Jak sprawdzić pompę paliwa? Objawy awarii i metody diagnostyki

Pompa paliwa jest jednym z kluczowych elementów układu zasilania. Jej awaria może przysporzyć wiele problemów z samochodem, a nawet go unieruchomić. Po czym poznać, że pompa paliwa jest niesprawna?

Czym jest pompa paliwa i jakie pełni funkcje?

Pompa paliwa to element układu napędowego. Podstawowym jej zadaniem jest dostarczanie benzyny lub oleju napędowego z baku do komory spalania.

Pompy paliwa występują jako: same wkłady, pompy w obudowie, kompletne moduły oraz pompy montowane poza zbiornikiem. W przypadku modułowych pomp podzespół ma wbudowane, oprócz wkładu, także obudowę, czujnik wskaźnika paliwa (pływaki), przewody paliwowe, filtr paliwa oraz zawór przelewowy i zwrotny.

We współczesnych samochodach osobowych pompy paliwa znajdują się najczęściej bezpośrednio w zbiorniku paliwa. Natomiast te montowane na zewnątrz zbiornika, nazywane pompami liniowymi, zwykle są montowane tuż przy nim albo pod podłogą pomiędzy przewodami paliwowymi.

Do niedawna w samochodach osobowych z silnikiem spalinowym montowane były mechaniczne pompy paliwa. Składają się one z cylindra z tłokiem oraz membrany. Za ich pomocą pompa pobiera paliwo z baku, a potem wtłaczała w kierunku silnika. We współczesnych autach stosuje się już wyłącznie elektryczne pompy paliwa, które można podzielić na niskociśnieniowe i wysokociśnieniowe.

Te pierwsze są standardowymi podzespołami montowanymi w autach spalinowych. Dzielą się na dwa rodzaje:

• pompy rotacyjne – składają się z dysku zabierakowego z prostokątnymi nacięciami, rolek roboczych umieszczonych w nacięciach i wirnika omywanego paliwem; tarczę wpędza w ruch wałek silnika, wtedy rolki są dociskane siłą bezwładności do bieżni, powodując sprężenie paliwa, które wylatuje przez pompę
• pompy wirnikowe – obracający się wirnik łopatkowy powoduje wzrost ciśnienia paliwa i kieruje je do kanałów bocznych, a następnie do komory tłoczenia

Pompy niskociśnieniowe elektryczne zasilania są poprzez przekaźnik. Po włączeniu zapłonu pompa paliwa pracuje przez kilka sekund, a jeśli kierowca nie uruchomi silnika – przestaje.

Pompy paliwa wysokociśnieniowe są montowane jako dodatkowe, najczęściej w nowoczesnych samochodach z silnikiem wysokoprężnym, pod maską w okolicy wtryskiwaczy. Ich zadaniem jest zwiększenie ciśnienia paliwa tłoczonego do wtryskiwaczy, stąd nazywane są pompami wtryskowymi. Pozwala to uzyskać lepszą dynamikę oraz niższe spalanie. Pompy wysokociśnieniowe są napędzane przez wał rozrządu.

Najczęstsze objawy uszkodzonej pompy paliwa

Uszkodzenie pompy paliwa może dawać różne objawy w zależności od stopnia zniszczenia oraz typu samochodu. Najczęściej występujące symptomy to m.in.:

• trudności z uruchomieniem samochodu – niesprawna pompa nie jest w stanie dostarczyć paliwa do silnika, zatem ten się nieruchomi
• przygasanie silnika podczas jazdy pod górę, co jest wynikiem zbyt niskiego ciśnienia
• nierówna praca silnika i szarpnięcia podczas jazdy, zwłaszcza podczas przyspieszania
• spadek mocy pojazdu
• zwiększanie obrotów silnika nieadekwatne do nacisku na pedał gazu
• zwiększenie zużycia paliwa
• nietypowe odgłosy dochodzące z tyłu samochodu – zatarta pompa paliwa zazwyczaj wydaje charakterystyczne odgłosy wycia lub buczenie
• świecąca kontrolka silnika – w niektórych przypadkach komputer pokładowy może zarejestrować błędy związane z paliwem lub układem paliwowym, co może wskazywać na problemy z pompą paliwa, ale niekoniecznie

Należy pamiętać, że powyższe objawy mogą też świadczyć np. o awarii układu wtryskowego, przepływomierza, świec i przewodów zapłonowych, filtra paliwa oraz sondy lambda.

Najczęściej przyczyną uszkodzenia pompy paliwa jest zanieczyszczone paliwo, zapchany filtr paliwa oraz jazda z prawie pustym bakiem. Ta ostatnia sytuacja może powodować przegrzewanie się pompy. W przypadku silników diesla ważne jest wlanie przed zimą odpowiedniego (tzw. zimowego) oleju napędowego, który nie zamarznie. W innym wypadku pojawią się w zbiorniku kryształki lodu i wytrąconej parafiny, które przyczyniają się do uszkodzenia pompy.

Przeczytaj również: Nierówna praca silnika – co może być przyczyną?

Jak samodzielnie sprawdzić działanie pompy paliwa?

