Dlaczego pasek klinowy piszczy? Poznaj najczęstsze przyczyny piszczącego paska

Pasek klinowy to niepozorny kawałek czarnego tworzywa. Choć często jest marginalizowany, to właśnie on pełni w silniku bardzo ważną funkcję. Przypominamy sobie o nim, dopiero gdy spod maski dobiegają denerwujące piski. Co wtedy robić?

Nazwa paska wzięła się od kształtu klina, czyli trapezu, w którym pasek był kiedyś wykonywany. Między dwoma talerzami pasek klinował się, co umożliwiało przenoszenie napędu silnika na różnego rodzaju urządzenia. Najczęściej jest to alternator (stąd także czasami nazwa pasek alternatorowi), pompę wody czy kompresor klimatyzacji. To już jednak historia, bo dzisiaj pasek zamiast przekroju klina, jest wielorowkowy.

Warto także zdać sobie sprawę, że pasek klinowy jest jednym z tańszych i prostszych sposobów przeniesienia napędu i stosuje się je nie tylko w silnikach spalinowych, ale wielu innych pojazdach i maszynach.

Pasek klinowy – budowa

Niezależnie czy mamy do czynienia z paskiem klinowym, czy wielorowkowym składa się on przeważnie z trzech warstw – kordu (wzmocnienia, trzonu paska), warstwy podatnej (z dumy lub kauczuku) i warstwy zewnętrznej. Gumy jest tutaj najmniej, choć w opinii wielu kierowców to właśnie guma jest głównym składnikiem paska.

pasek wielorowkowy

Kord wykonuje się np. z mocnych włókien sztucznych (m.in. poliamidowych). Kiedyś do budowy kręgosłupa paska wykorzystywano stalowe linki.
Można powiedzieć, że pasek klinowy/wielorowkowy budową przypomina oponę. Tam także jest stelaż, na którym tworzy się powłoki, które wzmacniają konstrukcję i eliminują ślizg, przenosząc napęd.

We współczesnych samochodach wyróżnia się dwa główne rodzaje pasków klinowych.

• Paski płaskie, w których powierzchnia robocza stykająca się z kołami pasowymi jest zupełnie płaska. Kord paska wykonany jest z tkaniny poliestrowej, włókien poliamidowych lub aramidowych. Takie paski płaskie stosuje się najczęściej w przemyśle oraz w prostych urządzeniach.
• Paski klinowe lub wieloklinowe – powierzchnia robocza paska ma specjalne zagłębienia wypukłości, coś w rodzaju zębów. Takie same zęby znajdują się na kołach pasowych, z którymi pasek współpracuje. Paski wieloklinowe zbudowane są z kordu, w którym stosuje się linki poliamidowe lub stalowe.

W warstwie podatnej stosuje się gumę i kauczuk, a w ostatniej warstwie często gumę i tkaninę. Takie paski stosuje się w silnikach samochodowych najróżniejszych pojazdów.

Popękany pasek wielorowkowy to krótka droga do jego zerwania.

Co ciekawe budowa paska wpływa na jego żywotność. Pasek klinowy pracuje tylko swoimi bocznymi krawędziami, z kolei pasek wielorowkowy pracuje przylegając całą swoją powierzchnią do kół pasowych. Jest efektywniejszy, cichszy i ma dłuższą żywotność.

Pasek klinowy — do czego służy

Do czego służy pasek klinowy w samochodzie? Przekazuje napęd z koła pasowego na wale korbowym na koło pasowe alternatora. Dzięki paskowi klinowemu alternator może produkować prąd, który jest niezbędny do ładowania akumulatora i zasilania całej instalacji elektrycznej auta.

To jednak nie wszystko, bo pasek klinowy napędza także inne urządzenia, zależnie od konstrukcji samochodu. To m.in. pompa wspomagania układu kierowniczego, sprężarka klimatyzacji, pompa wody albo kompresor. W przypadku najnowszych konstrukcji, czyli napędów mild-hybrid, czyli miękkich hybryd, pasek wykorzystywany jest także do napędzania silników elektrycznych i w drugą stronę przenoszenia napędu na silnik spalinowy w momencie pracy odwrotnej.

Pasek napędza alternator ale także inne elementy oprzyrządowania silnika.

I właśnie, dlatego, by pasek prawidłowo spełniał swoje zadanie, ważne jest, by był w dobrej kondycji i miał dobry naciąg. A do tego służy napinacz.

