Jak jeździć automatem? Poradnik

Wiele lat temu automatyczna skrzynia biegów kojarzona była z autami klasy premium. Z biegiem czasu stawała się coraz bardziej popularna. Należy jednak pamiętać, że ten rodzaj przekładni wymaga także odpowiedniego traktowania ze strony użytkownika.

Jazda automatem – najważniejsze informacje

Aby automatyczna skrzynia biegów jak najdłużej zachowała sprawność, trzeba pamiętać o kilku podstawowych kwestiach. Poniżej najważniejsze z nich.

Automatyczna skrzynia biegów – oznaczenia

P – Parking

Kiedy kończymy podróż i zatrzymamy auto, skrzynię biegów zawsze należy ustawić w położeniu P (Parking). Dopiero wtedy możemy zgasić silnik w samochodzie. Pozwoli nam to również zapobiec stoczeniu się auta, jeśli wcześniej nie zaciągniemy hamulca ręcznego (unikajmy takiego scenariusza z uwagi na naprężenia działające na skrzynię biegów). Włączenie trybu P skutkuje natychmiastową blokadą kół oraz biegu. Nie wolno robić tego w trakcie jazdy! W przeciwnym razie poważnie uszkodzimy opisywany element. Na szczęście nowsze przekładnie projektowane są w taki sposób, aby nie popełnić błędu. W rezultacie włączenie wspomnianego trybu w trakcie jazdy jest po prostu niemożliwe, podobnie jak wyjęcie kluczyka ze stacyjki.

R – Reverse (bieg wsteczny)

Przełączenie w tryb R (Reverse) oznacza uruchomienie biegu wstecznego. Robimy to tylko i wyłącznie po zatrzymaniu samochodu.

N – Neutral (luz)

N (Neutral) – ustawienie przekładni w tej pozycji następuje w momencie przełączania z biegów R na D. Zapewne dla wielu osób ta informacja może być zaskoczeniem. Przyjęto bowiem (błędnie), że ten tryb będzie przydatny, jeśli chwilowo zatrzymujemy się np. w ruchu ulicznym. Owszem, możemy wykorzystać położenie N w tym celu. Warto jednak wiedzieć, że taki sposób obchodzenia się ze skrzynią biegów nie jest zalecany. W efekcie poszczególne elementy przekładni zużywają się szybciej. Warunkowo, przełączenie we tryb N stosuje się, kiedy potrzebujemy przepchnąć auto, bez odpalania silnika.

Zdarzają się sytuacje, w których kierowcy wykorzystują ustawienie skrzyni w pozycji N w trakcie holowania samochodu. Takie rozwiązanie również odradzamy. W przypadku większości pojazdów wyposażonych w automatyczną przekładnię, holowanie jest kategorycznie zabronione, ponieważ przy wyłączonym silniku poszczególne elementy skrzyni biegów nie są smarowane olejem. Podobnie w kwestii tzw. odpalania na pych.

D – Drive (jazda)

Ustawiając skrzynię w położenie D i odpuszczając hamulec, spowodujemy, że samochód ruszy. Co ważne, unikajmy sytuacji gwałtownego dodawania gazu przed przełączeniem we wspomniany tryb. Powstałe w ten sposób naprężenia skutecznie przyczynią się do destrukcji automatycznej skrzyni biegów. Podobny efekt spotka użytkownika, który trzymając nogę na hamulcu, niepotrzebnie dodaje gazu. Aby uchronić się przed kosztownym remontem skrzyni biegów, odradzamy także zmianę poszczególnych przełożeń w trakcie jazdy.

Opcjonalne oznaczenia

W zależności od modelu samochodu, wersji wyposażeniowej oraz oczywiście typu automatycznej skrzyni biegów, możemy spotkać kolejne oznaczenia. Najpopularniejsze z nich to:

• E (Economic – przełączenie w tryb jazdy ekonomicznej)
• S (Sport – bardziej dynamiczna charakterystyka zmiany biegów)
• W (Winter) lub symbol śnieżynki (tryby zimowe)

Spotykane są także oznaczenia w postaci cyfr np. 1,2 i 3. W takim wypadku, po wybraniu biegu pierwszego skrzynia będzie pracować wyłącznie w tym położeniu. Analogicznie, uruchamiając bieg drugi. Kiedy jednak ustawimy przekładnie na pozycji 3, będzie ona pracowała na wszystkich wspominanych biegach. Natomiast tryb M (lub + i -), to nic innego jak możliwość manualnego przełączania biegów (na wyższe lub niższe).

