18 stycznia 2024

Silnik V12 – historia, budowa, najlepsze auta

Silnik V12
Zdjęcie: newspressuk.com

Niepowtarzalny dźwięk, przyprawiający o ciarki na skórze fanów motoryzacji. Plus wysoka moc. Taki jest silnik V12. W dobie jednostek elektrycznych, które stopniowo wypierają klasyczne silniki spalinowe, warto dowiedzieć się o nieco więcej o V12.

Budowa silnika V12

Silnik V12 – już sama wielkość opisywanej jednostki pokazuje z jak zaawansowanym rozwiązaniem mamy do czynienia. Konstruktorzy zastosowali w tym przypadku aż 12 cylindrów, które umieszczono w dwóch rzędach nachylonych do siebie pod kątem, zamontowanych w jednej skrzyni korbowej. Wał napędzany jest więc jednocześnie przez wszystkie tłoki.

Jak działa silnik V12?

W ciągu jednego pełnego obrotu wału napędowego suw pracy silnika V12 następuje aż sześciokrotnie. Czyli cztery razy więcej niż ma to miejsce w przypadku popularnych jednostek czterocylindrowych. Dzięki temu kultura pracy tego silnika stoi na bardzo wysokim poziomie. Drgania, wibracje? Zapomnijcie o tym wsiadając do auta z jednostką V12 pod maską. Nie dziwi więc fakt, że łącząc tę zaletę z liczbą cylindrów i wielkością silnika, najczęściej znajdziemy go w luksusowych limuzynach. Z uwagi na dużą moc, świetnie sprawdza się także w przypadku drogich samochodów sportowych.

Ile koni ma silnik V12?

Silniki V12 skonstruowane na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat legitymowały się zazwyczaj mocą od ponad 200 KM. W przypadku najmłodszych jednostek tego typu wartości te są zdecydowanie większe i mogą przekraczać nawet 1000 KM.

Historia silnika V12

Początkowo silnik V12 nie był wykorzystywany w samochodach, a w zupełnie innych maszynach, czy nawet jako jednostka stacjonarna (w roli generatorów), o czym piszemy w dalszej części artykułu. Pierwszą jednostkę tego typu stworzył w 1889 roku Daimler, jako napęd dla łodzi wyścigowych. Jedną z takich konstrukcji był także silnik użyty w tym samym celu, zbudowany w 1904 roku przez firmę Puntey Motor Works. Jeśli spojrzymy dziś na jego moc, to nie wyróżniała się niczym nadzwyczajnym, ponieważ wynosiła jedynie 150 KM. Co innego pojemność. W tym przypadku mamy do czynienia z prawdziwym potworem o pojemności aż 18,4 lita!

Auta z jednostkami V12

W samochodzie po raz pierwszy silnik V12 można było znaleźć pod maską modeli aut nieistniejącej już marki Sunbeam. Miało to miejsce w 1913 roku, a jednostka nosiła nazwę „Toodles V”. Jej pojemność wynosiła 9 litrów, a moc oscylowała w okolicach 200 KM. Pomysł był na tyle dobry, że rozwiązanie szybko podchwycili inni producenci. W rezultacie silnik V12 szybko trafiał pod maskę luksusowych samochodów będących dziś ikonami motoryzacji. Wśród nich należy wymienić takie marki jak Rolls Royce, Jaguar, Maybach czy Aston Martin. Jednocześnie pojemności jednostek utrzymywano na poziomie od 7 do 8 litrów, a moce kształtowały się w granicach od 150 do niewiele ponad 200 KM.

Od lat 50. XX wieku pojemność nieznacznie spadła. Przykładem może być sportowy Jaguar E-Type. Silnik V12 o pojemności 5,3 litra był tak naprawdę połączeniem dwóch sześciocylindrowych jednostek i generował moc do 282 KM. Co, w połączeniu z niską masą auta, tworzyło piorunującą mieszankę.

