Naprawa automatycznych skrzyń biegów: czy się opłaca? Ile kosztuje?

Automatyczna skrzynia biegów cieszy się coraz większą popularnością. Dzięki niej jazda po mieście w tym podjeżdżanie w korku jest mniej uciążliwe i męczące. Niestety naprawa automatycznych skrzyń biegów to poważny wydatek. Jak temu zapobiec?
Czym automatyczna skrzynia biegów różni się od manualnej?
Główną różnicą między manualną skrzynią biegów a automatyczną skrzynią biegów jest sposób zmiany biegów.
W manualnej skrzyni, co oczywiste, przy każdej zmianie przełożenia kierowca musi wcisnąć pedał sprzęgła i jednocześnie zmienić położenie drążka. Biegi w samochodzie należy zmieniać z wyczuciem, o jeden wyżej, gdy przyspieszamy i rosną obroty silnika albo o jeden niżej, jeśli zwalniamy.
W automatycznych skrzyniach biegów kierowca operuje tylko pedałem przyspieszenia i hamulcem. Biegi skrzynia zmienia samoczynnie, dopasowując je do aktualnej prędkości i obrotów silnika. W automacie wyróżnia się następujące położenia drążka:
- P – parking
- R – bieg wsteczny
- N – położenie neutralne
- D – jazda do przodu
Rodzaje automatycznych skrzyń biegów
Ogólnie można podzielić automatyczne skrzynie biegów na trzy rodzaje: klasyczny automat, czyli skrzynia biegów z hydrokinetycznym sprzęgłem, dwusprzęgłówka (DSG) oraz bezstopniowa skrzynia CVT.
Hydrokinetyczna
Skrzynia biegów hydrokinetyczna wykorzystuje energię kinetyczną płynu (najczęściej oleju) do przeniesienia mocy z silnika na koła. Zaletami tego rozwiązania są: trwała i prosta konstrukcja, płynne działanie, niska awaryjność, brak kosztownego dwumasowego koła zamachowego. Wadami są duża masa i gabaryty, czasem też zwiększone zużycie paliwa (szczególnie w starszych konstrukcjach). Co ciekawe niektóre modele tych skrzyń potrafiły przejechać nawet 700 tys. km bez remontu.
Dwusprzęgłowa (np. DSG)
Skrzynia dwusprzęgłowa to właściwie dwa mechanizmy w jednym. Na jednym sprzęgle ułożone są biegi parzyste, na drugim nieparzyste. Podczas gdy jeden bieg jest w użyciu, drugi czeka w gotowości. Stąd szybkość takich przekładni.
Plusami skrzyni biegów dwusprzęgłowej są niskie spalanie oraz szybka i dynamiczna praca. Za minusy uznaje się wysokie koszty naprawy (w tym koła dwumasowego) i zakupu nowej części.
CVT
Skrzynia biegów bezstopniowa zamiast klasycznych kół zębatych ma stalowy pas lub łańcuch, poruszający się między dwiema parami kół stożkowych. Umożliwia to płynną jazdę i niemalże natychmiastowe przenoszenie momentu obrotowego bez generowania jakichkolwiek szarpnięć. Poza tym zaletą tego typu skrzyni biegów są niewielkie gabaryty. Niestety CVT jest droga w naprawie, a kierowcy skarżą się na mało dynamiczną reakcję na pedał przyspieszenia. Obecnie przekładnie bezstopniowe montuje się przeważnie w pojazdach hybrydowych.
Objawy uszkodzenia skrzyni biegów automatycznej
Najpopularniejsze objawy awarii skrzyni biegów automatycznej:
- zauważalny spadek oleju albo widoczna plama oleju pod samochodem na wysokości skrzyni biegów – co jest oznaką nieszczelności układu . Pamiętajmy, że automat, nie zużywa oleju, więc jego poziom powinien być stały
- szarpnięcia podczas zmiany biegów
- utrudniona zmiana trybu jazdy (N, R, P)
- przeciąganie biegów
- zablokowanie skrzyni na danym biegu
- brak możliwości przyspieszania
- wycie dobiegające ze skrzyni biegów
- nadmierne wibracje, występujące w trakcie jazdy i nasilające się przy ruszaniu
- zapalenie się kontrolki na kokpicie, komunikat o awarii skrzyni biegów
- zapach spalenizny – co może świadczyć o tym, że przegrzał się olej przekładniowy
Jak wygląda naprawa automatycznych skrzyń biegów?