Jak jeździć automatem DSG?

DSG to dwusprzęgłowa, automatyczna skrzynia biegów zaprojektowana przez Volkswagena i stosowana w wielu markach i modelach należących do tego koncernu. Ten rodzaj skrzyni wyposażono w dwa sprzęgła (jedno dla biegów parzystych, a drugie dla nieparzystych). Rozwiązanie to umożliwia szybszą i bardziej precyzyjną zmianę biegów. Aby zachować jak najdłuższą żywotność poszczególnych elementów skrzyni DSG, należy w szczególności unikać jazdy bez wciśniętego pedału gazu (np. w trakcie powolnego przemieszczania się w korkach ulicznych).

Jak jeździć automatem w zimie?

Idealna sytuacja to ta, kiedy automatyczna przekładnia zamontowana w samochodzie, wyposażona jest w tryb zimowy. Po ustawieniu skrzyni w tej pozycji zostaje ograniczona moc silnika przekazywana na koła. Nie zaleca się jednak nadużywania tego trybu. Zbyt częste przełączanie przekładni w ten sposób, może skutkować podwyższonym zużyciem paliwa i niepotrzebnym obciążeniem skrzyni.

W przypadku kiedy mamy dostępne kolejne opcje, czyli tryby biegów 1,2 i 3 (lub wyższych), możemy z nich skorzystać szczególnie w trudnych warunkach. Takich jak np. próba wyjazdu z zaśnieżonego miejsca.

Osobom, które poruszają się starszymi samochodami wyposażonymi w automatyczne skrzynie biegów bez dodatkowych funkcji, zaleca się stosowanie do tych samych zasad, co w przypadku używania przekładni manualnych. W trudnych, zimowych warunkach, na śliskiej nawierzchni, aby ruszyć, naciskajmy pedał gazu delikatnie i z wyczuciem. Pozwoli to zapobiec nagłemu uślizgowi kół.

Jak jeździć automatem w górach?

Jeśli samochód wyposażono we wspomnianą już możliwość ustawienia biegu w położeniu oznaczonym np. cyfrą 3 (lub wyższą), będzie to bardzo przydatna opcja w trakcie jazdy w górskim terenie. Mając do czynienia z wieloma zjazdami oraz wzniesieniami, ustawienie przekładni w tej pozycji nie będzie pozwalać na niepotrzebne przełączanie skrzyni na wyższe biegi, a po chwili na ich redukcję.

Jak jeździć automatem, żeby mało palił?

Tak jak w przypadku tradycyjnych, manualnych przekładni spokojna jazda oznacza niższe zużycie paliwa. Nagłe wciskanie pedału gazu „do oporu”, czy zbyt częste używanie opcji „Kick-down” będą skutkować częstszymi wizytami na stacjach paliw. W tym miejscu warto dodać, że aby skrzynia biegów zmieniła przełożenie na wyższe, często wystarczy jednie delikatne odpuszczenie pedału gazu.

Podsumowanie

Automatyczna skrzynia biegów została stworzona, aby ułatwić życie kierowcom, wyręczając ich w zmianie przełożeń, która momentami może być uciążliwa (np. poruszając się w korku). Nie jest jednak elementem niezniszczalnym i tak jak wszystkie inne podzespoły w aucie, podlega naturalnemu zużyciu. Tylko od użytkownika i sposobu jego jazdy zależy, w jakim czasie konieczny będzie ewentualny remont. Nie należy też zapominać o interwałach wymiany oleju w przekładni, które w zależności od marki i modelu samochodu przewidziano nawet co kilkadziesiąt tysięcy kilometrów.