W latach 80. silniki V12 budziły prawdopodobnie największe porządnie w swojej długiej historii. Pozostało tak aż do końca ubiegłego wieku. Montowano je chętnie do flagowych limuzyn takich producentów jak BMW czy Mercedes, dzięki czemu więcej osób mogło sobie pozwolić na zakup auta z V12 pod maską.

Oczywiście trzeba było mieć odpowiednią sumę na koncie, ale jednocześnie nie aż tak dużą, jak w przypadku zakupu samochodów marki Bentley czy Rolls Royce. Dziś tego typu pojazdy są cenionymi youngtimerami, a podróż na ich pokładzie pozwala przenieść się do czasów, kiedy mało kto przejmował się poważnie jakimikolwiek normami emisji spalin. A to właśnie z ich powodu dziś pozostała dosłownie garstka producentów i jeszcze mniej modeli, w których montuje się jednostki V12.

Jakie jest zastosowanie silnika V12?

Silnik V12 wywodzi się z jednostek stosowanych w lotnictwie. Często trafiał też pod maskę różnego rodzaju samochodów ciężarowych. Fani militariów zapewne skojarzą go z pojazdami wojskowymi. Widok czołgu napędzanego motorem V12 nie jest więc niczym nadzwyczajnym. Jednostki tego typu wykorzystywane były także do napędu statków czy lokomotyw.

Najpopularniejsze samochody z silnikiem V12

W historii motoryzacji możemy znaleźć wiele ciekawych samochodów wyposażonych w silniki V12. Należą one do różnych klas, pochodzą z różnych epok, jednak magię kultowej jednostki da się wyczuć od razu. Oto nasi faworyci:

Futurystyczne i ponadczasowe

Nie sposób inaczej nazwać Lamborghini Countach produkowanego od 1974 do 1990 roku. Ten legendarny pojazd nie mógł obejść się bez odpowiedniej jednostki napędowej zamontowanej za kabiną kierowcy, w tylnej części nadwozia. Potężne, urokliwie brzmiące i solidnie wyglądające silniki V12 dysponowały pojemnościami do 5,2 litra i mocą do 461 KM (wersja LP500S).

Ikona

Ferrari 250 GTO to ikona motoryzacji i obecnie także jeden z najdroższych klasycznych samochodów na świecie. Jeden z takich pojazdów został sprzedany na aukcji za równowartość kwoty prawie 178 milionów złotych! Miejmy nadzieję, że nowy właściciel tego modelu Ferrari, produkowanego tylko przez dwa lata (od 1962 do 1964 roku) cieszy się od czasu do czasu dźwiękiem trzylitrowego V12 o mocy ponad 300 KM.

Bawarskie V12

Nie sposób opisywać silnika V12 nie wspominając o marce BMW. Jeśli szukamy ciekawej limuzyny klasy premium z lat 80., to seria 7 o oznaczeniu kodowym E32, produkowana od 1985 roku będzie świetnym wyborem. Klasyczne linie nadwozia, bogate wyposażenie, a do tego odpowiednia moc pod maską gwarantują ogromną frajdę z jazdy. Jedną z jednostek, jakie montowano w tym modelu, jest pięciolitrowe V12 występujące w dwóch wariantach mocy: 277 i 300 KM. Ciekawostką jest fakt, że jako opcję, już w tamtym okresie można było zamówić nawet reflektory ksenonowe. Podobnie jak wiele innych, ciekawych dodatków, które nawet dziś budzą słowa uznania.

Najsłynniejsza „eska”

Mercedes klasy S o fabrycznym kodzie W140 to prawdopodobnie najsłynniejsza generacja tego modelu. Auto ma tylu samo zwolenników co i przeciwników. Jedni uważają, że wygląda majestatycznie, a inni nazywają je ociężałym. Rzeczywiście tego pojazdu, dochodząca w przypadku niektóry wersji nawet do ponad 2,2, tony sprawiała, że mieliśmy do czynienia z naprawdę potężną limuzyną. Bez względu na to, do której grupy należymy, warto zwrócić uwagę na wersję S600 modelu zaprezentowanego w 1991 roku. Sześciolitrowy silnik V12 charakteryzował się w mocniejszym wariancie mocą 408 KM.

