Luzy zaworowe: do czego służą? Na czym polega regulacja luzów zaworowych

Odpowiednio duże luzy zaworowe zapewniają właściwą pracę silnika, dlatego warto sprawdzać je przy każdym przeglądzie technicznym. Na czym polega regulacja luzów zaworowych? Czy można zrobić to samemu?

Co to jest luz zaworowy? 

Luz zaworowy to odległość między końcówką dźwigni zaworowej a sztyftem zaworu, gdy zawór jest w pozycji zamkniętej. Pracujący silnik wytwarza ciepło, które wpływa na poszczególne elementy jego konstrukcji, w tym na zawory. Te pod wpływem wysokiej temperatury rozszerzają się, dlatego, aby prawidłowo się domykały, niezbędna jest wolna przestrzeń, czyli luzy zaworowe.

Współcześnie produkowane samochody wyposażone w popychacze hydrauliczne mają automatyczne systemy regulowania luzów zaworowych. Działają one pod wpływem oleju silnikowego i na bieżąco dostosowują luz w zależności od potrzeb. Jednak i w takich pojazdach trzeba co jakiś czas weryfikować czy regulacja jest prawidłowa.

W starszych autach nadal możemy spotkać modele, wymagające ręcznej regulacji luzów zaworowych. Dotyczy to niektórych jednostek czterosuwowych np. marek: Honda, Nissan, Toyota i Ford oraz większości jednostek dwusuwowych z wyjątkiem Opli i Volkswagenów. Oczywiście nie jest to regułą, dlatego informacje o kalibracji luzów zawsze trzeba sprawdzić w instrukcji obsługi samochodu.

Na czym polega regulacja luzów zaworowych?

Regulacja pozwala dostosować luz zaworowy, tak aby zapewnić prawidłowe otwieranie i zamykanie zaworów w silniku. Czynność polega na zdemontowaniu pokrywy zaworów i dokręceniu albo rozluźnieniu śrub regulacyjnych lub dopasowaniu specjalnych podkładek dystansowych o odpowiedniej grubości, tak aby uzyskać odpowiednią wartość.

Regulacje luzów zaworowych zapewnia m.in.:

• optymalną wydajność silnika
• zmniejszenie zużycia paliwa
• wydłużenie żywotności jednostki napędowej
• ograniczenie emisji szkodliwych substancji

Kiedy regulacja zaworów jest potrzebna?

Praca jednostki napędowej i przebyte kilometry powodują zmniejszanie się luzów zaworowych. W efekcie skraca się czas styku gniazda zaworowego z elementem domykającym komorę spalania. W efekcie zawory nie są odpowiednio wychładzane i z czasem mogą się wypalić. Aby temu zapobiec, należy systematycznie sprawdzać i jak jest to konieczne regulować luzy zaworowe.

Sprawdzanie luzów zaworowych zwykle wykonuje się po wystąpieniu objawów, takich jak:

• nieregularna praca silnika na wolnych obrotach
• problemy z odpaleniem samochodu na ciepłym silniku
• metaliczny hałas dochodzący spod maski samochodu
• brak mocy
• niekiedy też zapala się kontrolka wypalania zapłonu

Czym mogą skutkować niewyregulowane luzy zaworowe?

Nieprawidłowa wartość luzów zaworowych niesie za sobą określone konsekwencje. Nadmiar przyczynia się szybszego zużycia poszczególnych elementy konstrukcji silnika, np. krzywek wałka rozrządu, dźwigienki i oczywiście samych zaworów. W efekcie mogą one doprowadzić nie tylko do spadku osiągów, ale i awarii jednostki napędowej.

Zbyt małe luzy zaworowe powodują niedomykanie się zaworu, co prowadzi do spadku ciśnienia w komorze spalania. Jeśli zawory nie stykają się z odpowiednimi gniazdami, nie chłodzą się, więc wzrasta ich temperatura. W efekcie może dojść do ich uszkodzenia wskutek wypalenia grzybka zaworu. Naprawa jednego gniazda zaworowego jest dość kosztowna i może wynieść od 1,5 do 2 tys. zł.

Ile kosztuje regulacja zaworów w warsztacie?

