Wymiana oleju silnikowego – poradnik krok po kroku jak zrobić to samodzielnie

Olej silnikowy jest niezbędny do prawidłowej pracy silnika. Jego wymiana ogranicza się do rozgrzania silnika, spuszczenia zużytego oleju, wymiany filtra olejowego i wlania świeżego płynu. Jak wymienić olej samemu? Co zrobić ze zużytym?

Jaką rolę odgrywa olej silnikowy i dlaczego warto pamiętać o jego wymianie?

W silniku samochodowym olej odpowiada głównie za:

• smarowanie pracujących metalowych elementów mechanicznych i zmniejszanie tarcia pomiędzy nimi
• ochronę silnika przed korozją

Olej w układzie smarowania tworzy cienką warstwę, która pozwala na obniżenie temperatury silnika, sprawia to, że pracuje on ciszej, a komory spalania są szczelne.

Trzeba pamiętać, że olej w trakcie użytkowania samochodu ulega degradacji. Wprawdzie filtr zatrzymuje zanieczyszczenia, to te jednak z czasem również przenikają do płynu. Zużyty olej nie ma swoich właściwości i powoduje tarcie metalowych elementów. Co może doprowadzić do drogich w naprawie usterek, np.

• uszkodzenia panewek
• awarii osprzętu, np. turbosprężarki
• przyspieszonego zużycie łańcucha rozrządu
• zapchania smoka olejowego
• problemów z właściwą pracą elementów składowych silnika, np. popychaczy hydraulicznych

Zapchany filtr oleju oraz stary olej powoduje też podwyższoną temperaturę pracy silnika oraz jego głośną pracę. W efekcie dochodzi do szybszego użycia jednostki napędowej.

Jak często wymieniać olej silnikowy?

Informacja, co ile wymiana oleju jest konieczna, znajduje się w książce serwisowej naszego pojazdu. Jednak pod uwagę należy wziąć też sposób eksploatowania samochodu. Co do zasady olej wymienia się co roku, nawet jak auto jest używane sporadycznie. W takim przypadku należy pamiętać, że płyn ma swoją ważność, dlatego musi zostać zastąpiony nowym.

Jeśli samochodem pokonujemy trasy mieszane (miasto i długie dystanse) albo tylko długie to wymiana płynu powinna nastąpić co 15 tys. km lub co roku (w zależności co będzie pierwsze).

Auta użytkowane w mieście oraz te z instalacją LPG wymagają wymiany oleju po przejechanych 10 tys. km lub co rok.

Zmianę oleju na inny należy też przeprowadzić w przypadku wielu napraw silnika, są to m.in. wymiany: 

• łańcucha rozrządu
• panewek
• wału korbowego lub wałka rozrządu
• uszczelki pod głowicą

Ile kosztuje wymiana oleju i filtra u mechanika?

Koszt wymiany oleju w warsztacie nie jest wysoki. W zależności od marki samochodu będzie to ok. 100-150 zł plus cena za olej i filtr. Znacznie więcej będzie nas kosztowała wymiana oleju i filtrów w ASO – nawet 600 zł, choć tu często w cenie są części.

Ile kosztuje samodzielna wymiana oleju w samochodzie?

Koszt wymiany oleju i filtrów ogranicza się do zakupu nowych elementów. Ich cena zależy od rodzaju i producenta. Za najtańsze oleje zapłacimy ok. 50 zł za 5 l, z kolei markowe płyny syntetyczne to wydatek rządu od ok. 150-300 za 5 l. Do większości samochodów mieści się do 4,5 l płynu.

Z kolei koszt nowego filtra to od ok. kilkunastu do kilkudziesięciu złotych.

Ile trwa wymiana oleju?

Samodzielna wymiana oleju i filtrów wprawnemu właścicielowi zajmie ok. pół godziny. Jednak kiedy robimy to pierwszy raz albo dostanie się do korka oleju wymaga dodatkowych czynności np. odkręcenia osłony silnika, to czas może wydłużyć się nawet do 2 godz.

Mechanicy, którzy mają do dyspozycji podnośnik, wymianę oleju robią nawet w 20 min.

Pamiętajmy, że aby rzetelnie sprawdzić poziom oleju, trzeba wpierw rozgrzać silnik, a następnie odczekać ok. 10 min i wtedy sprawdzić stan na bagnecie.

Jak wymienić olej?

Jeśli zaplanowaliśmy wymienić olej i filtry samodzielnie możemy to zrobić w swoim garażu albo wjechać na ogólnodostępny kanał. Wymiana płynów na parkingu grozi karą grzywny.

Oto instrukcja, jak wymienić olej krok po kroku:

Krok 1. Najpierw kupujemy nowy olej silnikowy oraz filtr oleju.

Krok 2. Następnie ubieramy się w strój roboczy oraz potrzebne narzędzia: rękawice do ochrony dłoni, lejek z sitkiem, kombinerki oraz klucz do odkręcania filtra, pojemnik na zużyty olej oraz szmatki do wytarcia ew. plam.

Krok 3. Podjeżdżamy samochodem na kanał albo w inne miejsce o równym podłożu odpornym na ewentualne zabrudzenia. Dobrze, aby silnik był ciepły, ale nie gorący. Lekko rozgrzany olej jest rzadszy i szybciej spłynie z układu niż zimy.

