Uszczelka pod głowicą – jakie są objawy uszkodzenia i ile kosztuje naprawa?

Ma niebagatelne znaczenie dla prawidłowego funkcjonowania jednostki napędowej, a jej wymiana może być bardzo kosztowna. Uszczelka pod głowicą – jakie są objawy jej uszkodzenia, czy można temu w jakiś sposób przeciwdziałać i ile kosztuje wymiana na nową?

Uszczelka pod głowicą to płaski, ale niezwykle ważny element, a jej uszkodzenie może nawet doprowadzić do bardzo poważnej awarii silnika. Dlatego w żaden sposób nie należy ignorować sygnałów świadczących o tym, że została „wydmuchana”.

Z tego artykułu dowiecie się, jakie zadanie spełnia uszczelka pod głowicą, jak rozpoznawać i diagnozować jej uszkodzenia oraz ile kosztuje naprawa i czy można jej w jakiś sposób zapobiegać.

Uszczelka pod głowicą – jaką pełni rolę?

Zrozumienie, jakie funkcje spełnia uszczelka pod głowicą wymaga najpierw zrozumienia, jak działa silnik spalinowy. W największym uproszeniu w bloku jednostki napędowej, a dokładniej w cylindrach, znajdują się tłoki, poruszające się w górę i w dół. Wprawiają one w ruch wał korbowy, z którego samochód czerpie swoją moc.

W górnej części silnika znajduje się głowica cylindrów, a w niej – wałek (lub wałki) rozrządu oraz zawory. Otwierają się one i zamykają w odpowiedni sposób, aby wytworzyć mieszankę paliwowo-powietrzną w komorze spalania (TUTAJ dowiesz się, jaki olej stosować do silnika).

Uszczelka pod głowicą, która jest umieszczona pomiędzy blokiem silnika a głowicą, zapewnia utrzymanie w komorze spalania ciśnienia powstałego w wyniku zapłonu. Dzięki niej jednostka napędowa pracuje w prawidłowy sposób i wytwarza wystarczającą moc, aby napędzać samochód.

Dodatkowo uszczelka pod głowicą nie dopuszcza do przedostawania się płynu chłodzącego i oleju silnikowego do cylindrów, uszczelniając w ten sposób komorę spalania. Poza tym utrzymuje komory oddzielnie, zapobiega krzyżowemu przemieszczaniu się płynów, a także przeciwdziała wydostawaniu się gazów, pozwalając na kierowanie ich wyłącznie przez układ wydechowy.

Uszczelki pod głowicą w nowoczesnych pojazdach składają się z kilku warstw materiału stalowego przymocowanego do elastomeru, co sprawia, że są bardziej wytrzymałe i mają dłuższą żywotność niż w przypadku ich starszych odpowiedników. W przeszłości korzystano bowiem z uszczelek wykonanych z grafitu lub azbestu.

Dzisiejsze uszczelki są więc mniej podatne na wycieki i nie stanowią zagrożenia dla zdrowia.

Uszczelka pod głowicą – jakie mogą być przyczyny awarii?

Najczęstszą przyczyną awarii uszczelki pod głowicą jest przegrzanie się silnika. Zwykle dochodzi do niego w wyniku nieszczelności układu chłodzenia. Co istotne, niektóre uszczelki szybciej ulegają uszkodzeniu niż inne – wynika to z rodzaju materiału zastosowanego do ich budowy. Metale o wyższych współczynnikach rozszerzalności cieplnej są bardziej wrażliwe na ciepło (np. aluminium). Wyższe temperatury mogą więc powodować szybszą zmianę ich kształtu, uniemożliwiając spełnianie swoich zadań (TUTAJ dowiesz się, co się dzieje w wyniku przelania oleju).

Gdy uszczelka głowicy uległa „przepaleniu”, za żadne skarby nie wolno odpalać silnika, tylko oddać takie auto do warsztatu. Dalsza eksploatacja może bowiem spowodować poważne oraz nieodwracalne uszkodzenia.

Przepalona uszczelka pod głowicą nie tylko przyczynia się od obniżenia ciśnienia w komorach spalania, ale i „pozwala” na mieszanie się ze sobą oleju i płynu chłodniczego. A to powoduje rozcieńczanie oleju i jednocześnie zmniejsza wydajność układu chłodzenia, prowadząc do przegrzewania się silnika.

Objawy uszkodzonej uszczelki pod głowicą

Oto pięć podstawowych sygnałów informujących o uszkodzeniu uszczelki pod głowicą:

• przegrzewanie silnika – uszkodzenie uszczelki pod głowicą może wystąpić z powodu nadmiernego przegrzania silnika, wynikającego z zatkanej chłodnicy, wycieku płynu chłodzącego, wadliwego wentylatora, itp. Jednakże jednym z głównych objawów jej uszkodzenia jest… przegrzewanie się jednostki napędowej. Jeśli kontynuujemy podróż autem ze zniszczoną uszczelką pod głowicą może dojść do uszkodzeń komór spalania, a para wodna, wytwarzająca się w wyniku mieszania płynów, może doprowadzić np. do awarii katalizatora.
• utrata mocy – uszkodzona uszczelka pod głowicą sprawia, że kompresja w danym cylindrze spada. Jej utrata powoduje nierówną pracę silnika i znaczne obniżenie jego wydajności.
• zanieczyszczenie olejem – jednym z najbardziej powszechnych objawów awarii uszczelek głowicy jest osad mleczny pod korkiem wlewu oleju lub bagnetem, czasami żartobliwie nazywany „koktajlem mlecznym”. Powoduje go chłodziwo dostające się do oleju i na odwrót.
• biały dym – wadliwa uszczelka głowicy zazwyczaj powoduje duże chmury białego dymu wydostającego się z wydechu. Jest to spowodowane przez środek zapobiegający zamarzaniu, jaki stosuje się w płynie chłodniczym. Po przeniknięciu przez uszczelkę do cylindra jest on przekształcany w procesie spalania w parę wodną. Mniej częsty, ale nadal możliwy scenariusz zakłada wyciek oleju do cylindra, co z kolei powoduje niebieski dym.
• wycieki zewnętrzne – uszkodzenie uszczelki pod głowicą może również spowodować wyciek oleju lub płynu chłodniczego. Powoduje to nie tylko obniżenie poziomu tych płynów, ale np. olej kapiący na gorący kolektor wydechowy może doprowadzić do wybuchu pożaru.