Piszczenie paska klinowego – przyczyny

Pasek klinowy ma określoną żywotność. To nic nadzwyczajnego, że co jakiś czas wymaga on wymiany. Starzeje się guma oraz materiał, z którego jest wykonany, ale także zużywają się wierzchnie warstwy stykające się kołami pasowymi.

Objawem zużytego paska klinowego jest charakterystyczny pisk podczas pracy silnika. Dzieje się tak, gdy:

• pasek klinowy jest zużyty,
• pasek jest niewłaściwie zamontowany np. ma nieodpowiednie napięcie,
• wyślizgane są koła pasowe,
• pasek poddany jest dużym obciążeniom urządzeń np. alternatora,
• gdy jest rozładowany akumulator,
• gdy pasek lub koła pasowe są zabrudzone np. ziarenka piasku zaklinowane są w rowkach,
• gdy uszkodzony jest napinacz,
• gdy jest duża wilgotność powietrza i pasek jest zawilgocony.

Zerwany pasek klinowy – czy można jechać?

Można, ale po krótkiej chwili stanie się to niemożliwe. Pasek w pierwszej kolejności napędza alternator. A to urządzenie z kolei zapewnia prąd wszystkim urządzeniom pokładowym od silnika, przez komputery po żarówki. Bez prądu silnik zgaśnie w chwili, gdy w akumulatorze zabraknie nadpęcia. Jeśli zatem pasek pęknie nam podczas jazdy, auto najpierw straci ładowanie, a po chwili, gdy cały prąd z akumulatora zostanie zużyty, silnik zgaśnie.

Właśnie dlatego świecąca się kontrolka ładowania to jasny znak, że coś jest nie tak. W pierwszej kolejności warto sprawić pasek i jego naciągnięcie.

Piszczenie paska klinowego przez cały czas – co robić?

Pasek klinowy może piszczeć przez cały czas pracy silnika lub tylko podczas rozruchu. W zależności od tego możemy mieć do czynienia z różnego rodzaju usterkami.

• Jeśli pasek piszczy przez cały czas, może to oznaczać:
• Zużycie eksploatacyjne paska – pasek ślizga się na kołach pasowych, zamiast do nich ciasno przylegać.
• Awarię napinacza – napinacz nie jest w stanie odpowiednio napiąć paska i pasek ślizga się na kołach.
• Pomiędzy pasek a koła pasowe dostała się woda albo brud – to zdarza się w autach po zalaniu, albo w samochodach, które nie mają dolnych osłon silnika.
• Koła pasowe alternatora albo koło pasowe na wale korbowym są bardzo mocno zużyte – to też powoduje ślizganie się paska i pisk.
• Pasek został źle zamontowany.

Okresowe piszczenie paska klinowego – jak zareagować?

Jeśli pasek piszczy tylko przy uruchomieniu silnika, możemy mieć do czynienia:

• ze zużytym lub rozładowanym akumulatorem,
• ze zbyt dużym poborem prądu. W takich przypadkach komputer od samego startu podnosi obroty silnika, by alternator wytworzył więcej prądu. Jeśli pasek jest zużyty, dochodzi do poślizgu paska.

Jak wyeliminować piszczenie paska?

W pierwszej kolejności sprawdźmy stan paska klinowego. Jeśli jest popękany albo zużyty trzeba go wymienić. To niewielki koszt. W starszych samochodach możliwy był naciąg paska. Wtedy można zweryfikować jego naciągnięcie, jednak od wielu lat stosuje się napinacze pasków. Nie da się wtedy zamontować paska ze zbyt dużym luzem lub zbyt ciasno. Przedłuża to żywotność pasków.

W trakcie pracy pasek klinowy rozciąga się i właśnie dlatego z czasem tracimy ładowanie, a pasek zaczyna piszczeć.

Aby spróbować wyeliminować piszczenie okresowe paska można:

• sprawdzić, czy nie ma wody w komorze silnika,
• doładować akumulator,
• wyłączyć elektryczne urządzenia, które nie są niezbędne do jazdy,
• użyć odpowiedniego środka do pasków klinowych.

Czym posmarować pasek klinowy, aby nie piszczał?

Jeśli chcemy wyeliminować piszczenie paska, a nie chcemy go wymieniać, możemy zastosować specjalny środek, który zmiękcza warstwę styku paska z kołami pasowymi, wnika w głąb paska, poprawiając jego elastyczność oraz przedłuża okres starzenia się paska.

Wystarczy spryskać pasek specjalnym środkiem, odczekać kilka chwil, aż środek wniknie w materiał paska. Efekt powinien być słyszalny już po pierwszym użyciu.