Przewożenie dzieci w samochodzie – jak bezpiecznie i zgodnie z przepisami przewozić dzieci?

Prawo o ruchu drogowym zobowiązuje właścicieli pojazdów do przewożenia dzieci w samochodzie w fotelikach albo na specjalnych podstawkach. Za złamanie prawa grozi mandat. Podpowiadamy, jak prawidłowo i bezpiecznie podróżować autem z dziećmi.

Przewożenie dzieci w samochodzie – przepisy

O obowiązku jazdy w foteliku mówi art. 39 Prawa drogowego. W nim muszą być przewożone dzieci w autach osobowych oraz ciężarowych.

Do kiedy dziecko musi być przewożone w foteliku?

Zgodnie z przepisami dzieci mające mniej niż 150 cm wzrostu należy przewozić w foteliku dziecięcym lub innym urządzeniu przytrzymującym dla dzieci. Ponadto prawo obliguje właściciela pojazdu do tego, aby urządzenie, w którym siedzi dziecko, było zgodne z:

• jego masą i wzrostem
• warunkami technicznymi określonymi w przepisach Unii Europejskiej lub w regulaminach EKG ONZ dotyczących urządzeń przytrzymujących dla dzieci w pojeździe

CZYTAJ TEŻ: do kiedy dziecko musi jeździć w foteliku?

Czy można przewozić dziecko na przednim siedzeniu?

Polskie prawo nie zabrania przewożenia dziecka na przednim siedzeniu, o ile jest ono umieszczone w foteliku samochodowym lub w siedzisku.

Jednak nie można przewozić dziecka w foteliku na przednim siedzeniu tyłem do kierunku jazdy, jeśli pojazd ma aktywną poduszkę powietrzną dla pasażera podczas jazdy. W takiej sytuacji przed ruszeniem w trasę trzeba ją dezaktywować.

Z tej opcji najczęściej korzystają rodzice niemowlaków, które są przewożone w nosidełkach. Wtedy znacznie łatwiej jest kontrolować to, co robi dziecko i uspokoić je w razie potrzeby.

Przewożenie dziecka bez fotelika – jaki grozi mandat?

Zgodnie z taryfikatorem mandatów za przewożenie dziecka bez fotelika grozi mandat 300 zł i 5 pkt karnych.

Nieprawidłowe przewożenie dwójki dzieci to kara 300 zł i 10 pkt karnych.

Za jazdę z trójką i więcej dzieci bez fotelików grozi mandat 300 zł i 15 pkt karnych.

Kiedy dziecko nie musi być przewożone w foteliku?

Przepisy dopuszczają przewożenie dziecka w samochodzie bez fotelika pod warunkami, że:

• siedzi ono na tylnym siedzeniu
• ma co najmniej 135 cm wzrostu
• jest zapięte w pasy bezpieczeństwa
• ma za dużą masę i wzrost, aby bezpiecznie posadzić go w fotelik dla dziecka lub siedzisko
• ma zaświadczenie lekarskie o przeciwwskazaniu do przewożenia go w foteliku bezpieczeństwa lub innym urządzeniu przytrzymującym dla dzieci

Ponadto, jeśli w samochodzie podróżuje trójka dzieci, prawo zezwala na przewóz jednego z nich bez fotelika pod warunkami, że:

• maluch siedzi na tylnej kanapie;
• ma co najmniej trzy lata
• jest zapięty w samochodowe pasy bezpieczeństwa
• obok niego jest już dwoje dzieci umieszczonych w fotelikach lub siedziskach i nie ma możliwości zamontowania trzeciego

Co więcej, dziecko może podróżować bez fotelika samochodowego w:

• taksówkach
• specjalistycznych środkach transportu sanitarnego, czyli np. karetkach
• pojazdach Policji, Straży Granicznej lub straży gminnej (miejskiej)

Jak przewozić dziecko w samochodzie? Jak i gdzie zamontować fotelik samochodowy?

Co do zasady dzieci powinno przewozić się na tylnej kanapie. Najbezpieczniejszym miejscem wg ekspertów jest jej środkowe miejsce, ponieważ jest ono najmniej narażone na skutki bocznych zderzeń. Niestety nie każde auto ma w tym miejscu zamontowane złącze Isofix albo trzypunktowe pasy. Jeśli i w naszym samochodzie mamy taką konstrukcję, to fotelik montujemy na tylnej kanapie bezpośrednio za siedzeniem pasażera z prawej strony. Dzięki temu będziemy mieć lepszy kontakt wzrokowy z dzieckiem, a także bezpieczniej będzie go wyjmować z auta.

