Ruch lewostronny – w jakich krajach obowiązuje? Historia

Z ruchem lewostronnym spotykamy się najczęściej podczas zagranicznych wakacji albo jadąc do pracy do Wielkiej Brytanii. Czym się różni od ruchu prawostronnego? W jakich krajach kierownica znajduje się po prawej stronie w autach?

Ruch lewostronny na świecie – historia

W starożytności po wąskich drogach jeździło się środkiem, a w sytuacji, kiedy trzeba było się wyminąć, stronę wybierał silniejszy. Panuje przekonanie, że zasada lewej strony była wymuszona przez średniowiecznych rycerzy. W większości władali oni prawą ręką, a miecz był przyczepiony z lewej strony. Zatem jak szli prawą stroną drogi, to zaczepiali się bronią. Stąd bezpieczniej było wyminąć się lewą. Poza tym wygodniej było wsiąść na konia. W tamtych czasach poruszanie się po konkretnej stronie drogi było regułą zwyczajową.

Pierwsze zapisane prawo poruszania się po danej stronie w Europie ustanowił papież Bonifacy VIII w 1300 r. Zarządził on ruch prawostronny, co miało związek z wypadkami na rzymskich mostach. Na świecie taką regułę wprowadzono w Japonii. Z kolei ruch po lewej stronie rozpowszechnili podbijający świat Anglicy.

Dopiero wprowadzenie ciężkich wozów w wielu krajach zmieniło zasady lewej strony. Woźnica smagający konie batem, aby uniknąć nieprzyjemnych i przypadkowych uderzeń, musiał zmienić stronę. Potem jazdę po prawej stronie wprowadził Napoleon we Francji, a wraz z jego podbojami reguła rozpowszechniła się na Starym Kontynencie i poza nim.

Co ciekawe, Szwecja odeszła od poruszania się po lewej stronie dopiero w 1967 r., a Islandia w 1968 r.

W jakich państwach obowiązuje ruch lewostronny?

Najpopularniejszym krajem z ruchem po lewej stronie jest Wielka Brytania. Obecnie takie zasady obowiązują przeważnie na terytoriach zależnych od Korony oraz w krajach, które były jej koloniami. Co ciekawe, do tych reguł nie dostosowały się Kanada i Gibraltar – tam ruch został dopasowany do tego, jaki obowiązuje w krajach sąsiednich, czyli Stanach Zjednoczonych i Hiszpanii.

Wyjątkiem od tej zasady jest też Japonia. Ruch lewostronny wprowadził tam cesarz na początku XVII w. Miało to sprawiać, że samurajowie poruszający się po wąskich uliczkach, nie będą zaczepiali się bronią i nie będą doprowadzali tym samym do kłótni.

Ruch lewostronny w Europie – gdzie obowiązuje?

W Europie odsetek miejsc, gdzie kierownica znajduje się po prawej stronie, jest niewielki. 

Obecnie ruch lewostronny obowiązuje: 

• w Wielkiej Brytanii
• w Irlandii
• na Cyprze
• na Malcie
• oraz na terytoriach zależnych od Korony Brytyjskiej, czyli wyspie Man oraz na Wyspach Normandzkich – Guernsey i Jersey

Kraje z lewostronnym ruchem na świecie

Na świecie jest znacznie więcej krajów, gdzie jest ruch lewostronny.

W Afryce są to:

• Botswana
• Eswatini (dawniej Suazi)
• Kenia
• Lesotho
• Malawi
• Mauritius
• Mozambik
• Namibia
• Republika Południowej Afryki
• Seszele
• Tanzania
• Uganda
• Zambia
• Zimbabwe

W Azji:

• Bangladesz
• Bhutan
• Brunei
• w dwóch specjalnych regionach administracyjnych Chińskiej Republiki Ludowej: w Hongkongu i Makau.
• Indie
• Indonezja
• Japonia
• Malediwy
• Malezja
• Nepal
• Pakistan
• Singapur
• Sri Lanka
• Tajlandia
• Timor Wschodni

