Jak wybrać alkomat? Większość oferowanego sprzętu to zabawki!
Producenci oszczędzają na drobnym elemencie, który przesądza o braku wiarygodności wskazań miernika trzeźwości. Podpowiadamy, na co koniecznie trzeba zwrócić uwagę, aby wybrać alkomat godny zaufania.
Nawet przez ponad dobę po zakrapianej imprezie nie powinniśmy wsiadać za kierownicę. Niestety, nie zawsze jest to możliwe. Z tego powodu lepiej sprawdzić swoją trzeźwość. Najwygodniejszym sposobem jest wykonanie testu swoim alkomatem. Jednak koniecznie musi to urządzenie, które prawidłowo mierzy poziom alkoholu. Jak wybrać dobry alkomat?
Alkomat – czujnik nie jest najważniejszy
Wielu kierowców zwraca uwagę na rodzaj sensora użytego w alkomacie. Rzeczywiście, są stosowane dwa rodzaje. W tańszych urządzeniach znajdziemy czujnik półprzewodnikowy, który charakteryzuje się mniejszą dokładnością i trwałością. Wymaga również częstej kalibracji. W droższych urządzeniach montowane są sensory elektrochemiczne. Te mają gwarantować najwyższą dokładność.
Niestety, sam rodzaj czujnika to jeszcze nie wszystko. Gigantyczny wpływ ma jakość jego wykonania. Niewielki rozmiar sensora oraz zastąpienie platyny innym metalem to częste grzechy producentów, którzy chcą obniżyć koszt produkcji. W praktyce może się okazać, że dobry alkomat półprzewodnikowy nie musi być gorszy od urządzenia z „profesjonalnym" czujnikiem.
Alkomat bez detektora ciśnienia i objętości – nie kupuj!
Jednak to nie rodzaj sensora, ale czujnik objętości i ciśnienia pobranego powietrza decyduje, czy urządzenie będzie wskazywało prawidłowo poziom alkoholu. Tymczasem większość alkomatów w Polsce nie jest wyposażona w ten element.
Producenci korzystają z timera, który odmierza czas dmuchania. Efekt? Urządzenie już po dmuchnięciu np. 0,5 l powietrza podaje wynik. Ten zwykle będzie mocno zaniżony, ponieważ analizowana próbka będzie pochodziła z górnych dróg oddechowych, a nie z płuc. Aby można było mówić o pewnym pomiarze, trzeba minimum 1,2 l, czyli tak jak w policyjnym sprzęcie. Jest to sporo powietrza, z tego też powodu podczas kontroli drogowej nie zawsze udaje się zbadać trzeźwość za pierwszym razem – kierowcom brakuje powietrza.
Zanim więc kupimy urządzenie, warto sprawdzić, czy jest ono wyposażone w czujnik objętości i ciśnienia powietrza. Pewną podpowiedzią może być informacja o spełnieniu normy EN 16280:2012. Niestety, zwykle takiej informacji nie znajdziemy na opakowaniu, ani w instrukcji obsługi. W takim przypadku należy założyć, że producent nie zastosował takiego rozwiązania. To niestety jest standard na naszym rynku. Odradzamy zakup takiego alkomatu.
Uwaga! Nawet deklaracja spełnienia normy przez producenta nie musi oznaczać, że czujnik działa prawidłowo!
Sprawdź przelicznik BBR
Wszystkie alkomaty mierzą zawartość alkoholu w mg/l wydychanego powietrza i właśnie wyniki z policyjnego sprzętu są podawane w takich jednostkach. Natomiast promile stosuje się przypadku badania krwi. Warto jednak zauważyć, że wynik w amatorskich alkomatach podaje się w promilach. Tak się przyjęło, mimo że w przepisach znajdziemy progi zarówno w promilach, jak i mg/l.
Przy zmianie jednostek stosuje się przelicznik BBR (Blood Breath Ratio), który różni się w różnych krajach. W Polsce BBR wynosi 2100:1, ale w Wielkiej Brytanii czy Irlandii to 2300:1. W Danii, Finlandii, Francji, Hiszpanii, Norwegii oraz Szwecji przelicznik jest niższy (2000:1).
Niestety, nie każdy producent podaje, który BBR stosuje lub umożliwia jego zmianę na ten używany w Polsce. Jeśli nie mamy takiej informacji, nie należy wybierać takiego sprzętu, ponieważ może przekłamywać wyniki.
Alkomat – zabezpieczenie przed błędami
Dobry alkomat jest odporny na błędy użytkowania. Uniemożliwia przeprowadzenie badania, jeśli nie są spełnione określone warunki. Dotyczy to temperatury powietrza, która nie może być zbyt niska ani wysoka. Szczególnie podczas mrozów pomiar trzeźwości może być zafałszowany. Jeśli alkomat jest wyposażony w czujnik temperatury, zazwyczaj stosuje również algorytm, który dostosowuje (kompensuje) wyniki poziomu alkoholu. Taki alkomat jest dokładniejszy.
Również może się zdarzyć, że czujnik etanolu zostanie przeciążony, na przykład przez dmuchnięcie zaraz po spożyciu alkoholu. W takim przypadku alkomat potrzebuje nawet doby, aby sensor się oczyścił. W tym czasie może nie wykazywać obecności alkoholu w badanej próbce. Ważne jest, aby użytkownik był ostrzeżony o takim fakcie, a alkomat był zablokowany. Można się obyć bez tych funkcji, ale wymaga to od użytkownika samodyscypliny i ścisłego stosowania się do instrukcji obsługi.