Szczególna ostrożność – na czym polega i kiedy obowiązuje kierowcę?

Pojęcie „szczególnej ostrożności” w kontekście przepisów drogowych oznacza, że kierowca powinien zachowywać się wyjątkowo uważnie i ostrożnie, zwłaszcza w sytuacjach, które mogą stwarzać zagrożenie na drodze. Kiedy więc jest ona wymagana?

Według kodeksu drogowego „szczególna ostrożność to ostrożność polegająca na zwiększeniu uwagi i dostosowaniu zachowania uczestnika ruchu do warunków i sytuacji zmieniających się na drodze, w stopniu umożliwiającym odpowiednio szybkie reagowanie”.

Szczególna ostrożność – co trzeba zrobić?

Oznacza to, że kierowca musi zwracać uwagę na znaki drogowe i sygnalizację świetlną. Musi również obserwować innych uczestników ruchu drogowego, w tym pieszych, rowerzystów i innych kierowców. To, co jednak istotne, to fakt, że musi być gotowym do natychmiastowego reagowania na niespodziewane sytuacje. Tymi może być pojawienie się np. dziecka na jezdni czy nagłe zatrzymanie pojazdu przed nim.

Szczególna ostrożność – w tych sytuacjach obowiązkowa

Kodeks ruchu drogowego w art. 3 wymaga, aby „uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga – szczególną ostrożność“. Oto przypadki, kiedy przepisy drogowe wymagają zachowania wyjątkowej uwagi:

• podczas cofania, wyprzedzania oraz włączania się do ruchu
• w trakcie zmiany kierunku jazdy lub zajmowanego pasa ruchu
• zbliżając się do przejazdu dla rowerów, przejazdu kolejowego oraz przejeżdżając przez przejazd
• zbliżając się do przejścia dla pieszych lub skrzyżowania
• przy przejeżdżaniu obok oznaczonego przystanku tramwajowego
• w czasie jazdy w warunkach zmniejszonej przejrzystości powietrza, spowodowanej mgłą, opadami atmosferycznymi lub innymi przyczynami
• podczas omijania pojazdu przewożącego zorganizowaną grupę dzieci lub młodzieży, podczas ich wysiadania
• przejeżdżając obok autobusu szkolnego
• omijając pojazd przeznaczony do przewozu osób niepełnosprawnych, podczas wsiadania lub wysiadania inwalidy
• podczas skrętu w drogę poprzeczną
• za znakiem ostrzegawczym oraz żółtym sygnale ostrzegawczym
• przejeżdżając obok pojazdu nauki jazdy
• kierując pojazdem nienormatywnym
• kierując pojazdem wykonującym prace na drodze lub uprzywilejowanym, podczas niestosowania się przepisów ruchu drogowego
• kierując urządzeniem transportu osobistego lub wspomagającego ruch i korzystając z drogi dla pieszych i rowerów
• kierując hulajnogą elektryczną, urządzeniem transportu osobistego lub rowerem, korzystając z drogi dla pieszych
• poruszając się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, przekraczając jezdnię, drogę dla rowerów lub torowisko
• poruszając się przy użyciu urządzenia wspomagającego ruch, zbliżając się do przejścia dla pieszych
• pieszy wchodzący na jezdnię, drogę dla rowerów lub torowisko albo przechodzący przez te części drogi

Szczególna ostrożność – co grozi za jej brak

Taryfikator mandatowy przewiduje 200 zł grzywny w przypadku niezachowania szczególnej ostrożności i niezatrzymania pojazdu w razie potrzeby przez kierującego, który omija pojazd przewożący zorganizowaną grupę dzieci lub młodzieży w wieku do 18 lat. Taka sama kara grozi za niezachowanie szczególnej ostrożności i niezatrzymanie pojazdu w razie potrzeby przez kierującego pojazdem, który omija pojazd przeznaczony do przewozu osób niepełnosprawnych.

CZYTAJ TEŻ: Stan wyższej konieczności na drodze – na czym polega i kiedy ma zastosowanie?

Jednak nie tylko brak szczególnej, ale również „zwykłej” ostrożności jest karany. Za niezachowanie należytej ostrożności i spowodowanie zagrożenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym przez kierowcę grozi mandat 1000 zł powiększony o karę za przewinienie, które doprowadziło do zdarzenia oraz 10 punktów karnych. Jeśli oprócz strat materialnych, ktoś odniósł obrażenia, bazowa kwota mandatu rośnie z 1000 do 1500 zł, a przy recydywie jest to aż 3000 zł. Dodatkowo trzeba pamiętać, że konto „wzbogaci się” o 12 punktów. Z kolei niezachowanie należytej ostrożności przez osobę znajdującą się w stanie po użyciu alkoholu lub podobnie działającego środka jest karane mandatem 2500 zł i 15 punktów.