Odpowietrzanie hamulców bez ABS-u? Poradnik krok po kroku

Wielu ekspertów zaleca odpowietrzanie podczas każdej konserwacji hamulców. Celem tej czynności jest usunięcie z przewodów hamulcowych uwięzionego w nich powietrza. Jak wykonać odpowietrzanie hamulców w samochodzie bez ABS-u? Oto nasz poradnik krok po kroku.

Jak wiadomo, układ hamulcowy jest jednym z ważniejszych elementów auta, jeśli chodzi o bezpieczeństwo jazdy. Dlatego w żaden sposób nie można lekceważyć jakichkolwiek objawów zmiany działania pedału hamulca.

Gdy zauważysz, że z czasem staje się on „miękki” lub nie czujesz, że hamulce działają tak mocno i natychmiastowo jak kiedyś, być może przyczyna tego stanu leży w zapowietrzeniu układu hamulcowego.

Jak odpowietrzyć układ hamulcowy w samochodzie bez ABS-u? O tym przeczytasz w poniższym poradniku (TUTAJ przeczytasz o tym, jak działa sprzęgło Haldex).

Jak dochodzi do zapowietrzenia układu hamulcowego?

W jaki sposób powietrze dostaje się do przewodów? Czasami może to być wynikiem procedury serwisowej, np. wymiany przewodów na nowe. Często jednak zapowietrzenie układu hamulcowego to wynik działania wysokiej temperatury, która powoduje wrzenie składników płynu hamulcowego, uwalniając gazy do układu hydraulicznego.

Kiedy w przewodach pojawia się powietrze (lub para), powoduje to spadek wydajności układu, ponieważ w przeciwieństwie do cieczy, powietrze może być sprężane. Jeśli tak się stanie, naciśnięcie pedału hamulca powoduje głównie sprężenie powietrza, a nie wytworzenie ciśnienia. Zazwyczaj już niewielka ilość powietrza w układzie hamulcowym przyczynia się do „miękkiego” lub zbyt „delikatnego” działania pedału hamulca.

W końcu hamulce są układem hydraulicznym, co oznacza, że ich działanie opiera się na płynie hamulcowym. Naciśnięcie pedału hamulca powoduje wypchnięcie płynu hamulcowego do hamulców znajdujących się w czterech narożnikach samochodu.

W przypadku hamulców tarczowych, płyn wpychany do zacisku powoduje, że klocki hamulcowe są przesuwane do wewnątrz, aby zacisnąć się na tarczy i spowolnić samochód, dzięki tarciu. W starszego typu hamulcach bębnowych po naciśnięciu pedału płyn hamulcowy wypycha szczęki na zewnątrz metalowego bębna, dzięki czemu samochód zwalnia. W wielu modelach nadal stosuje się tylne hamulce bębnowe, ponieważ większość pracy i tak wykonują przednie hamulce.

Przygotowanie do odpowietrzenia hamulców

Prawidłowe odpowietrzenie hamulców samochodowych wymaga odpowiedniej wiedzy technicznej. Jeśli nie masz pewności czy temu podołasz, najlepiej wezwij mechanika, który wykona za ciebie tę usługę. Jeśli jednak chcesz zrobić to samodzielnie, będzie to wymagało od ciebie poświęcenia nieco czasu i zgromadzenia pewnych narzędzi (TUTAJ przeczytasz o najmie długoterminowym).

Potrzebne rzeczy:

• Klucz płaski odpowiedni do śrub odpowietrzających w twoim samochodzie. Zwykle najlepiej sprawdza się klucz z zagiętą główką.
• Dodatkowy płyn hamulcowy (około 1 litra w przypadku zwykłego odpowietrzania, około 3 litry w przypadku całkowitej wymiany płynu). Najpopularniejszym płynem hamulcowym jest DOT 3, ale zawsze należy sprawdzić instrukcję obsługi, aby kupić tylko ten typ płynu hamulcowego, który jest zalecany w danym pojeździe. Płyn hamulcowy dobrej jakości nie jest drogi i można go łatwo znaleźć w sklepie z częściami samochodowymi.

