Rękojmia na samochód używany – czym jest i jak działa?

Rękojmia na samochód. Wydaje się, że zakup samochodu to ruletka. Szczególnie używanego. Nowe samochody mają przecież gwarancję, a używane? Czym jest rękojmia, jakie daje prawa i jakie ma ograniczenia?

Gwarancja nie jest narzucona przez przepisy prawa. Każdy z producentów samochodów reguluje indywidualnie jej zasady. Właśnie, dlatego na rynku można spotkać auta objęte gwarancją na 7 lat, ale 2 lata. I przepisy prawa nic tutaj nie zmienią. Ale rękojmia jest już uregulowana prawnie.

Czym jest rękojmia?

Rękojmia jest ustawową odpowiedzialnością sprzedającego za wady rzeczy, którą sprzedaje. To forma ochrony kupującego na wypadek zatajenia przez sprzedającego faktów dotyczących przedmiotu umowy. Z mocy ustawy rękojmia trwa 2 lata.

Jeśli zatem okaże się, że nawet leciwy samochód będzie miał wady, w okresie działania rękojmi, jako kupujący możemy dochodzić swoich praw z odstąpieniem od umowy włącznie.

Rękojmia na samochód z mocy prawa trwa dwa lata. W przypadku samochodów używanych sprzedawca może jednak ograniczyć okres rękojmi do jednego roku, jednak musi wyraźnie o tym poinformować kupującego. Wtedy kupujący godzi się ponieść większe ryzyko.

Nieżalenie jednak od skrócenia czasu rękojmi takie ograniczenie koniecznie trzeba wpisać do umowy. Uwaga! Między osobami prywatnymi możliwe jest całkowite wyłączenie rękojmi oraz jej skrócenie nawet poniżej roku, jednak strony muszą to zgodnie ustalić.

Czym jest wada fizyczna? Przepisy Kodeksu Cywilnego

Kodeks Cywilny reguluje także zasadę odpowiedzialności sprzedawcy względem kupującego z tytułu wady fizycznej oraz prawnej rzeczy nabytej. Oznacza to, że jeżeli wada fizyczna zostanie stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili wydania rzeczy (zgodnie z art. 556² k.c.). Przedsiębiorca odpowiada, zatem z tytułu rękojmi, jeżeli istnienie wady zostanie stwierdzone przed upływem dwóch lat.

Art. 556¹. KC

Wada fizyczna rzeczy

§ 1.

Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:

1)

nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;

2)

nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;

3)

nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;

4)

została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

§ 2.

Jeżeli kupującym jest konsument, na równi z zapewnieniem sprzedawcy traktuje się publiczne zapewnienia producenta lub jego przedstawiciela, osoby, która wprowadza rzecz do obrotu w zakresie swojej działalności gospodarczej, oraz osoby, która przez umieszczenie na rzeczy sprzedanej swojej nazwy, znaku towarowego lub innego oznaczenia odróżniającego przedstawia się jako producent.

§ 3.

Rzecz sprzedana ma wadę fizyczną także w razie nieprawidłowego jej zamontowania i uruchomienia, jeżeli czynności te zostały wykonane przez sprzedawcę lub osobę trzecią, za którą sprzedawca ponosi odpowiedzialność, albo przez kupującego, który postąpił według instrukcji otrzymanej od sprzedawcy.

Cztery przesłanki jednocześnie

Inaczej mówiąc, wada fizyczna rzeczy polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. Zgodnie z art. 556(1) KC rzecz jest niezgodna z umową, jeżeli:

• nie posiada właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel oznaczony w umowie albo wynikający z okoliczności lub jej przeznaczenia;
• nie posiada właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego;
• nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawieraniu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
• została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.