Jest kilka sposobów na to, aby sprawdzić samodzielnie poprawne działanie pompy paliwa.

Pierwszą metodą jest nasłuchiwanie czy ona w ogóle działa. Zazwyczaj pompę paliwa słychać zaraz po przekręceniu kluczyka. Można też spróbować nasłuchiwać jej pracy na zewnątrz samochodu. W tym celu trzeba otworzyć klapkę wlewu paliwa i uruchomić samochód, a następnie przyłożyć ucho do wlewu. Jeśli nie usłyszymy szumu generowanego przez pompę paliwową lub dźwięki będą nietypowe albo nierówne, może to oznaczać jej awarię.

Drugą metodą jest sprawdzenie, czy do pompy dociera zasilanie elektryczne. Jak sprawdzić pompę paliwa na krótko? W tym celu wpinamy multimetr do złącza zasilania pompy, włączamy zapłon i sprawdzamy, czy pojawi się na nim napięcie. Brak zasilania może oznaczać problem z bezpiecznikiem, przekaźnikiem lub przewodem.

Diagnozowanie przekaźnika i bezpiecznika jest dość proste. Znajduje się on w skrzynce bezpieczników w komorze silnika. Jak już go zlokalizujemy, to trzeba go wyjąć ostrożnie i sprawdzić luty. Następnie za pomocą multimetru badamy rezystancję przechodzącą przez obwód przekaźnika. Gdy na ekranie multimetru nie widać żadnej wartość, przekaźnik nadaje się do wymiany. Można też przyłożyć sondę multimetru do wszystkich czterech styków przekaźnika podczas włączania zapłonu i sprawdzić, czy pojawi się napięcie.

Trzecim sposobem jest przetestowanie ciśnienie w układzie paliwowym. Powinno wynosić ono ok. 3-5 barów w pompie niskociśnieniowej, jednak należy sprawdzić, jakie parametry wskazuje producent auta. Do pomiaru ciśnienia służy manometr, który wpina się pomiędzy przewody paliwowe. W przypadku pompy wysokiego ciśnienia należy udać się do serwisu, który posiada specjalny tester diagnostyczny.

Czwartą metodą jest sprawdzenie, czy pompa paliwa dostarcza paliwo. Jest to zaawansowana metoda i wymaga nieco wiedzy o mechanice. W tym celu należy odpiąć jeden z przewodów paliwowych, a jego koniec umieścić nad pojemnikiem. Potem jedna osoba przekręca kluczyk w stacyjce, a druga sprawdza przewód. Jeśli zacznie wyciekać z niego paliwo pod ciśnieniem, to sygnał, że pompa jest sprawna. Natomiast gdy ciśnienie będzie niskie – może to oznaczać uszkodzenie pompy paliwa.

Ile kosztuje naprawa i wymiana pompy paliwa?

Koszt wymiany pompy paliwa różni się w zależności od marki i modelu samochodu oraz cennika warsztatu. Cena nowej oryginalnej części waha się zwykle od 500 do 1000 zł. Natomiast jeśli jest ona zintegrowana z innymi elementami i nie da się wymienić poszczególnych modułów, może to kosztować nawet 5000 zł.

Tańsze są zamienniki, jednak trzeba dobrze zweryfikować producenta i ich kompatybilność z naszym autem. Niektórzy decydują się także na montaż używanych pomp paliwa, jednak jest to zawsze ryzykowne rozwiązanie.

Do tego dochodzi koszt robocizny w warsztacie, który wynosi od 200 zł w górę w zależności od modelu samochodu. Na usługę składa się: demontaż elementów potrzebnych do wymontowania pompy ze zbiornika, wymontowania uszkodzonej pompy i montaż nowej, odpowietrzenie układu oraz wymiana filtra paliwa. Standardowo proces wymiany pompy paliwa zajmuje od 2 do 3 godzin.

Trudno jest z góry oszacować cenę za naprawę pompy paliwa, ponieważ zależy ona od rodzaju usterki. Przykładowo koszt wymiany samego przekaźnika wynosi od kilkunastu do kilkudziesięciu złotych. Jednak regeneracja pompy paliwa nie powinna kosztować więcej niż 1000 zł. W innym razie będzie to nieopłacalne.

Sprawdź także: Co robić, gdy zatankowałeś złe paliwo?

Podsumowanie

Bez sprawnej pompy paliwa nie da się bezpiecznie i komfortowo podróżować. Mimo jej długiej żywotności, szacowanej na ok. 250-300 tys. km przebiegu, zdarza się, że psuje się wcześniej. Najczęstszymi przyczynami są zużycie mechaniczne i złej jakości paliwo. Nieprawidłową pracę może wywołać też częsta i długa jazda z prawie pustym bakiem oraz zapchany filtr paliwa.

Podstawowe objawy awarii pompy paliwa to problem z uruchomieniem samochodu, falowanie obrotów i spadek nawet poniżej poziomu obrotów jałowych, a także szarpanie, duszenie się lub gaśnięcie silnika.

Diagnostyka nie jest skomplikowana, dlatego warto ją wykonać jak najwcześniej i dokonać niezbędnych napraw.