Jak sprawdzić opony?

Jazda na zużytych oponach wydłuża drogę hamowania i może przyczyniać się do utraty panowania nad samochodem. Z kolei popękane i sparciałe ogumienie grozi niebezpiecznym wybuchem. Wyjaśniamy, jak sprawdzić opony i kiedy należy je wymienić na nowe.

Po czym poznać, że opona jest do wymiany?

Zasadniczo ogumienie wymienia się, ponieważ zużyty jest bieżnik albo doszło do uszkodzenia ogumienia, np. pęknięcia opony lub widoczne są wybrzuszenia na oponie.

Aby uniknąć problemów podczas jazdy, lepiej jest regularnie sprawdzać stan opon. Jak to zrobić? Podpowiadamy:

• przed zmianą opon z letnich na zimowe i odwrotnie mierzymy głębokość bieżnika, patrząc na wskaźnik TWI umieszczony na bieżniku albo samodzielnie, jeśli wartość jest zbyt mała, to opona nie jest zdatna do użycia i trzeba ją wymienić; opony wielosezonowe sprawdzamy co kilka miesięcy – w zależności od intensywności jazdy
• systematycznie oglądamy dokładnie wszystkie opony – uszkodzenia mechaniczne będą widoczne tzw. gołym okiem. Niepokoić powinny wszelkie przetarcia, spękania, wybrzuszenia, pęcherze, rozwarstwienia i pęknięcia poprzeczne na ścianach bocznych lub bieżniku

W razie wątpliwości należy odwiedzić zakład wulkanizacyjny albo serwis. Specjaliści właściwie ocenią, w jakim stopniu wada jest poważna, a co za tym idzie – czy oponę trzeba wymienić. Poza tym często zużycie opon wynika z innych nieprawidłowości, np. złe ustawionej geometrii kół.

O zużyciu opon mogą też świadczyć zmiany odczuwalne w trakcie jazdy samochodem, np. ściąganie auta na boki, większy hałas oraz drżenia kierownicy. Warto też pamiętać, że wymiany opon na nowe dokonuje się parami.

Jak zmierzyć bieżnik opony?

Jeśli nie mamy wskaźnika, musimy sami sprawdzić zużycie opon. Głębokość bieżnika można zmierzyć za pomocą specjalnego głębokościomierza, za pomocą zwykłej linijki albo innego przedmiotu, np. zapałki albo monety. Wtedy wystarczy umieścić daną rzecz w rowku opony do samego końca i zaznaczyć punkt wystający nad bieżnik. Następnie mierzymy odległość do początku od zaznaczonego miejsca.

Przed pomiarem warto maksymalnie skręcić koła, by mieć dostęp do całej powierzchni opony. Poza tym, aby upewnić się, że bieżnik zużywaja się równomiernie, trzeba jego głębokość zmierzyć w kilku miejscach.

Jaka jest wysokość bieżnika nowej opony letniej?

Przepisy nie określają jaką głębokość bieżnika powinny mieć nowe opony letnie ani zimowe. Każdy producent, w zależności od rodzaju ogumienia, stosuje inne wartości. Bieżnik letniego ogumienia ma najczęściej od 7,5 do ok. 8 mm wysokości. Opony o sportowej charakterystyce mają płytsze rowki, na poziomie ok. 7,5 mm. Z kolei głębokość bieżnika opon wielosezonowych to przeciętnie od 6,5 do 7,5 mm.

Jaka jest wysokość bieżnika nowej opony zimowej?

Ponieważ opony zimowe muszą dobrze radzić sobie ze śniegiem i błotem oraz zapewniać przyczepność na roztopionych drogach, mają zwykle wyższy bieżnik. Głębokość rowków na zimówkach to ok. 7,5-8,5 mm, choć zwykle wartość oscyluje bliżej górnej granicy. Przy czym, im wyższy profil i mniejsza szerokość opon, tym głębszy bieżnik, który może mieć nawet 9 mm.

Jaki jest minimalny bieżnik opony zimowej?

Rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych pojazdów stanowi, że nie można jeździć na oponach, gdy wskaźniki zużycia opon pokazują graniczne zużycie bieżnika. Natomiast, jeśli nie ma takiego, to minimalna dozwolona głębokości bieżnika wynosi 1,6 mm.

Wielu ekspertów ma inne zdanie i zaleca, aby głębokość bieżnika w oponach zimowych nie była mniejsza niż 4-5 mm. Niższe wartości nie zapewniają odpowiedniej przyczepności do nawierzchni, zatem zmniejsza się skuteczność hamowania.

Ile lat mogą mieć opony?

