Jaki olej do diesla? Który olej do silnika wysokoprężnego wybrać?

Olej silnikowy do diesla powinien być dobrze dopasowany do konkretnego silnika. W sklepach znajdziemy wiele różnych produktów, co utrudnia dokonanie właściwego wyboru. Podpowiadamy, jaki olej do diesla się sprawdzi i czym się sugerować przy jego wyborze.

Jaki olej do diesla? Syntetyczny, półsyntetyczny czy mineralny?

Olej silnikowy do diesla odpowiada za smarowanie układu napędowego, przez co zmniejsza się tarcie metalowych elementów silnika, co z kolei sprawia, że jednostka napędowa się nie przegrzewa i pracuje cicho.

Podstawowy podział płynów do silników to: olej syntetyczny, półsyntetyczny oraz mineralny. Różnią się one przede wszystkim bazami oraz dodatkami uszlachetniającymi. 

Jaki olej do silnika wybrać? Jaki będzie najlepszy do starego diesla, a jaki do najnowszego modelu samochodu?

Olej syntetyczny

Bazy olejowe składające się na olej syntetyczny powstają w procesie chemicznym zaawansowanej rafinacji, co sprawia, że są one prawie wolne od zanieczyszczeń i odporne na wahania temperatury. Płyny wzbogacone o dodatki uszlachetniające są najlepszym rozwiązaniem dla silników wysokoprężnych.

Swobodne rozpływanie się oleju w niskiej, jak i wysokiej temperaturze sprawia, że silnik pracuje od razu, a tarcie jest zminimalizowane. Dzięki temu kierowcy mogą zauważyć niższy pobór paliwa. Z kolei czystość oleju sprawia, że w silniku nie osadza się szkodliwy nagar, co przedłuża jego żywotność.

Oleje mineralne

Oleje mineralne to najstarsze produkty używane do silników i jednocześnie najgorsze. Zasadniczo obecnie żaden producent nie poleca ich stosowania w nowszych samochodach. Oleje te są wyprodukowane na mineralnej bazie olejowej, co w połączeniu z przestarzałym procesem rafinacji ropy naftowej sprawia, że są bardziej zanieczyszczone niż ich syntetyczne odpowiedniki. Cechą charakterystyczną tego typu płynów jest lepkość i duża gęstość, często znacznie większa niż w innych rodzajach olejów silnikowych do diesla i innych pojazdów.

Istotną wadą jest też słaba stabilność termiczna – przy niskich temperaturach olej mineralny staje się bardzo lepki. Niestety to powoduje, że kierowcy mają problem z uruchomieniem samochodu zimą. Dodatkowo brak smarowania przy rozruchu powoduje tarcie elementów silnika, co prowadzi do ich szybszego zużycia. Z kolei przy wysokich temperaturach, olej traci lepkość i jednocześnie swoje właściwości.

Oleje mineralne są polecane jedynie do starszych samochodów o dużym przebiegu. Brak właściwości czyszczących powoduje, że płyn nie jest inwazyjny dla silnika i nie obciąża uszczelnień.

Olej półsyntetyczny

Półsyntetyk to uniwersalny płyn, który jakościowo znajduje się pomiędzy pełnymi syntetykami a mineralnymi. Ma on lepsze właściwości smarujące niż oleje mineralne i niższą cenę niż syntetyczne. Jest kompromisowym rozwiązaniem, dla kierowców, którzy mają mniej wymagające samochody o większym przebiegu.

Chcąc zmienić olej do diesla, należy pamiętać o podstawowej zasadzie. Jeśli w aucie do tej pory stosowany był płyn mineralny, bezpieczniej jest władać taki sam, ewentualnie półsyntetyk. Długoletnia praca na mineralnym z pewnością spowodowała nagromadzenie się w komorze spalania nagaru i innych zanieczyszczeń. Dobry jakościowo syntetyk rozpuści je, czym może doprowadzić do np. zapchania filtra albo przewodów olejowych.

Lepkość oleju do silnika diesla

Lepkość to kolejny ważny parametr, który pozwoli wybrać odpowiedni olej do diesla. Określa on łatwość przepływu płynu przez silnik przy określonej temperaturze. Każdy producent samochodu określa zalecane wielkości w instrukcji obsługi.

Klasyfikacja Stowarzyszenia Inżynierów Samochodowych (SAE), dzieli płyny na trzy klasy:

• zimowe – oznaczone liczbami i literą „W” – od ang. winter, czyli zima, np. 0W
• letnie – opisywane jedynie liczbami, np. SAE 20, 30
• wielosezonowe z opisem np. 5W/30, 10W/40

Jak odczytywać oznaczenia lepkości w olejach silnikowych do diesla?

Obecnie stosuje się głównie wielosezonowe oleje do diesla. W oznaczeniu takiego oleju liczba przed literą W oznacza klasę lepkości w niskiej temperaturze (im jest niższa, tym olej lepiej sprawdzi się w ujemnych temperaturach), a ta po niej – w wysokiej.

Wyróżniamy 6 niskotemperaturowych klas lepkości olejów silnikowych:

• 0W – optymalna praca silnika przy -35°C
• 5W – oznacza, że olej dobrze sobie radzi przy -30°C
• 10W – olej zalecany do temperatur do -25°C
• 15W – do -20°
• 20W – do - 15°C
• 25W – do -10°C

W przypadku lepkości w wysokich temperaturach, mamy do wyboru 5 klas (20, 30, 40, 50 i 60). Im wyższa liczba, tym lepiej olej sobie radzi w wysokich temperaturach.

