Akcyza na samochody – kiedy i jak opłacić akcyzę za auto? Jakie stawki obowiązują?

Akcyza to podatek. W tym przypadku podatek od sprowadzenia samochodu kupionego poza granicami kraju. Stawki akcyzy są dwie, a praktycznie cztery. Na tym nie koniec, bo niektóre samochody mogą być zwolnione z podatku akcyzowego. No to, jaka jest akcyza na samochody?

Czym jest podatek akcyzowy?

Podatek akcyzowy to drugie po podatku VAT, źródło dochodu budżetu państwa. Akcyza jest jednym z nich. Kupując nowe auto w salonie, akcyza zaszyta jest w cenie samochodu. Jeśli kupujemy auto za granicą, można powiedzieć, że „krajowej” akcyzy byśmy nie zapłacili. Byśmy, ale niestety, państwo z niej nie zrezygnuje, dlatego po sprowadzeniu auta do kraju, trzeba akcyzę zapłacić.

Ponieważ Polska należy do Unii Europejskiej, stosuje podział na wyroby akcyzowe zharmonizowane i wyroby akcyzowe niezharmonizowane. Jak nie trudno się domyślić, samochody należą do tej drugiej grupy. Wyroby akcyzowe niezharmonizowane oznaczają li tylko, że odpowiednie regulacje państwo Polskie tworzy sobie samo.

Akcyza na samochody — jakie auta objęte są akcyzą?

Odpowiedź jest prosta: akcyza pobierana jest w przypadku nowych i używanych samochodów. Różne są jedynie jej stawki.

Akcyza na samochody — kiedy pobierana jest akcyza za samochód osobowy?

Precyzuje to ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym. Zgodnie z art. 100 w przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:

• import samochodu osobowego, który nie był wcześniej zarejestrowany na terenie Polski,
• nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego, który nie został wcześniej zarejestrowany na terenie Polski,
• pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju, który został wyprodukowany na terytorium kraju lub od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu wyżej wymienionych czynności.

Kto zobowiązany jest zapłacić akcyzę od samochodu sprowadzonego z zagranicy?

Opłata akcyzy za samochód obciąża podmiot (osobę fizyczną, osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej), która dokonuje nabycia pojazdu. Oznacza to, że akcyza za sprowadzony samochód powinna zostać uiszczona przez komis.

Niestety często tak się nie dzieje i obowiązek zapłaty akcyzy przerzucany jest na klienta końcowego. Dzieje się tak wtedy, gdy komis de facto nie sprzedaje nam auta, a klient w Polsce podpisuje umowę „na Niemca”, czyli z osobą z zagranicy sprzedającą auta. Warto jednak podkreślić, że takie praktyki są niewłaściwe i naganne.

Ile wynosi akcyza na samochody w 2022 roku?

Stawki akcyzy są dwie. To 3,1 proc. wartości auta lub 18,6 proc. Jednak w przypadku samochodów hybrydowych mamy preferencyjne stawki a samochody czysto elektryczne (BEV) zgodnie z Art. 109a. Ustawy o podatku akcyzowym, zwolnione są z tego podatku.

Stawki akcyzy na samochody

• 3,1% wartości samochodu (silniki o pojemności do 2000 cm3)
• 18,6% wartości samochodu (silniki o pojemności powyżej 2000 cm3).

Stawki akcyzy za samochody hybrydowe i elektryczne

Samochody hybrydowe i elektryczne objęte są preferencyjnymi stawkami akcyzy. W zależności jednak z jaką hybrydą mamy do czynienia, mamy różne stawki akcyzy.

• 9,3% wartości samochodu w przypadku klasycznych hybryd (HEV – bez możliwości ładowania z gniazdka, czyli zewnętrznego źródła prądu) oraz miękkich hybryd (MHEV), wyposażonych w silnik spalinowy powyżej 2000 cm3, ale nie wyższy niż 3500 cm3,
• 9,3% wartości samochodu w przypadku hybryd plug-in (PHEV – z możliwością ładowania z gniazdka, czyli zewnętrznego źródła prądu), wyposażonych w silnik spalinowy powyżej 2000 cm3, ale nie wyższy niż 3500 cm3,
• 1,55% wartości samochodu w przypadku klasycznych hybryd (HEV – bez możliwości ładowania z gniazdka, czyli zewnętrznego źródła prądu) oraz miękkich hybryd (MHEV), wyposażonych w silnik spalinowy do 2000 cm3.

Samochody, które są zwolnione z podatku akcyzowego.

Prawo podatkowe przewiduje także możliwość zwolnienia z podatku akcyzowego różne grupy samochodów. Jedną z nich są samochody elektryczne BEV oraz hybryd PHEV o poj. sinika 2 l. i mniejszej.

Samochody zabytkowe starsze niż 30 lat zwolnione są z podatku akcyzowego.

Uwaga, preferencyjne stawki akcyzy zostały przedłużone i obowiązują do 31 grudnia 2022 r.

Na stałe zwolnione z podatku akcyzowego są pojazdy kolekcjonerskie, których wiek przekracza 30 lat. Pojazd kolekcjonerski — ruchomy zabytek techniki — nie jest w rozumieniu prawa celnego samochodem osobowym i nie podlega podatkowi akcyzowemu. Zwolnione z akcyzy są także auta sprowadzone na zasadach tzw. mienia przesiedleńczego. Aby to było możliwe, trzeba jednak spełniać określone warunki.

