Prawo jazdy kat. A1 – wszystko, co musisz wiedzieć o kursie i uprawnieniach
Prawo jazdy kategorii A1 daje uprawnienia do kierowania motocyklem, lekkim quadem i motorowerem. Aby je zdobyć, nie trzeba być pełnoletnim. Wyjaśniamy, jak wygląda kurs i egzamin na prawo jazdy na motocykl kategorii A1.
Prawo jazdy na motocykl kat. A1 – jakie są minimalne wymagania wiekowe?
Warunkiem uzyskania prawa jazdy kategorii A1 jest:
- osiągnięcie odpowiedniego wieku – 16 lat
- ukończenie kursu prawa jazdy A1
- zdanie egzaminu państwowego
Kurs można rozpocząć już na 3 miesiące przed 16. urodzinami – w wieku 15 lat i 9 miesięcy. Natomiast na egzamin zapisać się można najwcześniej miesiąc przed urodzinami. W takiej sytuacji kierowca prawo jazdy odbierze w dniu 16 urodzin. Osoby nieletnie muszą mieć dodatkowo zgodę rodzica lub opiekuna.
Aby zapisać się na kurs, najpierw trzeba uzyskać od lekarza medycyny pracy zaświadczenie o braku przeciwwskazań do kierowania pojazdami kat. A1 oraz zrobić kolorowe zdjęcie o wymiarach 35 × 45 mm. Następnie w miejscowym wydziale komunikacji musimy dostać numer PKK, czyli założyć Profil Kandydata na Kierowcę. W tym celu wypełniamy wniosek o prawo jazdy, załączamy zdjęcie, orzeczenie od lekarza oraz zgodę rodziców. Numer PKK zazwyczaj można dostać od ręki.
Osoby, które nie ukończyły 18 lat, muszą udać się do urzędu z rodzicem albo opiekunem.
Prawo jazdy kat. A1 – jakie pojazdy można prowadzić?
Prawo jazdy A1 uprawnia do kierowania:
- motocyklem o pojemności skokowej silnika do 125 cm3, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg
- motocyklem trójkołowym o mocy do 15 kW
- pojazdami z kategorii AM:
- motorowerem, czyli pojazdem dwu- lub trójkołowy z silnikiem spalinowym o pojemności skokowej do 50 cm3, lub z silnikiem elektrycznym o mocy do 4 kW, którego konstrukcja ogranicza prędkość jazdy do 45 km/h
- czterokołowcem lekkim, czyli pojazdem o masie własnej do 350 kg i konstrukcji ograniczające prędkość jazdy do 45 km/h
- zespołem pojazdów złożonych z ww. pojazdów połączonych z przyczepą – tylko w Polsce
Kurs na prawo jazdy kat. A1 – jak wygląda proces nauki?
Jak już wspomnieliśmy, aby zapisać się na kurs prawa jazdy kategorii A1, należy mieć numer PKK i zapłacić za niego.
Co więcej, kursant powinien wyposażyć się w niezbędną odzież ochronną w postaci:
- obuwia pełnego zakrywającego stopę wiązanego lub zapinanego na klamry, rzepy lub zatrzaski, lub obuwia typu motocyklowego
- spodni z długimi nogawkami
- kurtki z długimi rękawami zapinanej na suwak, guziki lub zatrzaski
- rękawic zakrywających całe dłonie
- kasku ochronnego na głowę
Niekiedy powyższe elementy stroju udostępniają lub wypożyczają ośrodki nauki jazdy. Jednak ze względów higienicznych kurs najlepiej rozpocząć z własną odzieżą i kaskiem. Poza tym będą one od razu odpowiednio dopasowane do ciała przyszłego motocyklisty, co z pewnością zwiększy komfort jazdy.
Szkolenie na kategorię A1 trwa 50 godzin, z czego 30 (godziny lekcyjne trwające 45 min.) to część teoretyczna, a 20 (zegarowe) – praktyczna. Na kurs najlepiej zapisać się w miesiącach wiosennych lub letnich, kiedy na zewnątrz jest słonecznie i ciepło.
Na zajęciach teoretycznych kursant zapoznaje się z zasadami ruchu drogowego, znakami pionowymi i poziomymi, obowiązkami i prawami kierowcy. Pozna też zasady udzielania pierwszej pomocy, uzyska wiedzę, jak bezpiecznie jeździć w trudnych warunkach, jak rozpoznawać zagrożenia i reagować na nie.