Według normy PN-C94300-7 oponę uznaje się za nową do 3 lat od daty produkcji. Ponadto przyjmuje się, że ogumienie powinno się użytkować maksymalnie przez ok. 10 lat, ponieważ przez tyle czasu zachowuje swoje właściwości. Po tym czasie trzeba bezwzględnie je wymienić, nawet jak bieżnik nie jest zużyty.

Niestety opony nawet nieużywane starzeją się, co wpływa na ich wydajność. Specjaliści zalecają, aby nie kupować ogumienia starszego niż 5-6 lat, bez względu na jego stan. Warto pamiętać, że na żywotność opon wpływa nie tylko ich użytkowanie, a także przechowywanie. Szybciej starzeją się te wystawione na światło UV i narażone na duże wahania temperatury i wilgotności.

Jak sprawdzić datę produkcji opon?

Data produkcji jest umieszczona w ciągu DOT opony umieszczonym na jej boku. Skrót pochodzi z j. angielskiego – Department of Transportation i znaczy departament transportu. Symbol znajduje się na każdej oponie i stanowi potwierdzenie, że dany model spełnia normy bezpieczeństwa obowiązujące na świecie.

Oznaczenie składa się z maksymalnie 12 znaków, poprzedzonych literami DOT. Przykładowo może wyglądać tak: DOT DMBN JJ1R 0521. Pierwsza grupa po DOT określa fabrykę opon, druga rozmiar, a trzecia datę produkcji opony.

Dwie pierwsze z grupy czterech ostatnich cyfr oznaczają tydzień produkcji, a dwie kolejne rok. Zatem opona z symbolem 2118 została wyprodukowana w 21. tygodniu 2018 roku. Należy wiedzieć, że oznaczenie czterocyfrowe pojawiło się w 2000 r., wcześniej było trzycyfrowe. Jak sprawdzić rok opony z XX w.? Dwie pierwsze cyfry to tydzień, a ostatnia rok produkcji. Przykładowy numer 166 oznaczał 16. tydzień 1986 r. Natomiast jeśli na końcu pojawił się symbol trójkąta, to opona pochodziła z 16. tygodnia, ale 1996 r.

Wyząbkowana opona – jak wygląda?

Wyząbkowanie opony to nic innego jak jej nierównomierne ścieranie się w wyniku jednostajnego, ale niesymetrycznego tarcia. Taka sytuacja może dotyczyć krawędzi bieżnika, jak i jego środka.

Ząbkowanie opon łatwo jest zauważyć. Jeśli doszło do takiej sytuacji, to krawędź spływu będzie bardziej wytarta od krawędzi natarcia. W ten sposób tworzą się charakterystyczne ząbki. Patrząc na oponę z boku, bieżnik wyglądem będzie przypominała tarczę piły. Stąd też wzięła się nazwa.

Wyząbkowanie opon zwykle dotyczy tylnej osi, w samochodach z napędem na przednie koła. Tylne są wleczone, co sprawia, że tarcie jest znacznie silniejsze na krawędź spływu i dlatego szybciej się ona zużywa.

Jak sprawdzić, czy opony są zimowe?

Choć przy zakupie wybieramy rodzaj ogumienia, to jednak warto wiedzieć, jak sprawdzić opony.

Opony zimowe są zrobione z bardziej miękkiej niż letnie mieszanki, co sprawia, że nie sztywnieją przy niskich temperaturach i mają dobrą przyczepność do nawierzchni. Producenci zalecają wymianę opon na nowe zimowe, gdy średnie dobowe temperatury wynoszą poniżej 7 stopni Celsjusza.

Opony zimowe powinny mieć widoczne na boku oznaczenia w postaci symbolu płatka śniegu na tle góry z trzema szczytami. Jest to uniwersalny znak używany przez producentów. Opony przeznaczone do jazdy zimą mają zwykle też oznaczenie M+S (ang. Mud & Snow), czyli błoto i śnieg, co oznacza, że mogą być użytkowane na błocie oraz na śniegu.

Warto wiedzieć, że opona z gwiazdką śniegu, ale bez oznaczenia M+S, jest też modelem na zimę, jednak ta z oznaczeniem literowym, ale bez symbolu śnieżynki, już nie jest zimową. Prawdopodobnie będzie to opona amerykańska, która nie sprawdzi się w trakcie europejskiej zimy.

Inną cechą pozwalającą odróżnić od siebie opony jest bieżnik. W modelu zimowym jest on zdecydowanie bardziej wyrazisty i mocniej zarysowany. Lamele są głębsze i jest ich więcej niż w modelu letnim. Te cechy mają zapewnić lepszą przyczepność na ośnieżonej albo zabłoconej nawierzchni.