• Przezroczysta rurka z tworzywa sztucznego o długości około 30 cm i średnicy 1/4 cala (lub pasująca do śrub odpowietrzających).
• Jednorazowa butelka na zużyty płyn.
• Puszka środka do czyszczenia hamulców.
• Pomocnik (do pompowania pedału hamulca).

Przygotowanie pojazdu i środki ostrożności

• Poluzuj nakrętki mocujące kół i postaw cały pojazd na koziołkach – umieść je w punktach wskazanych w instrukcji obsługi. Odkręć śruby mocujące koła i zdejmij je, aby odsłonić każdy zespół zacisku hamulcowego lub bęben hamulcowy.

• Nigdy nie pracuj nad hamulcami zaraz po jeździe – przewody hamulcowe i znajdujący się w nich płyn hamulcowy mogą być bardzo gorące.
• Podczas pracy z płynem hamulcowym należy zawsze nosić rękawiczki lateksowe, ponieważ może on być rakotwórczy.
• Nie dopuszczaj do kontaktu płynu hamulcowego z klockami hamulcowymi lub tarczą hamulcową – może on powodować smarowanie klocków hamulcowych i zmniejszać skuteczność hamowania.
• Jeśli zauważysz wyciek z przewodu hamulcowego, najpierw poproś mechanika o jego naprawę.
• Nigdy nie używaj ponownie starego płynu hamulcowego – zawiera on bowiem zanieczyszczenia, które mogą powodować korozję ważnych elementów układu hamulcowego.
• Jak najszybciej usuń rozlany płyn hamulcowy, ponieważ może on zniszczyć lakier samochodu.

Odpowietrzanie układu hamulcowego – krok po kroku:

Krok 1: Poluzowanie śruby odpowietrzającej

• Znajdź każdą z czterech śrub odpowietrzających zacisku hamulcowego (zwanych także zaworem odpowietrzającym lub śrubą odpowietrzającą zacisku hamulcowego). W hamulcach tarczowych śruba odpowietrzająca znajduje się zwykle na dole zespołu zacisku hamulcowego. W hamulcach bębnowych znajduje się ona z tyłu bębna. Rozmiar i umiejscowienie zaworu odpowietrzającego hamulca hydraulicznego może się jednak r2óżnić w zależności od marki i modelu pojazdu.
• Za pomocą klucza płaskiego delikatnie poluzuj śrubę odpowietrzającą. Jeśli śruba stawia opór, nie używaj zbyt dużej siły, tylko spryskaj ją środkiem penetrującym i pozostaw na 30 minut. Następnie ponownie spróbuj odkręcić śrubę.

• Po poluzowaniu każdej śruby odpowietrzającej zakręć ją z powrotem. Dlaczego? Ponieważ w danym momencie odpowietrzany będzie pojedynczy zespół zacisku hamulcowego, dlatego każda kolejna śruba odpowietrzająca powinna być zamknięta, aby zapobiec przedostawaniu się pęcherzyków powietrza do układu hamulcowego (TUTAJ przeczytasz o regeneracji pompy wspomagania).

Uwaga: W przypadku zerwania lub odkręcenia śruby odpowietrzającej należy natychmiast przerwać pracę i wezwać fachową pomoc.

Krok 2: Sprawdź poziom płynu hamulcowego

• Podczas odpowietrzania hamulców upewnij się, że zbiornik płynu hamulcowego jest cały czas pełny. Aby to zrobić, podnieś maskę i zlokalizuj zbiornik płynu hamulcowego.
• Otwórz korek pompy hamulcowej i dolej świeżego płynu hamulcowego, jeśli jego poziom jest niższy niż wskazuje to znacznik MAX. Używaj wyłącznie zalecanego płynu hamulcowego.