W naszej szerokości geograficznej sprawdzą się oleje do diesla o parametrach: 5W30(40), czyli optymalnie pracujące przy -30°C zima i 20 lub 30°C latem.

Czy można mieszać oleje do silnika wysokoprężnego?

Zdecydowanie można mieszać oleje do diesla różnych producentów i z różnych półek cenowych, pod warunkiem jednak, że będą one miały identyczną klasę lepkości oraz rodzaj. Co oznacza, że nie mieszamy syntetyków z mineralnymi i odwrotnie. Ewentualnie można zmieszać oba rodzaje z półsyntetykiem.

Oczywiście w sytuacjach kryzysowych, jeśli dolejemy litr oleju niezgodny z zaleceniami producenta, nie powinno stać się nic złego. Jednak należy trzymać się zasady, że olej powinien być parametrami jak najbardziej zbliżony do tego, jaki wskazuje producent.

Przy czym należy pamiętać, że co roku należy wymieniać stary olej silnikowy do diesla, jak i filtry. W innym przypadku może dojść do uszkodzenia silnika i jego elementów.

Jaki olej do diesla z filtrem cząstek stałych DPF?

Do silników diesla z filtrem cząstek stałych przeznaczone są oleje typu Low SAPS.

Są to płyny niskopopiołowe, co oznacza, że podczas spalania wytwarzają mniejszą ilość popiołu, dzięki czemu filtry DPF nie zapychają się tak szybko. Oleje tego typu mają zwykle oznaczenie C3.

Rodzaj wtrysku paliwa a dobór oleju do diesla

Nowoczesne jednostki napędowe są coraz bardziej skomplikowane, zaawansowane, ale też niekiedy wrażliwe na uszkodzenia. Dlatego trzeba uważać jaki olej wlewamy do silnika.

Obecnie w silnikach diesla są montowane głównie dwa rodzaje wtryskiwaczy: elektromagnetyczne i piezoelektryczne (stosowanie w układzie akumulacyjnym Common Rail). Dosyć popularnym typem są też pompowtryskiwacze, stosowane w starszych silnikach Grupy Volkswagen. Do tego typu silników zalecany jest olej syntetyczny o dużej gęstości o dobrych parametrach smarowania. Ponieważ jednostka pracuje w wysokich temperaturach, powinien mieć on wysokie parametry lepkości np. 5W-30.

Normy olejów do silnika diesla

Normy ACEA

ACEA, czyli Europejskie Zrzeszenie Producentów Pojazdów Samochodowych w 1996 r. stworzyło własny podział klasy jakości olejów. Zgodnie z ich normą rozróżnia się następujące grupy:

• A – oleje do silników benzynowych
• B – oleje do diesli
• C – oleje średnio- i niskopopiołowe do silników benzynowych z katalizatorem spalin i diesla z filtrem DPF/FAP, przystosowane do najnowszych norm czystości spalin, zwane low SAPS
• E – oleje do silników diesla w samochodach ciężarowych

Po każdej literze jest cyfra oznaczająca najnowszą normę, czyli im jest ona wyższa, tym lepsze parametry ma olej. Co istotne, właściciel pojazdu może wlać do silnika olej o klasie wyższej niż rekomendowana przez producenta, ale w żadnym przypadku nie niższej. Poza tym jeden olej może jednocześnie zostać zakwalifikowany do kilku klas. Wówczas będzie miał przykładowo oznaczenia A5/B5.

Normy API

API jest to klasyfikacja jakościowa olejów opracowana przez Amerykański Instytut Naftowy. Oleje przeznaczone dla silników benzynowych są oznaczone literą S, dla silników diesla – C. Do nich dodaje się kolejne litery. Im dalej są w alfabecie, tym nowsza jest dana norma. Obecnie najnowsza norma dla silników wysokoprężnych to CK-4.

Istnieje jeszcze grupa F, czyli oleje do wybranych wysokoobrotowych czterosuwowych jednostkach wysokoprężnych o zawartości siarki do 15ppm. Mają one chronić przed utlenianiem oleju, utratą lepkości w wyniku ścinania i napowietrzania oleju oraz zabezpieczać podzespołów takie jak katalizator albo filtr cząstek stałych.

Normy producentów samochodów

Wielu producentów przygotowuje własne normy dla olejów do diesla i silników benzynowych, tak aby właściciele nie mieli wątpliwości, jaki środek wybrać. Oto niektóre z nich:

• BMW – Longlife np. 04 SAE 5W-30
• Renault – np. RN0700/ RN0710
• Opla – z oznaczeniem GM np. dexos2
• Mercedesa – oznaczenia np. MB 229.51
• VW – w Grupie Volkswagen są m.in. Audi, Skoda, Seat i Volkswagen. Dla nich są przeznaczone oleje z oznaczeniem cyfrowym np. 505.01 (do silników z pompowtryskami), 506.01 (z wydłużonym przebiegiem) albo VW 505.00 (do silników z turbosprężarką i bez, produkowanych do sierpnia 1999 r.)