Naprawa automatycznych skrzyń biegów zawsze poprzedzona jest diagnostyką, aby znaleźć źródło problemów i oszacować zakres prac. Niestety wymaga to skomplikowanego procesu wyjęcia i rozebrania całej skrzyni. Uszkodzeniu może ulec np. komputer sterujący pracą skrzyni, elektrozawory, sprzęgło hydrokinetyczne albo łańcuch (w skrzyniach CVT).
Regeneracja skrzyni automatycznej polega na wymianie i naprawie uszkodzonych elementów, co pozwala na przywrócenie jej pełnej sprawności. Zregenerować można też zużyte albo zepsute sprzęgło hydrokinetyczne.
Naprawa automatycznych skrzyń biegów kończy się montażem i wlaniem świeżego oleju.
Ile kosztuje naprawa automatycznych skrzyń biegów?
Koszt naprawy skrzyni automatycznej może wynieść od kilku do nawet kilkunastu tysięcy złotych. Cena zależy od typu skrzyni oraz rodzaju usterki. Przykładowe średnie koszty napraw:
- adaptacja skrzyni biegów – od 400 zł
- statyczna wymiana oleju – od 600 do 1200 zł
- dynamiczna wymiana oleju w automatycznej skrzyni biegów – od 1000 do 2500 zł
- naprawa skrzyń CVT – od 10 tys. do 15 tys. zł
- regeneracja sprzęgła hydrokinetycznego – od 3000 do 5000 zł
- diagnostyka automatycznej skrzyni biegów – cena bez złożenia i ponownego montażu uszkodzonej przekładni – 500-800 zł
Wymiana automatycznej skrzyni biegów – cena
Sam demontaż i montaż automatycznej skrzyni biegów kosztuje od 400 do ok. 1200 zł. Cena zależy od poświęconego czasu i stopnia skomplikowania prac.
Od czego zależy cena regeneracji automatycznej skrzyni biegów?
Jest ich niewiele na rynku
Automatyczne skrzynie biegów nie są tak popularne, jak manualne, stąd niewiele warsztatów ma odpowiednie narzędzia i wiedzę, aby je naprawić. Choć w ostatnich latach sytuacja ta się zmienia.
Naprawą musi zająć się fachowiec
Regeneracja automatycznej skrzyni biegów to skomplikowany proces. Diagnostyka, demontaż podzespołu i potem jego złożenie wymaga specjalistycznych narzędzi i znajomości budowy skrzyni. Warto wspomnieć, że sam podzespół może ważyć ok. 100 kg.
Koszt części
Nowe części mogą słono kosztować, co znacznie podwyższa koszt usługi. Przykładowo moduły elektromechaniczne sterujące przełożeniami w skrzyni biegów DSG kosztują kilka tysięcy złotych nowe i ok. 1000 zł zregenerowane. Natomiast dobrej jakości nowe sprzęgło hydrokinetyczne to wydatek od 2 do 8 tys. zł.
Jak dbać o automatyczne skrzynie biegów?
Istnieje kilka zasad, których stosowanie może przedłużyć żywotność automatycznej skrzyni biegów. Oto najważniejsze z nich:
- nie należy wrzucać trybu N w trakcie postoju na światłach i w trakcie jazdy
- nie powinno się jeździć dynamicznie na zimnym silniku
- ruszać należy spokojnie, a nie agresywnie i z pełną mocą
- nie powinno się holować uszkodzonego samochodu z automatyczną skrzynią biegów
- nie wolno uruchamiać samochodu „na popych”
- należy wymieniać olej zgodnie z zaleceniami producenta samochodu, zasadniczo jest to po przejechaniu 60-70 tys. km
- jeśli automat ma bagnet do kontroli stanu oleju, powinno się regularnie sprawdzać poziom oleju, a także jego kolor i zapach
- jak tylko zauważymy, że skrzynia biegów zaczyna dziwnie działać, trzeba od razu zgłosić się do mechanika, aby wykonał diagnostykę
Czy opłaca się naprawa automatycznych skrzyń biegów?
Wymiana automatycznej skrzyni biegów na nową to w przypadku starszych aut koszt mogący nawet przewyższyć wartość samochodu. Dlatego lepszym wyjściem jest jej regeneracja. Oczywiście wszystko zależy od rodzaju usterki i tego, czy dany element można naprawić. Ponieważ w każdym przypadku regeneracja wiąże się z niemałymi kosztami, warto przyjrzeć się swojemu stylowi jazdy i zadbać o automatyczną skrzynię.