Jak sprawdzić, czy opony są letnie?

Opony letnie są wykonane z twardszej mieszanki gumowej niż zimówki, co ma zapewnić odporność na wysokie temperatury. Na bokach nie znajdziemy żadnych specjalnych oznaczeń. Dlatego wybierając ten typ opon, trzeba obejrzeć bieżnik. Ten jest wprawdzie wyrazisty, ale lamele nie są tak głębokie, jak w oponie do jazdy zimą. Jest też mniej nacięć i inne jest ich rozłożenie, ponieważ ich celem jest dobre odprowadzanie wody z mokrej nawierzchni.

Jak sprawdzić, czy opony są wielosezonowe?

Opony wielosezonowe to coraz popularniejsze rozwiązanie wśród kierowców. Stanowią kompromis i są tańsze niż zakup zimowych i letnich. Jednak nie zawsze działają tak dobrze w skrajnych warunkach, jak specjalistyczne ogumienie. Dlatego sprawdza się, kiedy auta używamy głównie w mieście, i nie jeździmy nim w góry zimą.

Jak sprawdzić opony wielosezonowe? Takie modele mogą mieć na boku oznaczenie typowe dla opon zimowych, czyli śnieżynkę oraz M+S i dodatkowo napis wskazujący jednoznacznie, że jest to ogumienie uniwersalne np. All Seasons, 4Seasons, All Weather.

Opony całoroczne mają też specyficzny bieżnik. Jest on ponacinany jak w ogumianiu letnim i zimowym, ponieważ musi dobrze odprowadzać wodę i jednocześnie nie tracić przyczepności na śniegu.

Gdzie należy oddać zużyte opony?

Mieszanki używane do produkcji ogumienia zawierają związki, które się nie rozkładają. Poza tym opony pozostawione w środowisku wydzielają toksyczne mikroplastiki, które zatruwają glebę i wodę. Tym samym stanowią zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi i zwierząt. Zgodnie z art. 55 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, wyrzucanie opon na śmietnik oraz składowanie ich na wysypiskach jest nielegalne i karane. Grzywna może wynieść od 20 zł do 5 tys. zł.

Stare opony od samochodów osobowych można oddać w kilku miejscach.

• Pierwszym z nich jest zakład wulkanizacyjny lub warsztat samochodowy, o ile prowadzi taką usługę. Wprawdzie nie mają one obowiązku przyjmowania starych opon, jednak kiedy właściciel auta regularnie wymienia ogumienie w danym punkcie (i do tego kupuje nowe), zwykle oferują w ramach usługi przyjęcie zużytych opon. W innym przypadku za ich oddanie trzeba będzie zapłacić.
• Drugą opcją jest pozostawienie ich w Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów (PSZOK) lub Mobilnym Punkcie Selektywnej Zbiórki Odpadów (MPSZOK). Punty działają w każdej gminie. Mieszkańcy mogą w nich bezpłatnie oddać m.in. odpady gabarytowe i sprzęt elektroniczny. Przyjmowane są opony od aut osobowych do 3,5 t, wstępnie oczyszczone z zabrudzeń i błota. W zależności od regulaminu punktu pracownik może zażądać od nas przedstawienie określonych dokumentów, np. opłaty za media albo potwierdzenie naliczenia opłaty za wywóz śmieci.
• Trzecim rozwiązaniem jest pozostawienie opon w wyznaczonym punkcie do utylizacji w ramach odbioru śmieci wielkogabarytowych. Taka możliwość oferują niektóre gminy i miasta. Jednak wpierw należy dowiedzieć się w urzędzie, czy odbiór obejmuje stare ogumienie.

Jak dbać o opony, aby wolniej się zużywały

1. Często sprawdzaj ciśnienie i koryguj je do wartości zalecanych przez producenta opon.

2. Zadbaj o odpowiednie warunki przechowywania nieużywanych akurat opon.

3. Używaj opon adekwatnych do pory roku albo całorocznych.

4. Trzymaj się zaleceń producenta i nie obciążaj zbytnio opon.

5. Omijaj dziury w nawierzchni i nie wjeżdżaj na wysokie krawężniki.

6. Staraj się jeździć spokojnie: gwałtowne przyspieszanie i hamowanie przyspiesza zużycie opon.

6. Systematycznie kontroluj stan ogumienia – już wiesz, jak sprawdzić stan opon.

7. Sprawdzaj stan techniczny samochodu, w tym geometrię i zbieżności kół oraz zawieszenie.