Wymiana rozrusznika – poradnik krok po kroku oraz objawy awarii

Rozrusznik w samochodzie odpowiada za uruchomienie pojazdu. Gdy się zepsuje, nigdzie nie pojedziemy. Na szczęście mając podstawową wiedzę i umiejętności można dokonać wymiany rozrusznika samodzielnie. Podpowiadamy, jak to zrobić.

Czym jest rozrusznik?

Jak sama nazwa wskazuje, rozrusznik służy do rozruchu. W samochodzie dzięki niemu uruchamia się silnik. Podzespół składa się z obudowy, bendiksu, wirnika, cewki stojana, szczotkotrzymacza, szczotek i elektromagnesu, które tworzą silnik elektryczny prądu stałego oraz zębatki.

Gdzie jest rozrusznik w samochodzie? Element umieszczony jest pod maską auta, w pobliżu koła zamachowego. Jego dokładna lokalizacja zależy od modelu auta i konstrukcji silnika.

Rozrusznik zasilany jest przy pomocy akumulatora samochodowego. Jego praca startuje w chwili przekręcenia kluczyka w stacyjce / wciśnięcia przycisku Start. Wtedy zaczyna pobierać znaczne ilości prądu z akumulatora (nawet 600 A). Uruchamia się elektromagnes, który z kolei pobudza bendiks, powodując zazębienie się zębatki z rozrusznika, z wieńcem zębatym umieszczonym na kole zamachowym. Wprawia on w ruch wał korbowy, który rozpędza się do prędkości 40-100 obr./min (przy silniku benzynowym) albo do 200 obr./min (przy silniku Diesla) i powoduje uruchomienie jednostki napędowej. Po spełnieniu swojej funkcji bendiks odłącza zębatkę od koła zamachowego.

Objawy uszkodzonego rozrusznika

Rozrusznik jest częścią eksploatacyjną, zatem jego elementy ulegają z czasem zużyciu. Poza tym zbyt intensywne albo niewłaściwe użytkowanie może spowodować awarię i konieczność wymiany rozrusznika. Zużyte a niewymienione elementy prowadzą do: 

• przegrzania podzespołu
• uszkodzenia lub zacinania się elektromagnesu
• awarii wirnika
• uszkodzenia lub zawieszenia bendiksu
• awarii złącz elektrycznych
• korozji rozrusznika
• wyszczerbienia się zębatki rozrusznika

Wczesne rozpoznanie awarii znacznie zmniejsza koszty, które wynikają z naprawy albo wymiany rozrusznika.

Najczęstsze zauważalne objawy uszkodzonego rozrusznika w samochodzie to:

• brak reakcji na przekręcenie kluczyka w stacyjce
• rozrusznik nie kręci, tylko cyka
• rozrusznik nie kręci, mimo że kontrolki się świecą
• rozrusznik kręci zbyt wolno, więc nie jest w stanie uruchomić silnik
• hałas i szarpanie podczas pracy
• rozrusznik nie chce się wyłączyć
• rozrusznik pracuje, ale nie łączy się z kołem zamachowym

Przyczynami niekręcenia się rozrusznika są: problemy z akumulatorem, uszkodzenia mechaniczne któregoś z elementów podzespołów albo awaria elektryki. Natomiast za pracę rozrusznika mimo przekręcenia kluczyka z pozycji startowej odpowiada zwykle zakleszczający się zębnik zespołu sprzęgającego na zębatym wieńcu koła zamachowego.

Wymiana rozrusznika krok po kroku

W przypadku awarii, aby wymienić albo naprawić podzespół trzeba go wymontować z pojazdu. Trudność tej czynności zależy od jego umiejscowienia oraz konstrukcji. Najczęściej można się do niego dostać od dołu pojazdu. Jak wymienić rozrusznik w samochodzie?

Krok 1. Aby dostać się od spodu do pojazdu, trzeba albo wjechać autem na kanał, albo podnieść pojazd na podnośniku. Potem auto musi być ustabilizowane i zabezpieczone tak, aby można było przeprowadzić bezpiecznie wymianę rozrusznika.

Krok 2. Zanim przystąpimy do demontażu, konieczne jest otoczenie zacisków akumulatora, aby uniknąć spięcia. Potem trzeba oczyścić rozrusznik i sąsiednie elementy z wszelkich nagromadzonych zabrudzeń oraz rdzy. Należy też sprawdzić, czy zaciski przyłączeniowe są nieuszkodzone i podłączone prawidłowo. Po tej czynności można zbadać, czy rozrusznik działa, jeśli nadal pojawia się problem, trzeba podzespół zdemontować.

Krok 3. Najpierw przygotowujemy niezbędne narzędzia, czyli klucze nasadowe i typu torx. Po dotarciu do rozrusznika odpinamy duży przewód zasilający łączący element z akumulatorem. Jeśli napotkamy trudności z odkręceniem mocowania, trzeba śruby potraktować środkiem penetrującym. Po usunięciu przewodu odkręcamy śruby mocujące i wyjmujemy rozrusznik.

Krok 4. Wymiana rozrusznika powinna być poprzedzona sprawdzeniem jego działania i oględzinami. Sprawdzić trzeba koło zębate wału, czy nie ma złamanych albo wyszczerbionych zębów oraz przetestować elektromagnes, jak i rozrusznik. Pracę nowej części zweryfikujemy poprzez podłączenie go „na krótko” do akumulatora.

Krok 5. Jeśli wszystko działa prawidłowo, montujemy rozrusznik w aucie. Czynności wykonujemy w odwrotnej kolejności niż przy demontażu, czyli przykręcamy śruby mocujące, podłączamy przewód zasilający i podpinamy akumulator. Oczywiście nie zapominamy o założeniu z powrotem zdjętych wcześniej elementów i osłon.