Jak obliczyć akcyzę za samochód?

Akcyzę nalicza się, biorąc pod uwagę wartość pojazdu, a nie kwotę na umowie lub fakturze. Może się zdarzyć, że kupujący, chcąc zaniżyć wartość akcyzy, zaniży wartość pojazdu. Wtedy urząd ma prawo do naliczenia podatku zgodnie z rzeczywistą wartością wynikającą z oficjalnych cenników.

Poza tym podczas obliczania akcyzy kwotę zakupu należy przeliczyć na złotówki, według średniego kursu Narodowego banku Polskiego (NBP), obowiązującego w dniu powstania obowiązku podatkowego, a nie daty zapłaty akcyzy.

Przykład nr 1.

Sprowadzając Audi A6 o wartości 80 tys. zł. z silnikiem o pojemności powyżej 2000 cm3, trzeba zapłacić akcyzę w wysokości 14 880 zł. (Stawka akcyzy 18,6 proc.).

Przykład nr 2

Sprowadzając Toyotę Prius o wartości 40 tys. zł. z silnikiem o pojemności 1800 cm3, trzeba zapłacić akcyzę w wysokości 620 zł. (Stawka akcyzy 1,55 proc. dla aut hybrydowych z silnikiem poniżej 2000 cm3).

Gdzie zapłacić akcyzę za samochód z zagranicy?

Akcyzę należy opłacić w urzędzie skarbowym, nie urzędzie celnym. Od 2017 r. osoby, które nabyły nowe lub używane pojazdy, nie muszą też osobiście udawać się do urzędu. Wygodniejszym rozwiązaniem jest skorzystanie z elektronicznej administracji i dopełnienie wszelkich formalności za pośrednictwem Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC).

Aby wypełnić i złożyć deklarację wewnątrzwspólnotowego nabycia pojazdu, użytkownik musi stworzyć swoje konto na stronie Puesc.gov.pl. Po wypełnieniu formularza pozostaje potwierdzić fakt utworzenia konta, klikając na link wysłany na podany adres mailowy. Dopiero po założeniu konta, możliwe jest złożenie odpowiedniej deklaracji i opłacenie akcyzy za samochód.

Formalności, dzięki którym akcyza na samochód trafi na rachunek bankowy urzędu skarbowego, zamykają się w trzech krokach:

• wypełnienia deklaracji uproszczonej nabycia wewnątrzwspólnotowego AKC-U/S – należy wypełnić i wysłać formularz, a następnie pobrać potwierdzenie UPO (Urzędowe Potwierdzenie Odbioru),
• wykonania przelewu do urzędu skarbowego – wszystkie wpłaty należy kierować na rachunek bankowy Urzędu Skarbowego w Nowym Targu,
• pobrania potwierdzenia – potwierdzenie zapłaty podatku akcyzowego będzie niezbędne podczas rejestracji pojazdu.

Więcej o tym, jak zapłacić akcyzę przeczytasz TUTAJ, w naszym poradniku „Akcyza — krok po kroku”.

W jakim czasie należy dokonać zapłaty akcyzy za samochód z zagranicy?

Na zapłacenie akcyzy masz 30 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego, ale to nie wszystko, co musisz wiedzieć, bo na samo złożenie deklarację podatkowej masz tylko 14 dni od momentu powstania obowiązku podatkowego.

Obowiązek podatkowy w związku z dokonaniem wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodu osobowego może powstać w trzech różnych momentach (art. 100 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym):

• z dniem przemieszczenia samochodu osobowego z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju – jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło przed przemieszczeniem samochodu na terytorium kraju,
• z dniem nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel – jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło po przemieszczeniu samochodu osobowego na terytorium kraju,
• z dniem złożenia wniosku o rejestrację samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym – jeżeli podmiot występujący z wnioskiem o rejestrację na terytorium kraju nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu osobowego nie jest jego właścicielem.

Warto także pamiętać, że obowiązek podatkowy powstaje w innych przypadkach.

1. Obowiązek podatkowy w związku z dokonaniem zmian konstrukcyjnych w pojeździe powstaje z dniem dokonania w pojeździe samochodowym innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy (art. 100 ust. 1a pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym).
2. Obowiązek podatkowy powstaje także w związku z nabyciem lub posiadaniem pojazdu niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju, jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał wcześniej czynności podlegającej opodatkowaniu, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony (art. 100 ust. 1a pkt 2 ustawy o podatku akcyzowym).

Niezapłacona akcyza za samochód – konsekwencje

Niezapłacenie podatku akcyzowego to w każdym przypadku działanie uznawane za przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności do lat 2 lub karą grzywny do wysokości 720 stawek dziennych.

Za każdy dzień zwłoki w zapłacie podatku akcyzowego urząd skarbowy naliczy karne odsetki. Oprócz tego brak zapłaty akcyzy uniemożliwi rejestracje samochodu.
W przypadku zaniżenia wartości akcyzy lub zapłacenie jej niezgodnie z przepisami (zła klasyfikacja pojazdu) urząd może wystąpić o dopłatę, naliczając karne odsetki.