Kolektor dolotowy: jaką pełni funkcję, jak działa, jakie są objawy jego awarii?

Odpowiada za dostarczenie powietrza lub mieszanki paliwowo-powietrznej do komory spalania silnika. Ma kluczowe znaczenie dla jego prawidłowego funkcjonowania. Kolektor dolotowy, zwany również ssącym – czym jest, jaką pełni funkcji i jakie są objawy jego awarii?

Układ dolotowy jest niczym płuca u człowieka – dostarcza powietrze niezbędne do funkcjonowania silnika. Jego kluczową część stanowi kolektor dolotowy, który można przyrównać do górnych dróg oddechowych. Niedomagające, zaczerwienione i opuchnięte sprawiają, że człowiekowi oddycha się gorzej.

Podobnie dzieje się z kolektorem dolotowym, w którym z czasem gromadzi się nagar, w rezultacie czego silnik zaczyna niedomagać. Ale zanim poznamy jego choroby, warto się dowiedzieć czym jest, jak działa i jak został on zbudowany (TUTAJ dowiesz się wszystkiego o intercoolerze).

Czym jest i jaką funkcję pełni kolektor dolotowy?

Kolektor dolotowy odpowiada za dostarczenie świeżego powietrza do cylindrów. Współpracuje z wlotem powietrza, przepustnicą oraz układem paliwowym, aby zapewnić silnikowi odpowiednią mieszankę paliwowo-powietrzną.

W silnikach zaopatrzonych we wtrysk pośredni montuje się w nim wtryskiwacze, odpowiedzialne za dawkowanie paliwa. Jego dwa najważniejsze cele polegają na utrzymywaniu dużej objętości powietrza i równomiernym rozprowadzaniu go pomiędzy każdym z cylindrów. Z kolei w starszych jednostkach napędowych, korzystających jeszcze z gaźnika, rozprowadza on mieszankę paliwową z gaźnika do komór spalania.

M TwinPower Turbo: Cylinderblock comprehensive exhaust manifold. (04/2009)

W silnikach, zaopatrzonych w doładowanie, przed kolektorem dolotowym umieszcza się turbosprężarkę lub sprężarkę mechaniczną. Ich zadanie polega na tłoczeniu powietrza pod większym ciśnieniem. Dzięki temu poprawia się jego sprawność.

W wielu współczesnych jednostkach napędowych stosuje się kolektor dolotowy o zmiennej geometrii, czyli taki, w którym powietrze może być zasysane przez silnik za pomocą dwóch obiegów. Dzieje się tak w zależności od obrotów. Dłuższy obieg jest przeznaczony dla niskich prędkości obrotowych jednostki napędowej, a krótszy – dla wyższych.

Jak jest zbudowany kolektor dolotowy?

Kolektor dolotowy jest zbudowany z plastiku lub aluminium. Składa się z dwóch podstawowych części w postaci plenum oraz kanałów, których liczba odpowiada liczbie cylindrów.

Plenum

Plenum to duża wnęka w górnej części kolektora. Działa jak zbiornik, utrzymując powietrze, dopóki nie będzie gotowe do wejścia do cylindrów. Plenum równomiernie rozprowadza powietrze do prowadnic, zanim przejdzie ono przez zawór dolotowy.

Wielkość komory wpływa na osiągi silnika. Kolektory z rynku wtórnego mogą mieć dzieloną komorę. Taka konstrukcja ułatwia czyszczenie wnętrza kolektora.

Kanały kolektora dolotowego

Przez kanały przepływa powietrze z komory do otworu wlotowego w głowicy cylindrów. Rozmiar kanałów jest krytycznym czynnikiem, jeśli chodzi o osiągi silnika. Ich szerokość i długość w dużej mierze decydują o charakterystyce jednostki napędowej.

Jak działa kolektor ssący?

Powietrze przepływa przez wlot i korpus przepustnicy do komory kolektora dolotowego. Plenum następnie równomiernie rozprowadza je do każdego z kanałów.

Podczas suwu ssania tłok przesuwa się w dół i wytwarza niskie ciśnienie w cylindrze. W ten sposób zasysa powietrze z kanałów (obszar o wysokim ciśnieniu) do komór spalania.

Kiedy zawór dolotowy zamyka się, tworzy fale ciśnienia, które wysyłają powietrze z powrotem do kanałów. Następnie odbija się ono od komory i wraca do cylindra, gdy zawór dolotowy ponownie się otworzy (TUTAJ poznasz system launch control).

Proces ten powtarza się w kółko dla każdego z cylindrów, aż do wyłączenia silnika.

