Współwłasność samochodu – zyski i pułapki
Posiadanie auta wspólnie przez więcej niż jedną osobę, zazwyczaj dwie, może przynieść korzyści, ale także stwarzać potencjalne wyzwania. Jakie?
Współwłasność obowiązkowa
Wspólne posiadanie najczęściej dotyczy małżonków ze wspólnotą majątkową. W przypadku zakupu samochodu w trakcie trwania związku i za wspólne pieniądze, nie ma znaczenia, który z małżonków został wpisany do dowodu rejestracyjnego. Oboje są współwłaścicielami.
Inna sytuacja to dziedziczenie, gdzie współwłaścicielami stają się spadkobiercy. Jeśli nie dojdą do porozumienia – jedna z osób kupuje udziały od pozostałych lub też wspólnie sprzedają pojazd – auto należy do kilku osób. W odróżnieniu od małżonków, wszyscy właściciele muszą być wymienieni w dowodzie rejestracyjnym.
Współwłasność może też wynikać z egzekucji komorniczej, gdy udział w pojeździe jest zastawiony w zamian za długi. Warto pamiętać, że pozostali współwłaściciele mogą wystąpić o sprzedaż całego pojazdu w celu zwrotu swoich udziałów.
Współwłasność samochodu na życzenie
Czasem zdarza się, że sam właściciel pojazdu chce mieć „wspólnika". Dla osób bez zniżek na ubezpieczenie, takich jak młodzi kierowcy, może to być korzystne rozwiązanie. Jeśli jednym ze współwłaścicieli jest osoba doświadczona za kierownicą, ubezpieczyciel może uwzględnić jedynie jej historię, co przekłada się na atrakcyjniejszą cenę.
Jak dopisać wspólnika?
Nawet jeśli auto było pierwotnie nabyte wyłącznie na jedną osobę, istnieje sposób, aby należało do dwóch lub więcej osób. Najłatwiejszym jest rozważenie sprzedaży części pojazdu. W praktyce, to nic innego jak standardowa umowa. Różnicą jest to, że zamiast przekazywać całe auto, pozbywamy się na przykład połowy udziału. Warto jednak pamiętać, że taka transakcja wiąże się z koniecznością opłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC). Jego wysokość to 2 procent.
W sytuacji, gdy potencjalny „kupujący" to najbliższy członek rodziny, bardziej korzystnym podejściem może być rozważenie darowizny. Zawieramy ją na piśmie. Powinna zawierać szczegóły dotyczące pojazdu, darczyńcy, obdarowanego i udziału, który zostanie przekazany. Nie ma konieczności opłacania podatku. Warunkiem jest zgłoszenia jej do urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od otrzymania pojazdu (przez złożenie druku SD-Z2).
Inna powszechna forma na współwłasność samochodu to testament, za jego pomocą można przekazać pojazd na własność np. dwóm osobom.
CZYTAJ TEŻ: Umowa kupna-sprzedaży samochodu ze współwłaścicielem – wzór
Pamiętaj o przerejestrowaniu
W każdej formie ustanowienia współwłasności istotne jest zgłoszenie się do wydziału komunikacji. W ciągu 30 dni trzeba dokonać niezbędnych zmian w dowodzie rejestracyjnym. Polega to na dodaniu nowego współwłaściciela lub skreśleniu dotychczasowego, tym bardziej jeśli przestaje nim być, na przykład w wyniku testamentu. Ostatecznym krokiem jest skontaktowanie się z ubezpieczycielem. Trzeba go poinformować o zmianie właściciela pojazdu, co umożliwia dostosowanie nowej stawki polisy OC.
Współwłasność samochodu – problemy
Największe mankamenty współwłasności mogą obejmować kilka kwestii, które warto uwzględnić przed podjęciem tej decyzji.
Podczas dopełniania formalności w wydziale komunikacji, takich jak wymiana dowodu rejestracyjnego, brak obecności wszystkich współwłaścicieli może uniemożliwić załatwienie spraw związanych z pojazdem. Bez odpowiednich pełnomocnictw nie można podejmować decyzji w imieniu innych współwłaścicieli, co wiąże się z dodatkowymi opłatami (17 zł za pełnomocnictwo, z wyjątkiem małżonków).
Sytuacja, w której jeden z współwłaścicieli ma długi, może prowadzić do zlicytowania części udziału w samochodzie. To z kolei oznacza, że część pojazdu może być przekazana w obce ręce, co może być niekorzystne dla pozostałych współwłaścicieli.
W przypadku zakupu pojazdu od małżonków, umowę podpisuje jeden z nich, to wystarczy. Jednak, gdy współwłaściciele to osoby niebędące małżeństwem, konieczne jest podpisanie umowy z każdym z nich. Ewentualnie uzyskanie pełnomocnictwa od pozostałych właścicieli, aby uniknąć potencjalnych sporów i unieważnienia transakcji.
Użyczenie zamiast współwłasności
Jeśli nie chcemy angażować się w formalności związane z wpisywaniem kogoś do dowodu rejestracyjnego ani ponoszeniem dodatkowych kosztów związanych z przerejestrowaniem samochodu, istnieje jeszcze jedna opcja, z której można skorzystać.
Można do polisy dopisać np. członka rodziny na podstawie umowy użyczenia pojazdu, co sprawia, że staje się on tymczasowym użytkownikiem samochodu. Ważne jest, aby w umowie znalazł się zapis mówiący, że tymczasowy użytkownik zobowiązuje się do wykupienia polisy. Dodatkowo, warto dokument poświadczyć przez notariusza, co może zwiększyć jego wiarygodność.
Następnie, osoba, która pożyczyła od nas samochód, udaje się do ubezpieczyciela. Podczas kalkulacji składki, ubezpieczyciel powinien uwzględnić zniżki posiadane przez tę osobę. To rozwiązanie pozwala na korzystanie z zniżek innej osoby bez konieczności wprowadzania zmian w rejestracji pojazdu czy płacenia dodatkowych opłat.