Oznaczenia na oponach – jakie symbole można zobaczyć na oponach i jak je odczytywać

Zakup ogumienia często stanowi problem, ponieważ nie każdy wie, jak czytać oznaczenia opon.  Jest na nich wiele cyfr i liter, które informują nie tylko o rozmiarze, ale i m.in. o konstrukcji, nośności i prędkości. Wyjaśniamy, o czym mówią poszczególne oznaczenia na oponach.

Oznaczenia na oponach – czego możemy się dowiedzieć?

Oznaczenia na oponach są bardzo ważne z punktu widzenia bezpieczeństwa kierowcy, pasażerów oraz innych użytkowników dróg. Ogumienie musi być dopasowane do marki samochodu i jego parametrów oraz pory roku. Choć obecnie oraz popularniejsze są opony wielosezonowe.

Początkujący kierowcy zwracają głównie uwagę na bieżnik, logo marki producenta opon i ciąg znaków informujący o rozmiarach opony. Jednak jest tam wiele innych istotnych informacji, mówiących, chociażby o dozwolonej nośności i prędkości oraz dacie produkcji. Zatem warto je poznać wszystkie, aby dokonać świadomego wyboru.

Oznaczenie marki i modelu opony

Oznaczenie opon zawiera oczywiście informacje na temat producenta, kraju pochodzenia i modelu opony. Dane znajdziemy w symbolu DOT opony. Litery i cyfry opisują poniższe dane.

DOT to skrót z języka angielskiego oznaczający Department of Transportation, czyli departament transportu. Jest on potwierdzeniem, że dany model spełnia ogólnoświatowe normy bezpieczeństwa. Oznaczenie na oponach składa się z ciągu znaków poprzedzonych symbolem DOT, np. DOT DMBN JJ1R 0921.

Dwa pierwsze znaki po symbolu DOT to kod producenta opon (fabryki), kolejne dwa to kod rozmiaru opony, a na końcu jest data produkcji opony.

Od 13 kwietnia 2025 r. oznaczenia fabryk będą musiały składać się z trzech znaków np. 1T1 zamiast T1 – fabryka Hankook w Seulu, 1A5 zamiast A5 (Dębica), 1DM zamiast DM (Goodyear, Hanau), 1B5 (Michelin w Olsztynie, dawny Stomil Olsztyn S.A.) oraz 1C5 (fabryka Bridgestone w Poznaniu).

Oczywiście na boku opony znajdziemy duże logo producenta z jego nazwą oraz modelem opony czy krajem produkcji (np. Made in Poland).

Gdzie znajdę rozmiar opony?

Oznaczenia opon samochodowych dotyczące rozmiaru znajdują się na bocznej ściance gumy. Będzie to ciąg znaków, np. 205/55 R16. Informacje o rozmiarze opon zalecanym przez producenta do danego modelu są umieszczone w jednym/kilku z następujących miejsc: na słupku przy drzwiach kierowcy, w schowku, na klapce wlewu paliwa oraz w instrukcji samochodu. Warto wiedzieć, że rozmiar opony określa się na podstawie mocy samochodu, jego masy oraz wielu innych parametrów, wpływających na bezpieczeństwo i komfort jazdy.

Jak odczytać rozmiar opon? Przykładowo, oznaczenie 205/55 R16 to:

• szerokość opony 205 milimetrów
• druga wartość to profil opony, czyli wysokość ściany bocznej od zewnętrznej krawędzi felgi do bieżnika, która w powyższym przypadku wynosi 55%,
• trzecie oznaczenie na oponach podaje średnicę felgi, do której pasuje opona, w tym przypadku jest to 16 cali. Poprzedza je litera R, mówi o konstrukcji radialnej ogumienia

Najpopularniejsze rozmiary dla felg:

• 15 cali to:
  • 185/60 R15;
  • 185/65 R15;
  • 195/55 R15;
  • 195/60 R15;
  • 195/65 R15;
• 16 cali to:
  • 195/55 R16;
  • 205/55 R16;
  • 205/60 R16;
  • 215/55 R16;
  • 215/60 R16;
• 17 cali to:
  • 215/50 R17;
  • 215/55 R17;
  • 225/45 R17;
  • 225/50 R17;
  • 225/55 R17.

Dostępne są też zamienniki rozmiarów opon, czyli alternatywne wielkości opon, które można bezpiecznie zastosować w samochodzie. Niektórzy kierowcy stosują je ze względów wizualnych lub chcąc zmienić niektóre parametry jazdy. Na przykład zamiast opony 205/55 R16, można użyć węższej 195/60 R26 albo szerszej 215/50 R16.

Oznaczenia na oponach – rodzaj konstrukcji opony

Wszystkie koła samochodu muszą mieć opony o takiej samej budowie. Dlatego ważne jest sprawdzenie, jakie są oznaczenia na oponach, dotyczące konstrukcji. Informacja jest w formie litery i znajduje się w ciągu znaków określających rozmiar opony.

