27 marca 2025

Nowe przepisy UE – straciłeś prawo jazdy w Polsce? Nie pojedziesz już nigdzie?

prawo jazdy kierowca
Zdjęcie: GettyImages.

Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej oraz Parlament Europejski porozumiały się w sprawie przepisów dotyczących kierowców. Po wdrożeniu nowego prawa będziemy mogli posługiwać się cyfrowym dokumentem w całej Unii Europejskiej, ale również zatrzymanie prawa jazdy będzie działało we wszystkich krajach wspólnoty.

Już w 2030 roku kraje członkowskie mają wycofać plastikowe prawo jazdy z obiegu. Zamiast tradycyjnego dokumentu kierowcy będą posługiwać się jego wersją elektroniczną. Choć już dziś można korzystać z aplikacji mObywatel, polskie cyfrowe prawo jazdy nadal nie jest akceptowane za granicą. Nowe przepisy UE mają to zmienić i umożliwić skuteczniejszą kontrolę.

Po zatrzymaniu dokumentu za wykroczenie drogowe system natychmiast przekaże informację do wszystkich krajów wspólnoty. Jeśli państwa członkowskie zaakceptują polską propozycję, utrata prawa jazdy w jednym kraju będzie automatycznie skutkować zakazem jazdy na terenie całej Unii.

Nowe przepisy UE – obecnie brak wspólnej bazy

Obecnie w Polsce prawo jazdy zatrzymywane jest wirtualnie – odpowiedni wpis trafia do Centralnej Ewidencji Kierowców (CEK). Policja, podczas kontroli drogowej, może w ten sposób sprawdzić, czy dana osoba rzeczywiście ma uprawnienia do kierowania pojazdem. Posiadanie fizycznego dokumentu nie oznacza, że kierowca może legalnie prowadzić auto.

Problem w tym, że dostęp do CEK mają wyłącznie polskie służby. W innych krajach weryfikacja odbywa się głównie poprzez okazanie dokumentu, więc utrata prawa jazdy w Polsce nie powstrzymuje kierowcy przed jazdą np. w Niemczech. I odwrotnie – kierowca, który stracił uprawnienia za granicą, nadal może prowadzić w Polsce.

Nowe przepisy UE – utrata prawa jazdy we wszystkich krajach

Polska prezydencja kończy negocjacje dotyczące wspólnego systemu odbierania prawa jazdy. Pojawią się przepisy, które pozwolą zabierać dokument z automatycznym skutkiem we wszystkich państwach członkowskich.

Umożliwi to ogólnoeuropejska baza uprawnień kierowców oraz cyfrowy dokument prawa jazdy. Co ważne – nie zawsze utrata uprawnień za granicą będzie egzekwowana automatycznie. Pozostanie możliwość odstąpienia od zakazu, jeśli dane wykroczenie nie przewiduje utraty dokumentu w kraju ojczystym.

Polskie przepisy na poziomie unijnym

Nowe regulacje, uzgodnione przez polską prezydencję, przewidują m.in.:

  • dwuletni okres próbny dla nowych kierowców
  • możliwość obniżenia wieku dla kategorii B do 17 lat, pod warunkiem, że młodemu kierowcy towarzyszy doświadczona osoba
  • 15-letni okres ważności prawa jazdy w całej UE
  • obowiązkową wymianę bezterminowych dokumentów do 2033 roku
  • obniżenie minimalnego wieku kierowców kategorii D z 23 do 21 lat

Wiele z tych przepisów już obowiązuje w Polsce lub wkrótce zacznie. Teraz nowe rozwiązania muszą jeszcze zostać zaakceptowane przez wszystkie państwa członkowskie.