Rozróżnia się trzy sposoby montażu fotelika samochodowego: poprzez system Isofix, pasami bezpieczeństwa samochodowymi albo na zainstalowanej na kanapie bazie.

System Isofix

System Isofix składa się z 3 elementów: metalowych zaczepów zainstalowanych na spodzie fotelika, wkładki pilotującej oraz uchwytu znajdującego się w samochodzie. Aby skorzystać z systemu, samochód musi być w niego wyposażony. Montaż jest prosty i bezpieczny. Wystarczy zaczepy fotelika wsunąć we wkładkę, a tę przytwierdzić do uchwytów w kanapie.

Foteliki montowane za pomocą pasów samochodowych

Foteliki samochodowe montowane za pomocą pasów samochodowych mają specjalne uchwyty montażowe wykonane zwykle z czerwonego tworzywa. Wskazują one przebieg pasów: za pomocą części biodrowej mocujemy dół fotelika, a części ramieniowej – górną. Co ważne pasy nie mogą być skręcone na żadnym odcinku. Ostatnim etapem montażu jest ich mocne dociągnięcie, tak aby fotelik leżał nieruchomo.

Baza do fotelika

Baza do fotelika to element, który montuje się na stałe na miejscu, gdzie ma być fotelik samochodowy. Przymocowuje się ją do kanapy za pomocą pasów albo złączy Isofix. Dodatkowo jest ona stabilizowana w pionie przy użyciu podpory, czyli tzw. nogi. Baza umożliwia łatwe wpięcie i wypięcie fotelika w miarę potrzeb. To rozwiązanie sprawdza się najlepiej w przypadku nosidełek, które często można też zamontować w wózkach.

Na koniec, po zamontowaniu fotelika samochodowego, trzeba dokładnie sprawdzić stabilność konstrukcji: baza lub spód powinny leżeć na kanapie, a tył fotelika przylegać do oparcia. Jeśli na wyposażeniu jest noga stabilizująca, należy też zweryfikować poprawność zamontowania. W przypadku nosidełek cała podstawka musi dotykać siedziska kanapy, a kąt nachylenia pomiędzy pionem a linią pleców dziecka powinien wynosić 30-45 stopni.

Rodzic powinien pamiętać, aby za każdym razem gdy sadza dziecko do fotelika, sprawdzić ułożenia uprzęży na nogach, ramionach i klatce piersiowej. Pasy nie mogą być skręcone ani za mocno ściągnięte bądź też luźno zwisać. Ponadto trzeba również dopasować zagłówek do wzrostu dziecka.

Przy długiej podróży pamiętamy o tym, aby dopasować kąt nachylenia oparcia, co da dziecku komfort podczas drzemki.

Fotelik przodem czy tyłem do kierunku jazdy?

Według ekspertów najbezpieczniejsze jest przewożenie dzieci w samochodzie w foteliku tyłem do kierunku jazdy. W razie uderzenia albo ostrego hamowania obudowa fotelika otula malucha, a powstające siły rozkładają się na większej powierzchni, co przekłada się na lepszą ochronę głowy, szyi i karku.

Z tych powodów najnowsza europejska norma i-Size stanowi, że dzieci do 15. miesiąca życia lub do osiągnięcia 75-80 cm wzrostu muszą jeździć w fotelikach typu RWF, czyli montowanych tyłem do kierunku jazdy.

Jak dobrze dobrać fotelik samochodowy?

Fotelik, zgodnie z przepisami musi być dostosowany do wagi i wzrostu dziecka oraz mieć homologację ECE R44/04 albo ECE R129 (i-Size). 

Ponadto powinien mieć oznaczenia świadczące, że przeszedł pozytywnie crash testy wykonane przez niezależne instytuty. W Europie najbardziej uznanymi są: niemiecki ADAC (maksymalnie pięć gwiazdek) oraz szwedzki Test Plus. Oczywiście im lepsza ocena, tym wyższy poziom bezpieczeństwa. Testy ADAC obejmują nie tylko symulację uderzeń, ale i komfort malucha, łatwość użytkowania oraz bezpieczeństwo zastosowanych do produkcji materiałów. Test Plus certyfikuje wyłącznie modele dla najmłodszych dzieci, montowane tyłem do kierunku jazdy.

Przewożenie dziecka w foteliku powinno być bezpieczne, dlatego dla małych dzieci należy wybierać modele z pięciostopniową uprzężą. Przytrzymuje ona malucha w okolicach ramion i bioder, jednocześnie chroniąc miękkie części ciała np. brzuch. Co więcej, fotelik musi mieć pokrętła regulujące wysokość zagłówka oraz kąt pochylenia oparcia. Wtedy dopasujemy model do sylwetki naszej pociechy, dzięki czemu będzie mu wygodnie.