Wada prawna

Tutaj sprawa wydaje się prostsza, bo wada prawna rzeczy będzie miała miejsce, jeżeli okaże się, iż kupiony przez nas towar nie był własnością sprzedającego, i to mimo jego zapewnień. Dodatkowo wada prawna istnieje w przypadku, gdy rzecz jest obciążona prawem osoby trzeciej bądź cechuje się ograniczeniami w korzystaniu lub rozporządzaniu nim w wyniku decyzji, lub orzeczenia właściwego organu.

Rękojmia na samochód – czego możemy się domagać

Jeśli stwierdzimy wady kupionego samochodu i stosownie je udokumentujemy oraz zachowamy przewidziane prawem terminy, sprzedawca będzie zmuszony w ramach ochrony kupującego podjąć działanie w celu ich likwidacji.

Formalnie, w związku z realizacją uprawnień z tytułu rękojmi konsument może:

• żądać usunięcia wady (np. naprawa),
• żądać wymiany rzeczy na wolną od wad (najczęściej będzie to wymiana na nową),
• złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny,
• odstąpić od umowy.

Kupujący może się, więc domagać obniżenia ceny pojazdu, jego naprawy a w skrajnych przypadkach także odstąpienia od umowy. A jeśli samochód był nowy z salonu rękojmia umożliwia także jego wymianę na nowy.

Kiedy można skorzystać z rękojmi na samochód?

Kupując samochód używany, warto pamiętać, że forma zakupu nie zmienia zasad rękojmi. Inaczej mówiąc, nie ma znaczeni, czy kupujemy samochód używany od osoby prywatnej, czy firmy np. komisu.

Nie ma też znaczenia czy kupujemy auto na fakturę, czy umowę kupna-sprzedaży. Rękojmia działa zarówno, jeżeli kupimy auto na fakturę VAT, fakturę VAT marża czy też na podstawie umowy cywilnoprawnej. Prawo jednak poszerza w wielu aspektach ochronę prawną konsumentów, jeśli umowa została zawarta z przedsiębiorcą. Niezależnie jednak od formy zakupu, każdy dokument potwierdzający zawarcie umowy jest istotnym dowodem dla sądu, przy dochodzeniu swoich praw.

Ważne, co w ogłoszeniu

Na instytucję rękojmi ma także wpływ, co zostało wpisane do umowy. Im więcej szczegółów o stanie samochodu wpiszemy, tym lepiej. Dlaczego? Bo jeżeli sprzedający zapewnił nas o sprawności samochodu, jego stanie i stanie wybranych elementów eksploatacyjnych, a po zakupie okazało się, że są one wadliwe, mamy pełne prawo do żądania ich naprawy lub wymiany. Przykład, jeśli sprzedawca twierdzi, że przy 100 tys. km samochód miał wymieniony rozrząd i wpiszemy to do umowy, a po przejechaniu 2 tysięcy km. rozrząd ulegnie awarii, mamy prawo do żądania usunięcia usterki.

Podobnie wygląda sytuacja, jeśli w treści ogłoszenia samochód został opisany, jako bezawaryjny i po pełnym przeglądzie lub treść ogłoszenia została w jakimkolwiek stopniu przekłamana. A wiadomo, że w treści ogłoszenia sprzedawcy wpisują naprawdę wiele sformułowań dot. stanu auta.

Kiedy nie skorzystamy z rękojmi na samochód używany?

O ile zasady rękojmi wydają się jasne, to w przypadku zakupu samochodu używanego zaczynają się problemy interpretacyjne. Bardzo często, bowiem kupującemu wydaje się, że każda usterka, jaka wystąpi w samochodzie używanym w czasie dwóch lat od jego zakupu, będzie podstawą do roszczenia z tytułu rękojmi. Nic bardziej mylnego.

Sprzedawca nie odpowiada z tytułu rękojmi w przypadku, kiedy wada pojazdu była wadą eksploatacyjną, będącą efektem zwykłej czy przeciętnej eksploatacji pojazdu.

