Korektor siły hamowania — czym jest i jak działa?

Korektor siły hamowania to rozwiązanie znane ze starszych modeli samochodów, a także z motosportu. Służy do rozłożenia siły hamowania i zwiększa skuteczność układu hamulcowego. Brzmi skomplikowanie, ale w rzeczywistości to dość proste urządzenie.

Wyobraź sobie, że ciśnienie w całym układzie hamulcowym jest takie samo. Niezależnie od obciążenia poszczególnej osi podczas ostrego hamowania, hamulce działają na wszystkich osiach i na wszystkich kołach z taką samą siłą. Niezależnie czy większa masa jest na przedniej osi i czy podczas hamowania środek ciężkości przesuwa się do przodu.

Co się dzieje wtedy z odciążoną tylną osią? Hamulce się blokują, a ich skuteczność jest zerowa. Z kolei hamulce na dociążonej przedniej osi nie mają siły skutecznie hamować. Aby niwelować te nierówności, wprowadzono korektor siły hamowania.

Korektor siły hamowania – czym jest?

Korektor siły hamowania budową przypomina zawór, który reguluje ciśnienie w układzie hamulcowym.

Rola korektora siły hamowania w systemie hamulcowym

Korektora reguluje siłę hamowania między przednią i tylną osią samochodu.

Jak działa korektor siły hamowania?

Najprostsze korektory bazują na regulacji ciśnienia płynu hamulcowego. Montowane są w okolicach pompy na wężach hamulcowych.

Zasada działania korektora siły hamowania

Korektor to coś w rodzaju zaworu, przez który przepływa płyn hamulcowy, a w którym położenie tłoczka jest zależne od obciążenia samochodu, czyli od obciążenia tylnej osi. Niektóre korektory wyposażone są dodatkowo w dźwigienki połączone sprężynką z tylną osią pojazdu. Uniesienie tylnej osi powodują naprężenia sprężyny i niewielkie ruchy dźwigienki, która steruje tłoczkiem w korektorze siły hamowania.

Typy korektorów siły hamowania

Korektory dzieli się na trzy grupy:

• korektory sterowane ciśnieniem w przewodach hamulcowych,
• korektory sterowane opóźnieniem, czyli bezwładnościowe,
• korektory sterowane obciążeniem osi.

Korektory sterowane ciśnieniem

Działanie korektorów sterowanych ciśnieniem w przewodach hamulcowych polega na zapobieganiu nadmiernemu wzrostowi ciśnienia w określonych przewodach hamulcowych lub na ciągłej zmianie stosunku ciśnień w przewodach przedniej i tylnej osi.

Korektor reaguje na nagły wzrost ciśnienia płynu w przewodach hamulcowych i reguluje go w taki sposób, by na obie osie pojazdu kierowana była odpowiednia siła hamująca.

Korektory sterowane opóźnieniem

Takie korektory sterują rozdziałem siły hamowania na podstawie intensywności hamowania. Jeżeli koła na tylnej osi zaczynają tracić przyczepność i się blokować, korektor zmniejsza siłę ich hamowania.

Korektory sterowane obciążeniem osi

Zasada działania korektorów sterowanych obciążeniem uwzględnia zmiany nacisków na osie samochodu. Takie korektory umieszcza się w tylnej części pojazdu w pobliżu osi. Znalazły zastosowanie w popularnych samochodach osobowych (możliwe znaczne zmiany położenia nadwozia względem osi).

Korektor siły hamowania a system ABS

Korektor siły hamowania pamięta czasy samochodów bez ABS. Zmieniał on ciśnienie w układzie w zależności od obciążenia danej osi.
Gdy standardem stał się układ ABS, zniknęły korektory siły hamowanie, a jego rolę przejął elektroniczny system EBD (Electronic Brakeforce Distribution), który także rozdzielał siłę hamowania, ale już na poszczególne osie i koła.

Diagnostyka i utrzymanie korektora siły hamowania

Do diagnozowania uszkodzeń regulatorów siły hamowania wykorzystuje się trzy metody: pomiar ciśnień, badanie na stanowisku rolkowym wyposażonym w pomiar siły hamowania oraz badania trakcyjne, czyli próba drogowa.

Jak zdiagnozować problemy z korektorem siły hamowania?

Awaria korektora siły hamowania jest trudna do zdiagnozowania. Objawy to między innymi nierównomierne hamowanie, drgania podczas utraty prędkości, a nawet blokowanie kół. Aby sprawdzić, czy winny jest korektor, wykonuje się trzy rodzaje testów:

Pomiary ciśnień
Sprawdzenie korektora za pomocą pomiaru ciśnień polega na porównaniu ciśnień w obwodzie hamulcowym kół przednich i tylnych za pomocą manometru podłączonego do zaworów odpowietrzających układu hamulcowego. Prawidłowe wartości ciśnień i wzajemne zależności między nimi podaje producent konkretnego modelu samochodu.

Na stanowisku rolkowym do pomiaru sił hamowania.

Kontrola pracy korektora na stanowisku rolkowym opiera się na pomiarze sił hamowania na kołach poszczególnych osi przy ustalonych wartościach nacisku na pedał hamulca. Obliczany jest wówczas stosunek sumy sił hamowania kół osi przedniej do sumy sił hamowania kół osi tylnej dla poszczególnych wartości nacisku na pedał hamulca. W celu uwzględnienia przechyłów nadwozia taki pomiar powinien zostać również przeprowadzony dla różnych obciążeń tylnej osi samochodu. Na stanowisku rolkowym można skontrolować wyłącznie działanie korektorów sterowanych zmianami ciśnienia lub obciążenia.

Badania trakcyjne.
To nic innego jak badanie w ruchu.

Wymiana i konserwacja korektora siły hamowania

Sama wymiana korektora jest prosta. Wiąże się jednak z rozszczelnieniem układu hamulcowego, który po wymianie trzeba ponownie odpowietrzyć.

Korektor siły hamowania w praktyce

Oprócz samochodów, korektor siły hamowania stosuje się w samochodach ciężarowych, naczepach, a także przyczepach. W tym przypadku głównym zadaniem korektora jest utrzymanie odpowiedniego stosunku siły hamowania pomiędzy pojazdem ciągnącym a przyczepą lub naczepą.

Korektory siły hamowania z możliwością regulacji stosowane są także w samochodach sportowych. W zależności od rodzaju nawierzchni, preferencji kierowcy, a także ukształtowania toru i stylu jazdy ustawia się odpowiednio siłę hamowania poszczególnej osi. W niektórych samochodach np. Mitsubishi Lancer, regulowany korektor siły hamowania montowany był fabrycznie.

Korektor siły hamowania a bezpieczeństwo jazdy

Sprawne działanie układu hamulcowego ma pierwszorzędną rolę w przypadku bezpieczeństwa. W przypadku hamulców kluczowe jest nie tylko działanie podczas normalnej eksploatacja, ale także poprawne działanie w sytuacji awaryjnej, do której dochodzi niezwykle rzadko. Ale to właśnie wtedy układ hamulcowy musi zadziałać sprawnie, zapewniając bezpieczeństwo kierującego, jak i innych uczestników ruchu.