkach
• specjalistycznych środkach transportu sanitarnego
• pojazdach policji, straży granicznej lub straży gminnej (miejskiej)

Przewożenie dzieci na przednim siedzeniu – co mówią przepisy?

Polskie prawo zezwala na przewożenie dzieci, które mają mniej niż 150 cm na przednim siedzeniu, ale wyłącznie, jeśli siedzą one w foteliku samochodowym lub na podstawce. Ponadto nie wolno przewozić w foteliku bezpieczeństwa lub na podstawce dziecka siedzącego tyłem do kierunku jazdy na przednim siedzeniu samochodu wyposażonego w poduszkę powietrzną dla pasażera, która jest aktywna podczas jazdy. Rozwiązaniem jest jej dezaktywacja. Z tej opcji najczęściej korzystają rodzice niemowlaków przewożonych w nosidełkach.

Jaką funkcję pełnią foteliki dla dzieci w samochodzie? Jaką dają ochronę?

Foteliki samochodowe przechodzą rozmaite testy, które mają wykazać ich skuteczność podczas wypadku. Ich zadaniem jest ochrona małego człowieka przed urazami kręgosłupa, szyi i głowy. Poza tym zapewniają komfort podróżowania. Dzieci siedzą stabilnie, widzą, co jest za oknem, a pasy nie wpijają im się w ciało.

Czy podkładki są dobrym zamiennikiem fotelików samochodowych?

Podkładki wydają się dobrą alternatywą dla starszych dzieci. Zajmują mniej miejsca, są lżejsze i poręczniejsze niż fotelik. Jednak nie mają zagłówka ani podwyższonego bocznego oparcia, zatem nie chronią głowy i szyi podczas wypadku albo kolizji. Co więcej, podkładka najczęściej nie ma systemu Isofix, zapewniającego stabilność, więc może się przesuwać, co zwiększa obciążenie na głowę i ramiona. Z tych powodów rekomenduje się ich użytkowanie tylko na krótkich dystansach.

Jak montować fotelik samochodowy dla dzieci?

Trzeba pamiętać, że przepisy jasno mówią, że urządzenia, w których siedzą dzieci, muszą być zamontowane zgodnie z zaleceniami producenta. Zatem należy dokładnie przeczytać instrukcję obsługi i zastosować się do zaleceń producenta.

Co do zasady nosidełka mocujemy tyłem do kierunku jazdy, najlepiej na kanapie. Foteliki samochodowe i podstawki ustawiamy przodem do kierunku jazdy, również na tylnym siedzeniu. Wszystkie urządzenia z wyjątkiem podstawek są wyposażone we własne pasy bezpieczeństwa. Jednak samo urządzenie mocuje się do siedzenia standardowymi pasami.

Warto pamiętać, aby w trakcie przewożenia dzieci nie kłaść żadnych przedmiotów na półce pod tylną szybą, ponieważ gdy gwałtownie zahamujemy, mogą spaść i zrobić im krzywdę.

Kiedy należy wymienić fotelik samochodowy?

Fotelik samochodowy należy bezwzględnie wymienić po kolizji drogowej albo po wypadku. W jego trakcie mogła ulec uszkodzeniu konstrukcja, która osłabi jego skuteczność.

Ponadto fotelik musi być dostosowany do wzrostu i wagi dziecka. Zatem warto to kontrolować. Ogólny podział wygląda następująco: 

• norma R129, zwana i-Size dzieli foteliki na kategorie:
  • I dla dziecka do 75 cm lub 84 cm;
  • II – do 105 cm;
  • III do 150 cm, plus kryterium wagowe.
• norma ECE R44/04 ma następującą klasyfikację:
  • grupa 0 – nosidełka do 10 kg;
  • grupa 0+ – nosidełka do 13 kg,
  • grupa I – to foteliki dla dzieci o wadze 9-18 kg;
  • grupa II – dla maluchów o wadze 15-25 kg;
  • grupa III – podstawki podwyższające i foteliki dla dzieci o ważących 22-36 kg.

Należy też sprawdzić pasy ramienne i odległość do górnej części fotelika. Większość producentów zaleca, aby pasy nie wychodziły spod ramiona dziecka. Zatem jeśli nie opadają prosto na ramiona, gdy zagłówek/pasy znajdują się w najwyższej pozycji, to znak, że czas na nowy fotelik. Z kolei najwyższy punkt głowy dziecka powinien być w odległości ok. 2 palców od najwyższego punktu fotelika. Jest to tzw. bufor do ruchu w górę w razie wypadku. Więc jeśli dziecko zbliża się do tego punktu, warto już pomyśleć o zmianie urządzenia.

Jaka kara grozi za niedostosowanie się do przepisów dotyczących przewożenia dzieci w foteliku?

Za niedostosowanie się do przepisów grozi kara grzywny i punkty karne. Jej wysokość zależy od liczby przewożonych niewłaściwie dzieci i wynosi:

• 300 zł i 5 punktów karnych za jedno dziecko;
• 300 zł i 10 pkt za dwójkę;
• 300 zł i 15 pkt za trójkę i więcej.

Kara dotyczy różnych wykroczeń np. przewozu dzieci poniżej 150 cm na przednim siedzeniu bez fotelika albo podstawki, albo na kanapie bez podstawki lub fotelika malucha poniżej 135 cm i 36 kg.

Przewożenie dzieci w foteliku – podsumowanie

Fotelik samochodowy ma za zadanie chronić dziecko przed urazami podczas wypadku albo gwałtownego hamowania. Zgodnie z prawem należy wozić w nim maluchy do osiągnięcia przez nie 150 cm wzrostu. W innym wypadku grozi kierowcy mandat i punkty karne. Poza tym fotelik, jak i podstawka muszą spełniać europejskie normy i być zamontowane w pojeździe zgodnie z zaleceniami producenta.