Pamiętajmy, że fotelik musi też być dopasowany do samochodu pod względem wielkości oraz sposobu montażu. Po jego zainstalowaniu dziecko musi mieć miejsce na nogi, a dorośli muszą mieć możlowość bezpiecznie i wygodnie wyjąć małego pasażera z fotelika.

Najlepszym rozwiązaniem jest przyjechać na zakupy z dzieckiem. Wtedy można sprawdzić kilka modeli i wybrać ten najwygodniejszy.

Fotelik samochodowy – grupy wagowe

Norma R129, czyli i-Size dzieli foteliki głównie ze względu na wzrost dziecka:

• I grupa to modele dla maluchów do 75-84 cm
• II grupa – do 105 cm
• III grupa – do 150 cm, plus kryterium wagowe

Starsza norma ECE R44/04 dzieli urządzenia na grupy względem wagi malucha na:

• 0 – nosidełka do 10 kg
• 0+ – nosidełka do 13 kg
• I – to foteliki dla dzieci o wadze 9-18 kg
• II – dla maluchów o wadze 15-25 kg
• III – podstawki podwyższające i foteliki dla dzieci o ważących 22-36 kg

Na rynku można też znaleźć modele o szerszym zakresie wagowym, np. 0-18 kg, 9-25 kg oraz 15-36 kg. Jednak eksperci od bezpieczeństwa zalecają zakup fotelików z jak najmniejszym przedziałem, ponieważ w są one bardziej dopasowane do zmieniającej się w przeciągu 2-3 lat użytkowania sylwetki dziecka.

Kiedy należy wymienić fotelik samochodowy?

Jazda w foteliku musi zapewniać bezpieczeństwo, dlatego jak tylko dziecko przekroczy wagę, do jakiej przewidziany jest dany model, należy wymienić go na inny.

Pod uwagę trzeba wziąć też wzrost. Najwyższy punkt głowy dziecka powinien znajdować się w odległości ok. dwóch palców od najwyższego punktu fotelika. Ta wolna przestrzeń stanowi bufor do ruchu w górę w razie wypadku. Zatem jeśli dziecko sięga końca zagłówka to znak, że czas zmienić model.

Co więcej, każdorazowo po wypadku, powinno się wymienić fotelik – nawet jak nie został on uszkodzony. To, że nie widzimy zniszczeń, nie znaczy, że nie została naruszona konstrukcja. A to oznacza, że nie spełni on swojej funkcji, jak powinien.

Fotelik samochodowy czy podstawka – co wybrać?

Fotelik samochodowy gwarantuje większe bezpieczeństwo w trakcie jazdy oraz ochronę w czasie wypadku. Podstawka dla dziecka do samochodu nie ma zagłówka bocznego chroniącego głowę ani regulowanej do sylwetki dziecka uprzęży. W związku z tym zwiększa się ryzyko nieprawidłowego ułożenia pasów, co może być tragiczne w skutkach w czasie kolizji.

Z powyższych powodów podkładka dla dziecka do samochodu to rozwiązanie dobre, ale na krótkie dystanse i to dla starszych pociech, którym ciasno jest w standardowym foteliku. Sadzając dziecko na podkładkę, należy dokładnie sprawdzić, jak przebiegają pasy i czy nie uciskają brzucha albo szyi.

Przewożenie dzieci w samochodzie – FAQ

Do kiedy trzeba przewozić dziecko w foteliku?

Dziecko powinno być przewożone w foteliku do osiągnięcia przez nie 150 cm wzrostu.

Kiedy nie ma obowiązku przewożenia dziecka w foteliku?

Prawo przewiduje kilka możliwości, kiedy nie trzeba używać fotelika przy przewożeniu dzieci: w taksówce, w specjalistycznych środkach transportu sanitarnego oraz w radiowozach i samochodach straży gminnej, miejskiej abo granicznej.

Jak przewozić dziecko na przednim siedzeniu?

To, jak przewozimy dziecko w samochodzie na przednim siedzeniu, zależy od jego wieku i wzrostu. Zgodnie z normą i-Size noworodki i dzieci do 15. miesiąca życia lub do osiągnięcia 75-84 cm wzrostu muszą być umieszczane w fotelikach tyłem do kierunku jazdy. Starsze i wyższe dzieci mogą jeździć przodem, o ile znajdują się w fotelikach albo na podstawkach.

Jak montować fotelik w samochodzie?

Mocowanie fotelika samochodowego musi być zgodne z zaleceniami producenta Są trzy opcje: poprzez system ISOFIX, samochodowymi pasami bezpieczeństwa albo na zainstalowanej na kanapie bazie.