Konfiskata samochodu za jazdę pod wpływem alkoholu – od kiedy?

Czy w polskim przepisach jest możliwa konfiskata samochodu za jazdę pod wpływem alkoholu? Zmiany, które miały zacząć obowiązywać od 2023 roku, nadal czekają na wejście w życie. Wyjaśniamy, jaki jest stan prawny na 2024 rok.

Nowelizacja Kodeksu karnego zakładająca konfiskatę pojazdu prowadzonego przez pijanego kierowcę wywołuje wiele kontrowersji. Z jednej strony wydaje się solidnym straszakiem na pijanych kierowców, z drugiej rodzi wiele wątpliwości dotyczących nie tylko własności pojazdu, ale i potrzeb, jaki służy choćby w przypadku całej rodziny. Ustawodawca postanowił jednak, że wprowadzi przepis dotyczący konfiskaty samochodu za jazdę pod wpływem w kilku przypadkach.

Konfiskata samochodu za alkohol – kiedy można stracić samochód?

Konfiskata samochodu będzie mogła być stosowana w trzech przypadkach:

• gdy kierowca ma co najmniej 1,5 promila we krwi,
• jeśli spowoduje wypadek przy zawartości co najmniej 0,5 promila alkoholu we krwi,
• w przypadku recydywy.
  

A co jeśli pojazd ma współwłaściciela? Wtedy orzekany byłby przepadek równowartości pojazdu określany na podstawie polisy ubezpieczeniowej lub wartości rynkowej pojazdy. Co więcej, jeśli sprawca prowadziłby pojazd niestanowiący jego własności, tylko własność jego pracodawcy, (zapis dotyczący samochodów służbowych), sąd orzekałby nawiązkę.

Od kiedy konfiskata samochodu za alkohol?

Zmiany przepisów, czyli ustawa z dnia 7 lipca 2022 roku o zmianie ustawy — Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw, została już opublikowana w Dzienniku Ustaw 13 grudnia 2022 roku. W związku z tym większość przepisów miała wejść w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia.

Tak się jednak nie stało. Ze względu na inną ustawę (Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 roku o zmianie ustawy — Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw) termin przesunięto na 1 października 2023, a zapis dotyczący konfiskaty samochodu za jazdę pod wpływem alkoholu jeszcze później, czyli na 14 marca 2024 roku.

Do ilu promili można prowadzić samochód?

Dzisiaj dopuszczalna ilość alkoholu we krwi, przy której zgodnie z polskim prawem można usiąść za kierownicą to maksymalnie do 0,2 promila we krwi, czyli do 0,1 mg/l w wydychanym powietrzu.

Zgodnie z art. 87 Kodeksu Wykroczeń, za prowadzenie pojazdu mechanicznego po użyciu alkoholu bądź środków o podobnym działaniu, grozi:

• grzywna nie niższa niż 2500 zł (maksymalna to 30 tys. zł) lub areszt do 30 dni;
• zakaz prowadzenia pojazdów od 6 miesięcy do 3 lat;
• 15 punktów karnych.

Warto jednak przypomnieć, że czym innym jest stan po użyciu alkoholu a czym innym stan nietrzeźwości.

• Stan po użyciu alkoholu
  Zgodnie z przepisami prawa, dopuszczalne stężenie alkoholu we krwi kierowcy to 0,2 promila. Stan, w którym stężenie alkoholu we krwi osoby kierującej pojazdem wynosi między 0,2 a 0,5 promila (0,1-0,25 mg alkoholu na 1 dm3 wydychanego powietrza), nazywamy stanem po użyciu alkoholu.
• Stan nietrzeźwości
  W przypadku stężenia wyższego niż 0,5 promila alkoholu we krwi (powyżej 0,25 mg alkoholu na 1 dm3 wydychanego powietrza) mamy do czynienia ze stanem nietrzeźwości.