Najczęstsze usterki kolektora dolotowego

Oto typowe problemy z kolektorem dolotowym:

• zużycie uszczelek, co może powodować wycieki płynu chłodzącego
• zużycie uszczelek kolektora dolotowego – może to doprowadzić do problemów z podciśnieniem (częstym problem jest też pęknięty wąż czy przewód z podciśnieniem, doprowadzanym do kolektora)
• zmniejszony prześwit z powodu gromadzenia się osadu
• problemy z pękaniem lub korodowaniem, występujące w niektórych modelach samochodów
• problemy z zaworami regulacyjnymi kolektora

Po czym poznać awarię kolektora?

Poniżej znajdują się typowe symptomy informujące o awarii kolektora dolotowego:

• zapala się lampka silnika – oczywiście może ona dotyczyć praktycznie każdej usterki jednostki napędowej, jednak przy jej rozświetleniu zostaje zapisany kod błędu w układzie nim sterującym
• przerwy w zapłonie – w przypadku pęknięcia lub wycieku płynu chłodzącego z kolektora do komory spalania przedostaje się dodatkowa ilość powietrza. Powoduje to zakłócenie procesu spalania i w efekcie przerwy w zapłonie
• spadek mocy silnika – zaburzony skład mieszanki przyczynia się do pogorszenia osiągów samochodu. Poza tym przy przyspieszaniu jednostka napędowa może się dławić
• zwiększone zużycie paliwa – zmiana składu mieszanki może również spowodować wzrost zapotrzebowania silnika na paliwo
• nierówna praca na biegu – niewłaściwie dobrana mieszanka powoduje problemy na biegu jałowym, ponieważ silnik musi pracować idealnie, aby utrzymać otrzymać obroty na tym samym poziomie
• wycieki chłodziwa – jeśli kolektor dolotowy ma wewnętrzne pęknięcie lub występuje problem w pobliżu uszczelki kolektora dolotowego, płyn chłodzący może zacząć wyciekać z komory silnika.
• przegrzanie silnika – dochodzi do niego z powodu ubywającego płynu chłodzącego

Jak dbać o kolektor ssący?

Podstawowym sposobem dbania o kolektor dolotowy jest utrzymywanie go w czystości. Szczególnie w silnikach wysokoprężnych będzie on wcześniej lub później zanieczyszczony nagarem i sadzą, co może powodować liczne problemy z trwałością i wydajnością silnika.

Podobny problem pojawia się również w jednostkach z bezpośrednim wtryskiem paliwa. W ich przypadku zostaje ono wprowadzone bezpośrednio do cylindra, a nie do kolektora, jak to ma miejsce w silnikach z wtryskiem pośrednim. W rezultacie nie jest on obmywany przez paliwo, co powoduje gromadzenie się nagaru i systematyczne zatykanie kanałów. Prowadzi to do pogarszania się parametrów silnika.

Najskuteczniejszą metodę czyszczenia kolektora stanowi używanie specjalistycznych preparatów. Co ważne, warto czyścić również przepływomierz. Jeśli jest on zabrudzony od sadzy, może dokonywać nieodpowiednich pomiarów, co odbije się negatywnie na mieszance paliwowo-powietrznej.

Wiele preparatów nie wymaga demontażu kolektora. Oczywiście, w przypadku dużych zanieczyszczeń może to być już konieczne i wiązać się ze sporymi kosztami.

Ile kosztuje naprawa?

Wymiana kolektora dolotowego to wydatek od 50 do koło 400 zł. Koszt regeneracji jest z kolei szacowany na 300-500 zł. Używany kolektor w serwisie z częściami portalu otomoto.pl kupimy już od 40 zł w przypadku starszych modeli samochodów.

FAQ

Jak działa kolektor ssący?

Przepływające powietrze trafia z kolektora do komory silnika za pomocą tłoku ssania, który przy ruchu w dół wytwarza podciśnienie. Kiedy zawór dolotowy zamyka się, tworzy fale ciśnienia, które wysyłają powietrze z powrotem do kanału. Następnie odbija się od komory i wraca do cylindra, gdy zawór dolotowy ponownie się otworzy.

Do czego służy kolektor dolotowy?

Podstawowym zadaniem kolektora dolotowego jest dostarczenie powietrza do silnika.

Jak czyścić kolektor ssący?

Kolektor dolotowy należy czyścić za pomocą specjalnego preparatu. Niektórzy specjaliści zalecają, aby tego dokonywać nawet raz na kwartał. W ten sposób można zapobiec odłożeniu się większej ilości nagaru i konieczności demontażu kolektora w celu oczyszczenia.

Jakie są objawy awarii kolektora dolotowego?

O problemach z kolektorem świadczą liczne objawy. Są to m.in. nierówna praca silnika na biegu jałowym, spadek mocy, wypadający zapłon, a nawet wyciek płynu chłodzącego.