Wypadanie zapłonu – jakie mogą być jego objawy i przyczyny?

Silnik spalinowy stworzony jest do tego, by pracować równomiernie. Rytm to słowo pasuje tutaj idealnie. Ale jeśli coś go zaburzy, zaczynają się kłopoty. Silnik się dławi, zaczyna się krztusić, drżeć i pracować nierównomiernie. To tzw. wypadanie zapłonu. Czym jest i jak je rozpoznać?

Wypadanie zapłonu często może być mylone z nierówną pracą silnika. Na pozór podobny problem charakteryzuje się jednak nieco innymi objawami. Nierówna praca silnika, o czym dokładnie pisaliśmy TUTAJ, jest długotrwała i w zasadzie mamy z nią do czynienia od samego uruchomienia silnika. Z kolei wypadanie zapłonu to… czkawka, zakrztuszenie się układu i chwilowe zaburzenie rytmu pracy silnika.

Czym jest wypadanie zapłonu?

Żeby uspokoić wszystkich właścicieli samochodów spalinowych, wypadanie zapłonu to zjawisko typowe dla wszystkich silników benzynowych. To nic innego jak brak zapłonu mieszanki paliwowej w jednym lub kilku cylindrach. A właśnie skutkiem tego braku zapłonu jest nierównomierna praca silnika i kolokwialnie nazywane krztuszenie się jednostki.

Wypadanie zapłonu może pojawiać się regularnie lub co kilka cykli – wszystko zależy od rozmiaru usterki. Bez wątpienia jednak nawet najmniejsze objawy nierównej pracy silniki powinny być od razu zdiagnozowane.

A co do samej nazwy? Jak już powiedzieliśmy, silnik pracuje w ściśle określonym rytmie, każdy cylinder w określonym czasie. Jeśli z jakichkolwiek powodów w jednym z nich nie dojdzie do wybuchu mieszanki paliwowej – wypada on z rytmu. Stąd wypadanie zapłonu.

Wypadanie zapłonu – objawy

Najczęstszym powodem wypadania zapłonu są:

• drgania silnika – zaburzenie rytmu pracy silnika sprawia, że ten zaczyna się nierównomiernie trząść. Co gorsze drżenie roznosi się po całym samochodzie. W skrajnych przypadkach mogą być one odczuwalne nawet w kabinie podczas jazdy.
• szarpanie silnikiem na biegu jałowym – jeśli zaczniemy wkręcać silnik na wyższe obroty, drgania się nasilą. Im częściej dochodzi do wypadania zapłonu, czyli częściej mieszanka w którymś cylindrze nie wybuchnie, praca staje się, tym bardziej nierówna, a drgania większe.
• drgania układu wydechowego – skoro silnik pracuje nierówno, jest to odczuwalne na wszystkich elementach samochodu. Układ wydechowy bezpośrednio połączony kolektorami z blokiem będzie więc najmocniej przenosił drżenia.
• hałas pracującego silnika – wypadanie zapłonu pojawiające się nawet co większą ilość cykli sprawia, że jednostka napędowa pracuje zauważalnie głośniej.
• spadek mocy – skoro silnik pracuje nierówno, musi się to przełożyć na spadek mocy. W starszych samochodach będzie to odczuwalne bardzo mocno, w nowszych nieco łagodniej.
• kontrolka „check engine” – migająca kontrolka to sygnał, że coś z silnikiem jest nie tak. Jednak z dużą dozą prawdopodobieństwa najpierw poczujemy wypadanie zapłonu organoleptyczne choćby na kierownicy, niż zdążymy zauważyć kontrolkę na desce rozdzielczej.

Wypadanie zapłonu – przyczyny

• zużyte świece zapłonowe – powiedzmy sobie szczerze, o wymianie oleju pamiętamy, ale o wymianie świec zapłonowych już nie. Dobrą praktyką jest ich wymiana co około 30 tys. km. Jeśli zaniedbamy świece zapłonowe, nie będą one przekazywać iskry, a co za tym idzie, mieszanka nie będzie miała jak wybuchnąć w cylindrze.
• uszkodzona cewka zapłonowa – jeśli cewka się kończy, zaczyna płatać figle. Najpierw nie przekazuje poszczególnych impulsów, później już w ogóle odcina prąd.