Ustawianie luzów zaworowych to czynność serwisowa, którą można przeprowadzić w każdym warsztacie. Cena regulacji luzów zaworowych zależy od liczby zaworów w silniku, jego typu oraz metody kalibracji. Przy prostej konstrukcji koszt może zamknąć się w kwocie 200 zł. Natomiast kalibracja mocno rozregulowanego układu wyposażonego w szklanki może kosztować nawet kilkaset złotych.

Czy można samemu dokonać korekty luzu zaworowego?

W wielu przypadkach można samodzielnie wykonać regulację luzów zaworowych. Natomiast, kiedy układ jest skomplikowany i wymaga demontażu wałka i paska rozrządu, zadanie to lepiej powierzyć fachowcowi. Przy czym trzeba pamiętać, że kalibrację wykonujemy zawsze na zimnym silniku.

Oto instrukcja, jak ustawić luzy zaworowe.

• najpierw przygotowujemy niezbędne narzędzia: komplet kluczy nasadowych; śrubokręt i szczelinomierz. Szczelinomierz to proste narzędzie, które składa się z kilkunastu pasków wykonanych ze stali nierdzewnej o różnej grubości. Za jego pomocą można zmierzyć odległości pomiędzy dwoma elementami konstrukcji, a także głębokość szczeliny
• w instrukcji obsługi samochodu sprawdzamy, jak powinna być wartość luzu zaworowego
• pierwsza czynność to ściągnięcie pokrywy zaworów. Aby to zrobić, trzeba odpiąć kable i cewki zapłonowe. Następnie za pomocą kombinerek należy zdjąć pierścień zaciskowy, który przytrzymuje rurę dolotową przy silniku, a potem usunąć wąż odpowietrzający. Teraz powinniśmy moc zdjąć pokrywę. W przypadku trudności można spróbować delikatnie opukać ją dłonią lub gumowym młotkiem
• po zdjęciu pokrywy można zając się regulacją luzów zaworowych. Do tego będą potrzebne: klucz nasadowy i śrubokrętu. Informacja to tym jakie mają być luzy, znajduje się w książce serwisowej. W sytuacji, kiedy wartość nie jest dokładnie określona, przyjmuje się, iż luz zaworu dolotowego powinien mieć ok. 0,2 mm, a wylotowego – 0,3 mm, w silniku o normalnej temperaturze pracy. Odległości sprawdzamy za pomocą szczelinomierza, mierząc przestrzeń pomiędzy drugim końcem dźwigni i trzonkiem zaworu, przy całkowicie zamkniętym zaworze. Luz zaworowy należy regulować zgodnie z cyklem zapłonu, czyli 1, 3, 4, 2. Trzeba pamiętać, że w trakcie dokręcania śrub należy kręcić kołem pasowym
• po osiągnięciu wymaganych wartości montujemy pokrywę – nie zapominając o uszczelce, a następnie wkładamy pierścień zaciskowy, wąż odpowietrzający, przypinamy kable oraz cewki

Przy okazji regulacji zaworów warto wyczyścić demontowane pokrywy, a także gniazda świec za pomocą czystej szmatki. Dodatkowo można pokrywę pomalować. Wielu ekspertów zaleca też wymianę uszczelki pod pokrywą zaworów.

FAQ

Czym są luzy zaworowe?

Luzy zaworowe to wolna przestrzeń między końcówką dźwigni zaworowej a sztyftem zaworu, gdy ten jest w pozycji zamkniętej.

Po czym poznać źle wyregulowane luzy zaworowe?

Nieprawidłowe luzy zaworowe? Objawy, jakie można zauważyć to m.in.: problemy z uruchomieniem ciepłego silnika, nieregularna praca jednostki napędowej na biegu jałowym, brak mocy oraz metaliczny hałas z silnika.

Co ile należy regulować zawory

Częstotliwość regulacji luzów zaworowych zależy od danej marki. Producenci zalecają kalibrację po różnych przebiegach – od 10 do nawet 100 tys. km. Należy pamiętać, że regulację luzów zaworowych w samochodach z instalacją LPG trzeba przeprowadzać nawet dwa razy częściej.