Praktyczne zajęcia to nauka kierowania motocyklem oraz zdobywanie umiejętności przygotowania maszyny do jazdy. Obejmują one ćwiczenia na placu manewrowym i w ruchu miejskim. W takcie jazdy kursant porusza się na motorze, a za nim w samochodzie jedzie instruktor. Komunikacja odbywa się zdalnie: motocyklista ma słuchawkę z mikrofonem w uchu, przez którą otrzymuje polecenia i instrukcje, np. gdzie jechać, na co uważać. W razie wątpliwości kursant może komunikować się również z instruktorem.
Podczas pierwszych zajęć na placu manewrowym, instruktor wyjaśnia budowę maszyn, omawia jej działanie i funkcje najważniejszych mechanizmów (gazu, sprzęgło, skrzyni biegów i hamulce). Kursant zapoznaj się też z elementami wymagającymi serwisowania.
Potem przychodzi czas na naukę bezpiecznego wsiadania i zsiadania z maszyny, przyjmowania prawidłowej pozycji, ruszania i zatrzymywanie się, operowanie sprzęgłem, zmianę biegów oraz dodawanie i odejmowanie gazu. Później dochodzi nauka jazdy po prostej, skręcania i zawracania.
W ruchu ulicznym kursant doskonali zdobyte umiejętności w praktyce oraz uczy się prawidłowych reakcji na ruch uliczny.
Po odbyciu odpowiedniej liczby godzin szkolenia, szkoły zwykle organizują egzaminy wewnętrzne, które mają na celu sprawdzenie przygotowania kandydatów na kierowców do egzaminu. Odbywa się on zgodnie z zasadami państwowego egzaminu na prawo jazdy kategorii A1. Co ważne, niezdany test wewnętrzny może być podstawą do wydłużenia szkolenia.
Prawo jazdy A1 – jakie egzaminy trzeba zdać?
Po ukończeniu kursu przyszły kierowca musi zgłosić się z numerem PKK, ważnym dokumentem tożsamości i potwierdzeniem uiszczenia opłaty za egzamin do Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego i zapisać na egzamin państwowy.
Egzamin na kategorię A1 składa się z części teoretycznej i części praktycznej.
Pierwsza z nich ma formę testu złożonego z 20 pytań z wiedzy podstawowej i 12 pytań z wiedzy specjalistycznej w zakresie kategorii A1 prawa jazdy. Każde pytanie zawiera tylko jedną prawidłową odpowiedź. Aby zdać, trzeba zdobyć co najmniej 68 pkt na 74 możliwe.
Część praktyczna obejmuje kilka etapów:
- sprawdzenie stanu technicznego pojazdu i przygotowanie do jazdy: sprawdzenie stanu łańcucha, zdjęcie z podpórki i przemieszczenie pojazdu w wyznaczonym stanowisku, podparcie na podpórce, a następnie przygotowanie się do jazdy w stroju ochronnym
- wykonanie zadań na placu manewrowym: jazda po łukach, slalom wolny i szybki, ominięcie przeszkody, ruszanie z miejsca do przodu na wzniesieniu
- wykonanie zadań w ruchu drogowym: egzaminator ocenia sposób wykonywania manewrów, zachowanie wobec innych uczestników ruchu, umiejętność oceny potencjalnych lub rzeczywistych zagrożeń, szybkość i skuteczność reakcji oraz płynność jazdy
Praktyczne porady, jak zdać egzamin na prawo jazdy znajdziesz w artykule: https://www.otomoto.pl/news/jak-zdac-prawo-jazdy-10-sprawdzonych-porad.
Koszt kursu na prawo jazdy A1 – jakie wydatki trzeba uwzględnić?
Wysokość kosztów uzyskania prawa jazdy kategorii A1, umożliwiającej kierowanie motocyklem, w dużej mierze zależą od ceny kursu. Jego średnia cena w całej Polsce wynosi ok. 3 tys. zł brutto. Obejmuje część teoretyczną i część praktyczną wraz z niezbędnymi do nauki materiałami. Jeśli chcemy nieco zaoszczędzić, można zrezygnować z teorii na koszt samodzielnej nauki w domu. Natomiast, kiedy chcemy więcej poćwiczyć przed egzaminem praktycznym, będą potrzebne jazdy doszkalające. Ich ceny także różnią się w zależności od szkoły i regionu. Za godzinę na placu manewrowym zapłacimy ok. 130 zł, a za godzinę w ruchu ulicznym ok. 150 zł.