Australia i Oceania:

• Australia
• Fidżi
• Kiribati
• Nauru
• Nowa Zelandia
• Papua-Nowa Gwinea
• Samoa
• Tonga
• Tuvalu
• Wyspy Salomona

Ameryka Północna:

• Anguilla
• Antigua i Barbuda
• Bahamy
• Barbados
• Brytyjskie Wyspy Dziewicze
• Dominika
• Grenada
• Jamajka
• Kajmany
• Montserrat
• Saint Kitts i Nevis
• Saint Lucia
• Saint Vincent i Grenadyny
• Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych

Ameryka Południowa:

• Falklandach
• Gujanie
• Surinam
• Trynidad i Tobago

Ruch lewostronny mapa

Choć patrząc na listę państw, gdzie obowiązuje ruch lewostronny, wydaje się, że jest ona bardzo obszerna, to na mapie widać, że w zdecydowanej większości świata obowiązuje ruch prawostronny (zaznaczony na czerwono).

Dlaczego w Anglii jest ruch lewostronny?

Anglia przyjęła zasadę ruchu lewostronnego na mocy dokumentu Highway Act z 1773 r. Zawierał on zapis nakazujący poruszanie się zaprzęgiem konnym lub jeźdźcowi na koniu po lewej stronie jezdni. Było to bezpieczne i wygodne. Tej sytuacji nie zmieniło też pojawianie się automobili. Według Brytyjczyków jazda lewą stroną daje kierowcy lepszą widoczność, tego, co się dzieje na drodze. Zatem zaczęto produkować auta dostosowane do lewostronnego ruchu. Tak też zostało do dziś.

Ruch lewostronny – co mówią przepisy?

Skoro wiadomo już, w jakich państwach obowiązuje ruch lewostronny, to jak on wygląda z perspektywy przepisów?

Przede wszystkim w trakcie jazdy trzymamy się lewej krawędzi drogi, a wyprzedzamy zawsze z prawej strony. Lewy pas jest przeznaczony do jazdy zwykłej, środkowy – do wyprzedzania, a prawy powinien być wykorzystywany do wyprzedzania lub skrętu w prawo.

Tutaj nie obowiązuje znana nam zasada prawej ręki – to kierowcy z lewej strony mają pierwszeństwo także na drogach jednopasmowych. Ponadto na skrzyżowaniach równorzędnych – nikt nie ma pierwszeństwa, a wjeżdżając na rondo, poruszamy się zgodnie ze wskazówkami zegara. Co więcej, światła mijania w samochodach z kierownicą po prawej są asymetryczne i mocniej oświetlają lewą stronę jezdni. 

Dlaczego jeździmy po prawej stronie?

Choć to Dania jako pierwsza wprowadziła już w 1758 r. zasadę ruchu prawostronnego, to popularyzację tego rozwiązania przypisuje się leworęcznemu Napoleonowi Bonaparte. Jak piszą historycy, powodem było nie tylko to, że cesarzowi łatwiej było ustawiać wojska, ale również fakt, że taka taktyka myliła przeciwnika. Co więcej, zasada prawej strony była w opozycji do znienawidzonych od wieków Anglików.

Napoleon wraz ze swoimi podbojami rozpowszechnił poruszanie po prawej stronie. I tak, kolejne kraje wyzwolone spod angielskiej okupacji, chętnie dostosowywały się do nowych zasad – często, aby pokazać swoją niezależność.

Co ciekawe, w Polsce także obowiązywał ruch lewostronny. Po prawej stronie jeżdżono na terenie zaborów pruskiego i rosyjskiego, a po lewej stronie – na obszarach zagarniętych przez Austro-Węgry. Obowiązek jazdy po prawej stronie drogi powstał w Polsce dopiero po I wojnie światowej, na mocy ustawy z 7 października 1921 r. o przepisach porządkowych na drogach publicznych.