Rodzaje opon skategoryzowane ze względu na budowę:

• Radialna – jest to ogumienie, które ma kordy osnowy ułożone promieniowo i tworzące zwartą warstwę. Jako kord stosuje się zwykle stalowe druciki. Te opony są elastyczne i wytrzymałe. Oznaczenie na oponach to litera R.
• Diagonalna – ma skośne kordy osnowy, które tworzą siatkę i oplatają całą oponę. Obecnie stosowane prawie wyłącznie do samochodów zabytkowych. Te typy opon oznaczone są literą D.
• Bezdętkowa – „tubeless" ma oznaczenie TL.
• Dętkowa – rzadko spotykana z oznaczeniem na oponach: TT lub Tubed Type Tyre.

Indeks nośności

Za rozmiarem znajduje się oznakowanie opon nazywane indeksem nośności. Wartość mówi o maksymalnym dozwolonym obciążeniu, przy jeździe z maksymalną prędkością. Każdy model samochodu ma ustalony przez producenta indeks nośności. Jest to bardzo ważna cecha, szczególnie jeśli chodzi o samochody ciężarowe i dostawcze. W przypadku zastosowania ogumienia o niższym indeksie niż zalecany nie tylko można je zniszczyć, ale też doprowadzić do niebezpiecznych sytuacji na drodze. Co więcej, na jednej osi muszą być opony o tych samych parametrach.

Przykładowe indeksy na oponach:

• 50 – 190 kg;
• 70 – 335 kg;
• 80 – 450 kg
• 90 – 600 kg;
• 100 – 800 kg;
• 120 – 1400 kg;
• 130 – 1900 kg;
• 140 – 2500 kg.

Oznaczenia na oponach – indeks prędkości

Następnym oznaczeniem na oponach jest indeks prędkości. Określa on, z jaką maksymalną prędkością można jeździć na danym ogumieniu. Wartość podawana przez producentów jest wynikiem wielu badań i testów, które mają na celu sprawdzenie wytrzymałości opony w konkretnych warunkach. Informacje dotyczące właściwego dla naszego samochodu indeksu prędkości są umieszczane też w samochodach, np. na słupku lub progu od strony kierowcy albo na wewnętrznej stronie klapy wlewu paliwa.

Warto wiedzieć, że kodeks drogowy zezwala na montaż opon z indeksem prędkości niższym niż zalecany przez producenta. Jednak nie może on schodzić poniżej oznaczenia Q (160 km/h). Eksperci zalecają jednak aby indeks obniżać o nie więcej niż o jeden punkt. Takie wytyczne są spowodowane tym, że opona mniej wytrzymała jest lżejsza i może lepiej sprawdzić się na ośnieżonych drogach, poza tym zimą jeździmy znacznie wolniej niż latem.

Oznaczenie prędkości opon jest wyrażane m.in. tymi literami:

• D – 65 km/h;
• E – 70 km/h;
• F – 80 km/h;
• G – 90 km/h;
• J – 100 km/h;
• N – 140 km/h;
• P – 150 km/h;
• Q – 160 km/h;
• U – 200 km/h;
• H – 210 km/h;
• V – 240 km/h;
• W – 270 km/h;
• Y – 300 km/h;
• (Y) – >300 km/h.

W przypadku niektórych modeli można spotkać się z podwójnym indeksem prędkości: oznaczenie ZR na oponie informuje o maksymalnej prędkości 240 km/h przy maksymalnym obciążeniu, a VR o szybkości jazdy do 210 km/h.

Data produkcji opony

Data produkcji opony znajduje się na końcu oznaczenia DOT. Są to 4 ostatnie cyfry.

Jak odczytać rocznik opony? Dwie pierwsze informują o tygodniu, w którym została wyprodukowana, dwie kolejne o roczniku. Przykładowo DOT DMBN JJ1R 1022 – oznacza, że opona powstała w 10. tygodniu 2022 r.

Kierowcy powinni wiedzieć, że zgodnie z normą PN – C94300, opony w wieku do trzech lat są uznawane za nowe. Co więcej, należy pamiętać, że źle przechowywane opony starzeją się błyskawicznie, a te w wieku powyżej 10 lat muszą być bezwzględnie zutylizowane, nawet jak mają duży zapas bieżnika.

Oznaczenia na oponach – sposób montażu opony

Na boku opony są specjalne informacje dotyczące sposobu montażu. Napisy na oponach oznaczają:

• rotation ze strzałkami występuje na oponach kierunkowych i wskazuje kierunek tocznia się;
• inside (do środka) i outside (na zewnątrz) wskazuje stronę montażu opon asymetrycznych.

Wzmocnienia

Niektóre modele ogumienia są specjalnie przystosowane do pracy w trudnych warunkach, nazywa się je oponami wzmacnianymi. Wtedy na oponie umieszczane są dodatkowe symbole.