Krok 4. Pod koła wkładamy podpory, aby auto nie poruszyło się i na wszelki wypadek zaciągamy hamulec ręczny.

Krok 5. W niektórych autach, aby wymienić olej, trzeba zdemontować dolną osłonę silnika, która zabezpiecza miskę olejową. Wtedy kluczem albo płaskim śrubokrętem delikatnie podważamy elementy mocujące i zdejmujemy osłonę.

Krok 6. Odkręcamy korek wlewu oleju silnikowego, który znajduje się w górnej części silnika. Następnie przygotowujemy pojemnik na stary olej.

Krok 7. Za pomocą klucza powoli odkręcamy korek spustowy oleju w misce olejowej. Najlepiej jest dociskać go mocno do zbiornika aż do momentu, kiedy będzie zupełnie odkręcony i wtedy szybkim ruchem zdjąć z obudowy. W ten sposób zapobiegniemy rozlaniu się płynu. Spuszczenie oleju zwykle trwa kilka-kilkanaście minut. Dobrze, aby zlać go od razu do bezpiecznego i szczelnego pojemnika.

Krok 8. Teraz kolej na wymianę filtra oleju. Odkręcamy go najlepiej od razu z uszczelką za pomocą specjalnego klucza. Nowy filtr otwieramy, a jego uszczelkę smarujemy świeżym olejem silnikowym. Miejsce po starym filtrze wycieramy bawełnianą szmatką. Następnie za pomocą specjalnego klucza przykręcamy filtr oleju.

Krok 9. Kolejny krok to przykręcenie korka spustowego oleju do miski olejowej.

Krok 10. Potem wlewamy do silnika świeży olej zgodnie z zaleceniami producenta. Robimy to jednak stopniowo, czyli napełniamy zbiornik w ok. 75%, i odczekujemy kilka minut, aż płyn rozleje się po wszystkich elementach, Potem wlewamy resztę.

Krok 11. Sprawdzamy na bagnecie czy poziom oleju silnikowego jest między wartością minimum i maksimum. Jeśli tak, uruchamiamy silnik na kilka minut, wyłączamy i po wystygnięciu ponownie weryfikujemy stan. Upewniamy się, że nie ma wycieku pod samochodem.

W ten sposób wymiana oleju silnikowego jest zrobiona.

Gdzie zutylizować stary olej?

Samodzielna wymiana oleju w samochodzie zobowiązuje jego właściciela do utylizacji przepracowanego płynu. Oddać go można do:

• najbliższego Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK), przy czym nie każdy punkt odbiera tego typu odpad, dlatego najpierw warto sprawdzić w urzędzie gminy, kiedy i gdzie możemy to zrobić
• specjalnego skupu – o ile taki znajduje się w naszym mieście
• zaprzyjaźnionego warsztatu samochodowego. Zakłady mają obowiązek utylizacji odpadów, zatem prawdopodobnie kilka litrów więcej nie będzie dla nich problemem

Wraz z płynem należy zutylizować wszystkie zabrudzone nim elementy i pojemniki, w tym filtr oleju.

Gdzie wlać olej silnikowy? Zużyty płyn należy odpowiednio zabezpieczyć, w innym razie nikt go nie przyjmie. Najprostszym rozwiązaniem jest wlanie go do pustego pojemnika po innym oleju albo do butelki lub beczki. Ważne, aby pojemnik był szczelny i odporny na działanie oleju.

Stary olej silnikowy jest toksyczny dla środowiska i niebezpieczny dla ludzi i zwierząt. Już jednak kropla może skazić wiele litów wody. Należy wiedzieć, że za wylanie go do kanalizacji albo do ziemi grozi kara grzywny. Oleju nie wolno również spalać, ponieważ emituje do atmosfery wiele toksycznych związków chemicznych, czym przyczynia się do powstania chorób nowotworowych. Warto widzieć, że taka szkodliwość oleju to wynik procesów, jakie zachodzą w trakcie użytkowania. W płynie zachodzi m.in. przemiana w obrębie dodatków uszlachetniających.

Jaki olej silnikowy i filtr oleju wybrać

Oleje silnikowe dzielimy na:

• syntetyczne (najrzadsze), uznaje się je za najlepsze, ponieważ zachowują swoje właściwości w wyższych temperaturach niż pozostałe rodzaje i nie odkładają się w postaci nagaru. Dobrze też działają w zimie
• półsyntetyczne – zdecydowanie lepsze od mineralnych i jednocześnie tańsze od syntetyków, specjaliści polecają je do używanych samochodów z dużym przebiegiem
• mineralne (najgęstsze) – uznaje się je za najsłabsze i zaleca wyłącznie do starszych silników

O tym, jaki olej do silnika powinniśmy wybrać, decydują normy określone przez producenta naszego samochodu. Zawierają one parametry dotyczące klas jakości oleju wg ACEA (np. B3, B4) oraz lepkości (np. 10W40, 5W30). Informacje te znajdują się w książce obsługi pojazdu. Tam też znajdziemy zalecenia co do filtra.

Co istotne do silnika możemy też dolewać inny olej, niż ten, który już tam jest, mieszając różne oleje silnikowe. Oczywiście pod warunkiem, że ma on identyczne parametry co stary. Przy czym nie musi to być płyn od tego samego producenta