Koszt egzaminu państwowego na prawo jazdy kategorii A1 wynosi przeciętnie 277 zł. Składa się to na 55 zł za egzamin teoretyczny oraz 222 zł za część praktyczną. Natomiast za samo wydanie dokumentu prawa jazdy zapłacimy 100,50 zł.
Do tego należy doliczyć koszt badań lekarskich – 200 zł oraz usługę fotografa – ok. 50 zł.
Prawo jazdy A1 czy A2 – co wybrać?
Prawo jazdy kategorii A2 pozwala na kierowanie motocyklami znacznie większymi i mocniejszymi niż w przypadku kategorii A1. Jednocześnie warto pamiętać, że nie daje ono prawa do prowadzenia każdego rodzaju motocykla. Poza tym, aby je uzyskać, trzeba być pełnoletnim.
Dlatego powszechnie uważa się, że prawo jazdy A1 jest dla młodych kierowców, którzy marzą o własnym pojeździe, ale jeszcze nie mają 18 lat, a już chcieliby wsiąść na motor.
Natomiast jeśli młodemu człowiekowi niewiele brakuje do pełnoletności, warto poczekać i zdobyć od razu prawo jazdy kategorii A2. Chcąc je zdobyć mając już kategorię A1 i tak trzeba będzie przejść całą procedurę od nowa (zdobyć orzeczenie lekarskie, zrobić zdjęcia i uzyskać numer PKK), w tym odbyć kurs. Jedynym udogodnieniem jest to, że nie trzeba zdawać ponownie egzaminu teoretycznego, zatem i cena za szkolenie powinna być nieco niższa.
Różnice między kategoriami A, A1, A2 i AM
Prawa jazdy z grupy A, są ogólnie nazywane prawem jazdy na motocykl. Jednak każde z nich uprawnia do kierowania maszyną o innej mocy. Obecny podział obowiązuje od czasu nowelizacji przepisów, czyli od 2013 r. Zgodnie z nim kategoria:
- AM, która zastąpiła dotychczasową kartę motorowerową, uprawnia do prowadzenia motoroweru i czterokołowca lekkiego
- A1 – pozwala na kierowanie niewielkim motocyklem
- A2 – daje uprawnienia do prowadzenia motocykla do 35 kW, stosunku mocy do masy własnej do 0,2 kW/kg i motocykla trójkołowego o mocy do 15 kW
- A – umożliwia prowadzenie każdego motocykla
Przy czym każde prawo jazdy z grupy A, pozwala na kierowanie pojazdami z kategorii AM.
Zatem zasadnicza różnica między poszczególnymi typami kategorii A jest moc maszyny, którą można prowadzić. Najsłabsze są w kategorii A1, a najmocniejsze w A.
Kurs i egzaminy wyglądają na każdy wymienione kategorię tak samo, jedynie w części praktycznej używane są maszyny z danej grupy. Ponadto, jeśli poszerzamy uprawnienia, np. mając prawo jazdy kategorii A1 i zdajemy na A, nie trzeba przystępować do egzaminu teoretycznego.
Wymagania wiekowe dla różnych kategorii prawa jazdy
Wymagania wiekowe są różne na poszczególnych kategorii:
- dla AM jest to już 14 lat
- dla A2 – 18 lat
- dla A – 24 lata lub 20 lat, jeśli dana osoba ma już od co najmniej 2 lat prawo jazdy kategorii A2; 18 lat w przypadku pracowników służb mundurowych (żołnierzy, policjantów, strażaków i funkcjonariuszy Straży Granicznej)
Podsumowanie
Aby zdobyć prawo jazdy kategorii A1 i móc kierować motocyklem, należy przede wszystkim mieć ukończone 16 lat, odbyć kurs i zdać egzamin państwowy. Szkolenie trwa łącznie 50 godzin, jednak część teoretyczną (30 godz. lekcyjnych) można przerobić samodzielnie w domu. Egzamin na prawo jazdy kategorii A1, także składa się z teorii i praktyki. Zdobycie uprawnień kosztuje w sumie średnio ponad 3600 zł.