• Oznaczenie XL na oponie, czyli Extra Load informuje, że ogumienie wykonane jest z materiałów podwyższających nośność i można je zastosować do pojazdów o dużej mocy silnika i wyższym momentem obrotowym. Zamiennie stosuje się też symbole EXL albo EL.
• Symbole na oponach: RF, REF, RFD, REINF – oznaczają, że opony są przeznaczone do małych pojazdów dostawczych.
• Opony wzmacniane C – oznaczają ogumienie dla większych samochodów dostawczych.

Oznaczenie systemu Run Flat

Opona Run Flat to taka, która umożliwia bezpieczną dalszą jazdę nawet po całkowitej utracie ciśnienia. Zazwyczaj jest to do 80 km, przy maksymalnej prędkości 80 km/h.

Każdy z producentów stosuje własny opis opony. Oto niektóre z nich:

• Continental – SSR, CSR;
• Bridgestone – RFT;
• Dunlop – DSST;
• Goodyear – EMT, ROF;
• Firestone – RFT;
• Michelin – ZP;
• Pirelli – RFT;
• Yokohama – ZPS.

Symbole dotyczące homologacji

Opony homologowane są tworzone przez firmy oponiarskie we współpracy z producentami samochodów. Symbole są proste i nawiązują do marki samochodu: 

• Audi – AO, AO1, AOE, RO1, RO1, RO2;
• Bmw – „*” (symbol gwiazdki);
• Chrysler – C1;
• Dacia – DA;
• Fiat – FI;
• Ford – FO, FO2;
• Mercedes-Benz – MO, MOE, MO1, MB1
• Opel – OP;
• Peugeot – PE;
• Porsche – N, N0, N1, N2, N3, N4;
• Renault – RE;
• Skoda – SK;
• Toyota – TO;
• Volkswagen – VW.

Opony z powyższymi oznaczeniami znajdują się na oryginalnym wyposażeniu danego auta i specjalnie pod niego zaprojektowane.

Na oponach użytkowanych w UE powinno być też oznaczenie ECE, e lub E – oznaczające homologację europejską i wskazującą, że ogumienie spełnia normy UE i jest dopuszczone do sprzedaży na jej terenie. Numer homologacyjny składa się z oznaczenia kraju (np. E1 – Niemcy, E2 – Francja, E6 – Belgia, E16 – Norwegia E20 – Polska, E46 – Ukraina) oraz ciągu cyfr.

Oznaczenia na oponach zimowych i letnich

Parametry opon zimowych są dostosowane do jazdy po śniegu i błocie. Stąd często widoczne jest na oponach oznaczenie M+S (Mud+Snow, czyli właśnie błoto i śnieg). Jednak o tym, że mamy do czynienia z oponami zimowymi świadczy oficjalny symbol chmurki z deszczem i śniegiem albo góry ze śnieżką i skrót 3PMSF. Zdarza się, że ten ostatni występuje samodzielnie bez M+S.

Oznakowanie opon wielosezonowych wyraża się najczęściej zwrotami w j. angielskim tj. All Season, 4Seasons, Quatrac albo All Weather.

Wskaźnik zużycia opony

Wskaźnik zużycia opony TWI (z j. ang. Tread Wear Indicator) wskazuje graniczną wartość wyeksploatowania bieżnika. Oznaczenie na oponach ma formę wypustki o wysokości 1,6 mm znajdującej się w sześciu rowkach na obwodzie ogumienia. Kiedy bieżnik zużyje się do poziomu TWI oznacza to, że trzeba wymienić opony.

Inne oznaczenia na oponach

Na oponach znajdziemy też wiele innych symboli oznaczających np.:

• oznaczenie FR na oponie informuje, że ma ona rant chroniący felgę przed uszkodzeniami mechanicznymi;
• LB lub OWL – oznaczenie odnoszące się do wyglądu ogumienia, informujące o białych napisach na ponach umieszczonych na boku; 
• MAX INFLATION – maksymalne dopuszczalne ciśnienie;
• LT (Light Truck) – oznacza, oponę nadającą się do samochodów z napędem 4x4 oraz lekkich ciężarówek;
• G1 – specjalne oznaczenia na oponie świadczące o wyposażeniu jej w czujnik kontrolujący ciśnienie.

Podsumowanie

Wiele osób zastanawia się, co oznaczają znaki na oponie. Ogólnie mówiąc, są to informacje dotyczące parametrów technicznych ogumiania oraz tego w jakich pojazdach można je zastosować. Znajdziemy tam dane dotyczące, producenta, fabryki, rozmiar, indeksu nośności i prędkości, homologacji, ewentualnych wzmocnień i sposobu montażu.

Opony letnie a zimowe – jak rozpoznać oba typy przy pomocy symboli? Jest to proste. Jak są na nich piktogramy gór i śniegu i/albo skrót 3PMSF – to masz do czynienia z zimowymi.

Znajomość oznaczeń na oponach pozwoli kierowcom dobrać właściwe ogumienie i tym samym zwiększy bezpieczeństwo na drogach.

Marcin Domagała

Autor artykułu