Krok 6. Wymianę rozrusznika kończymy zjazdem z kanału albo opuszczeniem auta oraz próbą uruchomienia auta.

Jak sprawdzić rozrusznik?

Zasadniczo główną przyczyną problemów z rozruchem jest stan akumulatora lub jakość klem, czyli połączeń przewodów z zaciskami akumulatora. Zatem jeśli w chwili przekręcenia kluczyka w stacyjce światła przygasają, a rozrusznik nie pracuje prawidłowo, należy przede wszystkim sprawdzić akumulator. Niekiedy wystarczy oczyścić styki i naładować akumulator – o ile jest to możliwe.

W sytuacji, kiedy rozrusznik kręci silnikiem słabo, ale światła i kontrolki świecą normalnie, przyczyną tego stanu może być zła kondycja któregoś z połączeń silnoprądowych. Wtedy trzeba sprawdzić za pomocą miernika cyfrowego napięcie między grubym przewodem przykręconym do automatu rozrusznika a masą w samochodzie. Przy sprawnym, naładowanym akumulatorze napięcie powinno wynosić ok. 12V.

Jeśli rozrusznik jest prawidłowo zasilany, to teraz trzeba sprawdzić, czy się obraca. Czynność jest dość prosta i powszechnie nazywa się podłączeniem „na krótko”. Potrzebny będzie odpowiednio zaizolowany gruby przewód. Jeden jego koniec przykładamy do grubszego zacisku rozrusznika, a drugim dotykamy na chwilę zacisku z przewodem. Brak reakcji oznacza awarię rozrusznika.

Natomiast, kiedy słychać, że rozrusznik działa, ale nie jest on w stanie obrócić wałem korbowym, a tym samym uruchomić silnik, oznacza to, że doszło najprawdopodobniej do uszkodzenia mechanizmu sprzęgającego, który łączy koło zamachowe z wirnikiem lub przekładnią.

Wymiana rozrusznika – jaki jest koszt robocizny?

To ile zapłacimy za wymianę podzespołu, zależy od warsztatu, modelu auta i lokalizacji rozrusznika w aucie. Jeśli jest łatwo dostępny, cena będzie niższa. Podstawowy cennik zaczyna się od ok. 170 zł.

W przypadku regeneracji rozrusznika koszt ostateczny zależy też od elementów, które są uszkodzone i podlegają wymianie. Mogą to być tuleje, wirnik, łożyska, sprzęgło jednokierunkowe w rozruszniku, włącznik elektromagnetyczny, bendiks albo wymiana szczotek w rozruszniku. Cena za usługę naprawy to ok. 100-400 zł.

Wymiana rozrusznika – ile trwa?

Czas trwania wymiany rozrusznika zależy od tego, czy podzespół jest łatwo dostępny i można go wobec tego szybko go zdemontować i podłączyć nowy oraz od doświadczenia mechanika. Przy nieskomplikowanych konstrukcjach wymiana trwa ok. godziny.

Więcej czasu zajmuje regeneracja rozrusznika. Tutaj wiele zależy od rozległości napraw i dostępności części. Niemniej jednak trzeba się liczyć, że naprawa rozrusznika zajmuje kilka godzin, a czasami trochę dłużej.

Rozrusznik nie kręci, tylko cyka – co robić?

Kiedy rozrusznik w aucie nie kręci, ale słychać pojedynczy, metaliczny dźwięk albo serię takich odgłosów to najprawdopodobniej doszło do uszkodzenia elektromagnesu w rozruszniku. Wciąga on rdzeń jednocześnie wypychając zespół sprzęgający z zębnikiem, który uderzając o wieniec koła zamachowego, wydaje właśnie taki stukot.

Usterkę można sprawdzić poprzez zrobienie zwarcia, łącząc ze sobą np. dwie śruby. Jeśli rozrusznik nie kręci, to winowajcą są zwykle zużyte szczotki lub brak styku szczotek z komutatorem, albo awaria zwojenia wirnika lub stojana.

Rozrusznik nie reaguje na przekręcenie kluczyka

W sytuacji, kiedy rozrusznik nie reaguje po przekręceniu kluczyka w stacyjce, albo po naciśnięciu guzika startu, to najprawdopodobniej winny jest rozładowany akumulator. Inne możliwe przyczyny to np. uszkodzony przewód rozrusznika, styki, stacyjka albo bezpiecznik. Niekiedy też powodem braku reakcji jest awaria alternatora. W takiej sytuacji przede wszystkim należy sprawdzić stan akumulatora i klem.

FAQ

Ile mechanik bierze za wymianę rozrusznika?

Ceny zależą od warsztatu, lokalizacji i modelu samochodu, w którym ma być przeprowadzona wymiana rozrusznika. Koszt robocizny zaczyna się od 170 zł. Natomiast za nową część zapłacimy od 500 zł do nawet 1500 zł.

Czy samemu można wymienić rozrusznik?

Wymiana rozrusznika teoretycznie jest dość prosta. Zatem osoba mająca wiedzę o budowie samochodów i doświadczenie w naprawach jest w stanie wykonać ją samodzielnie. Trudności może dostarczyć demontaż podzespołu. W niektórych modelach trzeba będzie podnieść samochód na podnośniku lub przeprowadzić zabieg z kanału, aby się do niego dostać.

Po czym poznać, że padł rozrusznik?

Pierwszym sygnałem, że trzeba pomyśleć o wymianie rozrusznika, są problemy z uruchomieniem pojazdu, czyli np. samochód nie chce odpalić, ale kręci; dziwne odgłosy przy starcie silnika oraz wolniejsze obroty wału korbowego.