• Trzymaj lekko odkręconą, ale nieruchomą pokrywę pompy hamulcowej, aby zapobiec dalszemu powstawaniu pęcherzyków powietrza w razie spadku poziomu płynu.

Krok 3: Zakryj otwór na śrubę rurką

• Załóż jeden koniec przezroczystej plastikowej rurki (o średnicy ¼ cala) na pierwszą śrubę odpowietrzającą. Należy zacząć od hamulca najbardziej oddalonego od pompy hamulcowej (tylne koło pasażera), ale niektóre samochody wymagają innej kolejności. Sprawdź to w instrukcji obsługi lub zapytaj w serwisie.

• Teraz włóż drugi koniec plastikowej rurki do jednorazowej butelki zawierającej trochę czystego płynu hamulcowego – zapobiegnie to zasysaniu powietrza z powrotem do zacisku hamulcowego, cylindra lub pompy hamulcowej.

Krok 4: Poproś pomocnika o wciśnięcie pedału hamulca

• Upewnij się, że podczas odpowietrzania hamulców silnik samochodu jest wyłączony. Następnie poproś pomocnika, aby kilkakrotnie nacisnął pedał hamulca, a później przytrzymał go w połowie drogi do podłogi. Jeśli pedał zostanie naciśnięty zbyt mocno, tłok pomocniczy pompy hamulcowej może natrafić na osady lub nagary, które mogą uszkodzić uszczelki tłoka i spowodować nieszczelności.

Wskazówka: Umieść mały klocek drewna pod pedałem hamulca, aby nie dopuścić do wciśnięcia pedału do połowy wysokości podłogi.

• Następnie poproś asystenta, aby krzyknął odpowiednią komendę, gdy pedał jest wciśnięty. Sam użyj klucza do odpowietrzania hamulców, aby otworzyć zawór. Hamulec hydrauliczny wypchnie powietrze i stary płyn hamulcowy z przewodu hamulcowego do słoika.
• W momencie, gdy pedał znajdzie się blisko podłogi (i dotknie drewnianego klocka), asystent powinien krzyknąć inną komendę, np. „dół”.
• Natychmiast zamknij zawór odpowietrzający oraz poproś asystenta o zwolnienie pedału i poczekaj, aż powie kolejną komendę, np. „góra”.

Proces ten należy powtórzyć kilka razy, aż z płynem nie będą się już wydostawać pęcherzyki powietrza.

Krok 5: Powtórz czynność dla każdego hamulca

• Po skutecznym odpowietrzeniu pierwszego hamulca należy powtórzyć poprzedni krok dla pozostałych hamulców. W większości samochodów kolejność odpowietrzania hamulców zaczyna się od tylnego koła pasażera, tylnego koła kierowcy, przedniego koła pasażera, a na końcu przedniego koła kierowcy. Jednak prawidłową kolejność należy zawsze sprawdzić w instrukcji obsługi samochodu.
• Po każdym odpowietrzeniu hamulców należy sprawdzić poziom płynu w zbiorniczku cylindra i w razie potrzeby uzupełnić go czystym płynem hamulcowym.
• Po zakończeniu pracy należy dokładnie zamknąć każdy zawór odpowietrzający i napełnić zbiorniczek świeżym płynem hamulcowym.
• Następnie należy ponownie zamontować koła i opuścić samochód na ziemię.

Krok 6: Obserwacja zbiornika pompy hamulcowej

• Poproś partnera, aby mocno nacisnął pedał hamulca, a następnie gwałtownie go zwolnił.
• Obserwuj ruch płynu w zbiorniku płynu hamulcowego. Lekkie wzburzenie płynu hamulcowego oznacza, że zadanie zostało wykonane prawidłowo.

• Jeśli jednak zauważysz znaczny wypływ płynu, oznacza to, że w układzie hamulcowym nadal znajdują się pęcherzyki powietrza. W takim przypadku trzeba będzie powtórzyć procedurę odpowietrzania hamulców.