Sportowe, angielskie V12

Opisywane jednostki możemy znaleźć pod maskami wielu modeli tego producenta. Jednak jednym z najciekawszych i najbardziej charakterystycznych jest DB7 Vantage. Silnik V12 montowany w tym coupe miał pojemności prawie sześciu litrów i moc 426 KM. Co ciekawe, skonstruowany został przez legendę samą w sobie, firmę Cosworth. Samochód w tej wersji produkowano od 1999 roku.

Maksimum luksusu

Rolls Royce od zawsze tworzył nietuzinkowe samochody, na których pokładzie nie mogło niczego zabraknąć. Luksus musiał być wszechobecny. Podobnie jest w przypadku modelu Phantom, zaprezentowanego w 2003 roku. Co więcej, wyznaczał on nowy kierunek stylistyczny tego producenta. Jednak wygląd i wyposażenie to jedno. W tego typu samochodach ważne jest również to, co znajdziemy pod maską. A tutaj jest co podziwiać. Silnik V12 o pojemności 6,75 litra i mocy 453 koni mechanicznych. Jednocześnie charakteryzuje się przepięknym brzmieniem, które dla wielu osób brzmi jak prawdziwa symfonia.

Małolitrażowe V12

Ostatni samochód prezentujemy jako ciekawostkę. Ferrari 125S, które powstało po to, aby spełnić odpowiednie wymogi homologacyjne przewidziane dla wyścigów Formuły 2. Silnik V12 miał w tym przypadku pojemność jedynie 1,5 litra i dysponował mocą 118 KM. Niestety do dziś nie przetrwał ani jeden egzemplarz tego oryginalnego pojazdu.

Ile kosztuje silnik V12?

Silnik V12 jest trwałą jednostką, którą można poważnie uszkodzić jedynie przez niewłaściwy sposób użytkowania połączony z zaniedbaniami serwisowymi. Jeśli tak się stanie, to prawdopodobnie jedynym wyjściem z sytuacji jest kompleksowy remont, który jednocześnie nie będzie należał do tanich. Uzasadniony, jeśli spojrzymy, chociażby na ceny używanych V12-ek. Dla przykładu, taki silnik montowany w najnowszych modelach aut marki Aston Martin to koszt kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Najczęstsze awarie i naprawy silnika V12

Silniki V12 są jednymi z najtrwalszych jednostek, choć nie oznacza to, że nie występują w nich pewne mankamenty. Możemy do nich zaliczyć:

  • awarie układu paliwowego – najczęściej w tym przypadku pomaga naprawa lub wymiana pompy paliwa. Warto też sprawdzić filtr paliwowy. Objawy są bardzo łatwe do zdiagnozowania i skupiają się na trudnościach z odpaleniem pojazdu czy brakiem mocy
  • awarie układu chłodzenia – z uwagi na skomplikowaną konstrukcję, chłodzenie tego typu jednostki jest jedną z najistotniejszych kwestii. Warto więc raz na jakiś czas kontrolować stan poszczególnych elementów układu chłodzenia, aby nie doprowadzić do przegrzania silnika

Silnik W12 – co to jest, jak jest zbudowany?

Silnik W12 stworzony przez Volkswagena jest widlastą jednostką o charakterystycznej budowie. 12 cylindrów umieszczono w czterech rzędach. Kąt pomiędzy rzędami cylindrów to 72°. Jednostkę spotykamy w takich samochodach jak Volkswagen Phaeton, Bentley Continental czy Audi A8. Ciekawostką było umieszczenie tego typu silnika w popularnym Passacie B5 (w wersji po liftingu), co zdecydowanie zmieniało charakter tego rodzinnego auta klasy średniej.