• zużyte przewody zapłonowe – czasami zaczynają przepuszczać iskrę ze starości, czasami przez mechaniczne uszkodzenie. Tańsze zamienniki często mają cieńszy rdzeń, który szybciej ulega przepaleniu.
• zużyte pierścienie tłokowo — jeżeli przyczyną wypadania zapłonu są zużyte pierścienie tłokowe, to poprzez nie benzyna, która nie została spalona, trafi do oleju silnikowego, rozrzedzając go, a także skutkując pogorszeniem lub utratę właściwości smarnych. W takiej sytuacji może dość do zatarcia silnika.
• lewe powietrze – to nieszczelność układu dolotowego, która zaburza pracę silnika, a w efekcie powoduje wypadanie zapłonu.

Różne przyczyny w zależności od wieku

W starych samochodach wyposażonych w gaźnik przyczyną wypadania zapłonu jest prawie zawsze układ zapłonowy, czyli świece zapłonowe. W nowszych autach, ze wtryskiem, o wypadaniu zapłonu dowiemy się, widząc mrugającą kontrolkę „check engine”. To pokładowy system diagnostyczny wykryje, że proces spalanie mieszanki został zakłócony, czego efektem będzie święcąca się kontrolka no i wypadanie zapłonu.

Niemniej jednak w takiej sytuacji kolejność diagnostyki powinna być następująca: świece, przewody, cewka.

Wypadanie zapłonu – skutki

Obojętnie jednak od przyczyny wypadania zapłonu skutki zawsze będą takie same. To przede wszystkim:

• obniżenie komfortu jazdy,
• spadek mocy silnika,
• zwiększone zużycie paliwa,
• uszkodzenie układów wrażliwych na drgania i wstrząsy,
• nadwyrężenie elementów gumowych, na których opiera się silnik i skrzynia biegów.
• możliwość uszkodzenia silnika lub katalizatora.

A jeśli wypadanie zapłony będzie się nasilać i dotyczyć będzie więcej niż jednego cylindra może to nawet unieruchomić pojazd. Choćby przez brak mocy lub brak zapłonu.

Wypadanie zapłonu. Pompowtryskiwacze

Na zimnym silniku

Jeżeli wypadanie zapłonu występuje na zimnym silniku i ustępuje po jego rozgrzaniu, może być to związane z niską kompresją. Powodem mogą być zużyte pierścienie tłokowe lub zawory.

Na niskich obrotach

Wypadanie zapłonu na wolnych obrotach silnika często powiązane jest ze zużytymi świecami zapłonowymi. Warto zacząć od ich wymiany, a jeżeli problem nie ustąpi, należy przyjrzeć się pozostałym elementom układu zapłonowego, takim jak cewki, przewody wysokiego napięcia czy aparatowi zapłonowemu.

Na ciepłym silniku

Gdy problem z wypadaniem zapłonu występuje na ciepłym silniku, często przyczyną jest nieszczelny układ dolotowy jednostki napędowej. Jeżeli dołożymy do tego dodatkowy objaw w postaci problemów z zapłonem, występujących tylko na wolnych obrotach, możemy być prawie pewni, że silnik zasysa tzw. lewe powietrze, powodujące wypadanie zapłonu.

Problem z wypadaniem zapłonu – co dalej?

Jazda z wypadającym zapłonem, a w efekcie z ograniczoną mocą nie jest ani przyjemna, ani bezpieczna. Dodatkowo źle wpływa na wszystkie elementy silnika. Usterkę tego typu należy jak najszybciej naprawić, tym bardziej że wymiana świec, czy przewodów wysokiego napięcia nie jest kosztowne, jak późniejsze naprawy.