Co więcej sprzedawca nie będzie ponosić odpowiedzialności z tytułu rękojmi przy sprzedaży pojazdu używanego, gdy:

• samochód nie miał wady,
• usterka w pojeździe wynikała ze zwykłej przeciętnej eksploatacji pojazdu,
• kupujący wiedział o wadzie w momencie dokonywania zakupu auta,
• wada lub jej przyczyna nie istniała w pojeździe w momencie sprzedaży.

Jak długo po zakupie można skorzystać z rękojmi na samochód?

Zgodnie z przepisami Kodeksu Cywilnego, rękojmia na samochód trwa 2 lata. Okres ten może być jednak skrócony, o czym już mówiliśmy wyżej.

Istnieje jednak pojęcie bezterminowej rękojmi (art. 564 k.c.). Dotyczy ona jednak sytuacji, w której sprzedawca wiedział o wadzie pojazdu i celowo ją przed kupującym zataił.

Rękojmia na samochód- pułapki

Wydawałoby się, zatem, że instytucja rękojmi jest nawet lepsza od gwarancji. Niestety tak nie jest, bo prawo do rękojmi kupujący ma tylko wtedy, gdy spełnią się łącznie cztery przesłanki.

• samochód musi posiadać wadę fizyczną lub prawną zatajoną przez sprzedawcę, lub taką, o której sprzedawca nie wiedział,
• wada nie jest efektem zwykłej, przeciętnej eksploatacji pojazdu lub jej istnienie pozostaje wbrew wcześniejszym zapewnieniom sprzedawcy,
• kupujący nie wiedział o wadzie w momencie dokonywania zakupu pojazdu,
• wada lub jej przyczyna istniały w pojeździe w momencie jego sprzedaży.

Podsumowanie

Dzięki rękojmi po zakupie samochodu używanego i wykryciu usterki wcale nie jesteśmy bezradni. Jeśli strony nie ustaliły inaczej, mamy dwa lata, by dochodzić swoich praw. Zatem im więcej szczegółów dotyczących pojazdu wpiszemy w umowie, tym lepiej.

Dlatego jeszcze przed zakupem najlepiej zafundować autu przegląd techniczny, który wykaże listę wad i usterek. To dobry dowód na stan zużycia poszczególnych podzespołów samochodu potwierdzony podpisem specjalisty.

FAQ - rękojmia na samochód

Jakie wady samochodu podlegają rękojmi?

Rękojmi podlegają wszystkie wady prawne i fizyczne, które spełniają 3 właściwości: sprzedający o nich wiedział i ukrył je lub zataiłby, by ich wykrycie było niemożliwe lub trudne w chwili zakupu pojazdu, sprzedający o nich nie poinformował lub kupujący o nich nie wiedział.

Czy można wyłączyć rękojmię przy sprzedaży samochodu?

W niektórych umowach kupna-sprzedaży samochodu sprzedawcy wpisują wyłączenie rękojmi i liczą na to, że kupujący uzna, że rękojmie wtedy nie działa. Nic bardziej mylnego, choć sytuacja kupującego w wypadku wykrycia wady fizycznej lub prawnej jest znacznie trudniejsza.

Jeśli sprzedawca zataił wadę, to wyłączenie lub ograniczenie jego odpowiedzialności względem kupującego nie ochroni go przed odpowiedzialnością. Kupujący cały czas może dochodzić swych praw z rękojmi.

Pobierz umowę

POBIERZ - umowa kupna-sprzedaży - plik.PDF

POBIERZ - umowa kupna-sprzedaży - plik.DOC

POBIERZ -umowa kupna-sprzedaży (współwłaściciel) - plik .PDF

POBIERZ - umowa kupna-sprzedaży (współwłaściciel) - plik .DOC

Pobierz - deklarację PCC-3.

Co zalicza się do wad ukrytych w samochodzie?

Wady ukryte dzielą się na wady fizyczne i wady prawne.Do wad fizycznych zaliczamy wszelkie usterki techniczne. Z kolei z wady prawne wynikają z sytuacji związanej z dokumentami i własnością pojazdu np. osoby trzeciej.