Od 1 października 2023 zamiast grzywny lub ograniczenia wolności, nietrzeźwym kierowcom będzie grozić kara pozbawienia wolności do lat 3. Ponadto sąd będzie orzekał zakaz prowadzenia pojazdów na okres nie krótszy niż 3 lata w przypadku jazdy w stanie nietrzeźwości, ucieczki z miejsca zdarzenia oraz jeżeli kierowca będzie spożywał alkohol po zdarzeniu, ale przed poddaniem się badaniu w celu ustalenia zawartości alkoholu w organizmie.

Zmiany dla kierowców 2023 – kursy reedukacyjne

W 2022 roku zgodnie z polityką zaostrzania kar dla piratów drogowych zlikwidowano kursy reedukacyjne kasujące część punktów karnych. Ministerstwo szybko wróciło jednak do tego pomysłu i przepisy czekają na wejście w życie. Kiedy? Najpewniej zaczną one obowiązywać 17 września 2023 roku.

Szczegółowo o kursach reedukacyjnych pisaliśmy TUTAJ.

Zmiany dla kierowców 2023 – badania techniczne

Na zmiany czekają także przepisy dotyczące obowiązkowych badań technicznych pojazdów. Głównie chodzi o podniesienie stawek za samo badanie, które nie były aktualizowane od wielu lat oraz dodatkowe czynności diagnosty. Przepisy miały wejść 9 stycznia 2023 r., ale odsunięto je w czasie na bliżej nieokreślony termin.

Nowe przepisy wprowadzą:

• obowiązek dokumentowania obecności pojazdu w stacji (pięć zdjęć pojazdu, w tym jedno przedstawiające stan licznika kilometrów),
• dwukrotną cenę badania technicznego wykonanego 30 dni po terminie (np. 198 zł w przypadku samochodu osobowego bez instalacji LPG),
• nowe badanie techniczne wykonane maksymalnie do 30 dni będzie ważne przez rok od starej daty,
• nadzór nad stacjami kontroli pojazdów będzie mieć Transportowy Dozór Techniczny.

Punkty karne po nowemu

Istotną zmianę zaplanowano także na 17 wrześnie 2023 roku. W życie wejdzie wtedy nowelizacja ustawy Prawo o ruchu drogowym, która ponownie skraca czas ważności punktów karnych do jednego roku. Duża zmiana z 2022 wydłużyła ten czas do dwóch lata, teraz wracamy do tego, co już było.

Warto przy tym pamiętać, że prawo nie działa wstecz, zatem wszystkie punkty, które zostały przyznane do 16 września 2023, mają ważność dwóch lat.

Nowe przepisy drogowe 2023

Ostatnia duża zmiana przepisów weszła w życie w 2022 roku. W tym roku zmian jest mniej, jednak warto pamiętać, że:

• od 1 lipca 2023 roku zniesiono opłatę ewidencyjną m.in. za: rejestrację pojazdu, wydanie dowodu rejestracyjnego, pozwolenia czasowego i zalegalizowanych tablic, przeprowadzenie badania technicznego pojazdu oraz odczyt stanu drogomierza pojazdu po wymianie. To mniej o 0,5 do 1 zł,
• wraz ze wzrostem inflacji, wzrosły kary za brak aktualnej polisy OC. W zależności od czasu braku OC to dla aut osobowych do 7200 zł a dla samochodów ciężarowych do 10800 zł.

FAQ — najczęściej zadawane pytania

Co z punktami karnymi w 2023?

Od 17 września 2023 roku punkty karne znowu będą ważne rok, ale nadal od daty zapłacenia mandatu, a nie jego przyznania.

Co się dzieje po przekroczeniu 24 punktów karnych 2023?

Po przekroczeniu 24 punktów karnych kierowca traci uprawnienia do prowadzenia pojazdów. Warto tutaj pamiętać, że posiadając 24 punkty, nadal można prowadzić pojazd. Dopiero przekroczenie limitu, czyli de facto 25 punkt powoduje utratę uprawnienia. Limit dla kierowców posiadających prawo jazdy krócej niż rok to 20 punktów.

A co potem? Po uzyskaniu więcej niż 24 punktów kierujący otrzymuje skierowanie na badanie psychologiczne oraz ponowny egzamin.