Jak sprawdzić, czy uszczelka pod głowicą jest uszkodzona?

Poniżej przedstawiamy siedem sposobów na sprawdzenie, czy uszczelka pod głowicą jest uszkodzona:

• sprawdź olej silnikowy – to jeden z najłatwiejszych i najbardziej skutecznych sposobów na określenie „kondycji” uszczelki pod głowicą. Jeśli olej jest zmieszany z płynem chłodzącym, ma mleczny kolor zamiast brązowawego lub czarnego w przypadku, gdy jest już zużyty. Im więcej chłodziwa w nim, tym ma jaśniejszą barwę.
• sprawdź wydech samochodu – jeśli podczas pracy widać dużo białego dymu, jest to sygnał o uszkodzeniu uszczelki pod głowicą. Trzeba jednak pamiętać, że przy niskich temperaturach auto wytwarza więcej białego dymu, co jest zupełnie normalne. Jeśli jego ilość waha się w zależności od rozgrzania silnika, również nie musi być to informacją o problemie z uszczelką pod głowicą.
• sprawdź świece zapłonowe – znakiem rozpoznawczym przepalonej uszczelki pod głowicą jest olej lub płyn chłodniczy na świecach zapłonowych. Chociaż nie tak łatwo to sprawdzić, jak w przypadku oleju czy wydechu, okazuje się to najbardziej niezawodny sposób na zdiagnozowanie problemu. Jeśli po wykręceniu świec zapłonowych widać na nich pozostałości oleju lub płynu chłodniczego, oznacza to uszkodzenie uszczelki pod głowicą.
• sprawdź korek chłodnicy – mleczny nalot na kroku jest oznaką uszkodzenia uszczelki pod głowicą.
• sprawdź płyn chłodniczy w zbiorniczku wyrównawczym – jeśli zauważysz jego wyraźny spadek, ale bez widocznego wycieku, oznacza to, że kieruje się on w silniku gdzieś, gdzie nie powinien. Ponadto płyn może zmieniać swoją barwę, jeśli jest wymieszany z olejem – ma mleczny kolor i jest pienisty – co wskazuje na problem z uszczelką. Ale to nie wszystko. Gdy przy odkręconym korku wydostaje się ze zbiorniczka dym, oznacza to, że kompresja dostaje się nie tam, gdzie powinna.
• wykonaj test kompresji – choć to jedna z bardziej skomplikowanych metod sprawdzenia uszczelki pod głowicą, jest również jedną z najbardziej skutecznych. Tyle że wymaga specjalistycznych narzędzi. Spadek kompresji na jednym z cylindrów może oznaczać problem z uszczelką pod głowicą.

Ile kosztuje wymiana uszczelki pod głowicą?

Jest to zależne od tego, ile dodatkowych czynności należy wykonać przy wymianie uszczelki pod głowicą. Co ważne, sama uszczelka nie jest drogim elementem (od kilkunastu do kilkuset złotych), jednak należy do jej wymiany doliczyć inne czynności.

Konieczne może być przede wszystkim planowanie głowicy (od 160-170 zł), wymiana lub czyszczenie prowadnic, uszczelniaczy i gniazd zaworowych. Ponadto specjaliści radzą, aby od razu wymienić śruby głowicy oraz zastosować nowy rozrząd. Niezbędne przy wymianie uszczelki są również nowe płyn chłodniczy i olej.

Ile zapłacimy za samą wymianę? Najniższy koszt to około 800 zł, ale do tego należy doliczyć również wymianę rozrządu, a także olej i płyn. Jeśli niezbędna jest naprawa głowicy, trzeba liczyć się z wydatkiem już ponad 1400 zł. Oczywiście, cena usługi rośnie wraz z wielkością silnika (TUTAJ dowiesz się, ile oleju wlewać do silnika).

Ile trwa wymiana uszczelki pod głowicą?

Wymiana uszczelki może trwać od 6 godzin do nawet kilku dni. Wszystko zależy nie tylko do wielkości silnika i komplikacji jego budowy, ale również od tego, czy wystarczająco szybko zdiagnozowaliśmy problem.

Trzeba sobie bowiem zdać sprawę, że uszkodzona uszczelka pod głowicą to jedna z najbardziej pracochłonnych awarii, jaka może dotknąć silnik.

Czy da się zapobiec awarii uszczelki pod głowicą?

Tak. Przede wszystkim dbając o prawidłowe rozgrzewania zimnego silnika. Trzeba pamiętać, że nierozgrzane olej i płyn chłodniczy charakteryzują się znacznie gorszymi właściwościami niż po osiągnięciu odpowiedniej temperatury pracy.

Warto także dbać o układ chłodzenia, a więc stosować dobry płyn, a w razie jakichkolwiek usterek – szybko podejmować odpowiednie działanie. Aby spełniał on prawidłowo swoje zadania musi być:

• drożny – może dojść do zatkania się chłodnicy na skutek stosowania wody zamiast płynu
• sprawny – wentylator musi działać prawidłowo i załączać się np. podczas jazdy w korku
• szczelny