Utylizacja opon – gdzie oddać zużyte?

Choć obecnie wytrzymują znacznie większe przebiegi niż w przeszłości, wcześniej czy później kierowcy będą musieli zmierzyć się z problemem zużytych opon. Gdzie je oddać i co się z nimi dalej dzieje? Utylizacja opon – wszystko, co musicie o niej wiedzieć.

Opona samochodowa stanowi jedyny element odpowiadający za kontakt samochodu z nawierzchnią, dlatego jest tak ważna. W końcu musi przenieść masę auta razem z pasażerami (i często z bagażem), zapewnić odpowiedni komfort jazdy, a przede wszystkim sprawić, aby jak najlepiej trzymało się drogi. Musi być też trwała i odporna na działa niesprzyjających warunków.

Z tego względu do produkcji opon stosuje się bardzo skomplikowane mieszanki gumowe, zawierające mnóstwo dodatków. Niestety, często są one szkodliwe dla środowiska naturalnego i rozkładają się ponad 100 lat. Dlatego zużyte opony należy poddać utylizacji.

Utylizacja opon – przepisy

W naszym kraju przepisy prawne dotyczące odzysku, recyklingu i utylizacji opon uchwalono dość późno. Stało się to dopiero 11 maja 2001 roku, kiedy wprowadzono ustawę o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej. Wcześniej opony wyrzucano w lasach czy pozostawiano w polach.

Przepisy te nałożyły na wytwórców opon obowiązki odzyskania z rynku 75% wyprodukowanego tonażu opon (z czego 15 proc. powinno zostać poddane recyklingowi), a na firmy z branży motoryzacyjnej – ewidencji, składowania i przekazywania zużytych opon. Jeśli producent nie spełni tego wymogu, jest obciążony karą pieniężną.

Z punktu widzenia przeciętnego kierowcy obowiązuje zakaz wyrzucania opon. Na szczęście mają oni kilka opcji na legalne pozbycie się zużytego ogumienia (TUTAJ dowiesz się, co się dzieje gdy opona ulega uszkodzeniu).

Gdzie oddać zużyte opony?

• Zakład wulkanizacyjny: stare opony można zostawić przy wymianie na nowe – np. ze zużytych letnich na nowe zimowe. Trzeba jednak pamiętać, że nie ma on ustawowego obowiązku przyjęcia zużytego ogumienia, ale w większości przypadków pracownicy zakładu bez problemu zabierają zużyte opony, choć często naliczają za to dodatkowe opłaty.
• PSZOK (Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych): popularne PSZOK-i przyjmują nie tylko gruz i inne odpady poremontowe, ale także zużyte ogumienie. Robią to bezpłatnie.
• Centrum Utylizacji Opon: to największa organizacja w Polsce zajmująca się odzyskiwaniem zużytych opon. Jej zasięg pokrywa terytorium całego kraju, ale chcąc skorzystać z usług CUO należy telefonicznie ustalić miejsce i termin odbioru opon. Co istotne, Centrum Utylizacji Opon dysponuje specjalnymi kontenerami na terenie Polski, do których można wrzucić zużyte ogumienie. Pod koniec 2021 roku było ich ponad 300.
• Lokalne akcje zbiórki odpadów: są prowadzone przez samorządy, a dzięki nim można pozbyć się zbędnych rzeczy, których nie należy wrzucać do zwykłych pojemników. W tym opon.

Utylizacja opon: co się dalej dzieje ze starymi oponami?

Zużyte opony mogą być wykorzystane na cztery różne sposoby. Oto one:

Bieżnikowanie opon

Kiedyś, gdy dostępność opon była znacznie gorsza niż obecnie, wielu kierowców aut osobowych decydowało się na poddawanie ich bieżnikowaniu. Dotyczyło to w szczególności opon radialnych. W największym skrócie bieżnikowanie polega na usunięciu pozostałej warstwy starego bieżnika i nałożeniu na nią nowego.

Obecnie nie zaleca się bieżnikowania opon z dwóch powodów. Po pierwsze lokalny warsztat nie jest w stanie nałożyć bieżnika na zużytą oponę w sposób, który byłby trwalszy i bezpieczniejszy niż wykonano to w fabryce. Po drugie, stalowe opasanie opony i ściana boczna mogą odczuwać skutki starzenia się, a także skrywać uszkodzenia.

Owszem, bieżnikowanie nadal jest popularne wśród właścicieli pojazdów ciężarowych, co wynika z faktu, że nowe opony np. do ciągników siodłowych są potwornie drogie (TUTAJ dowiesz się, czy poduszki powietrzne mają termin ważności).

Recykling opon

Obok występujących w gumie substancji nieprzyjaznych środowisku, jak sadza, krzemionka, oleje czy żywica, opona składa się z oplotów stalowego i tekstylnego. A więc z cennych substancji, które mogą zostać ponownie wykorzystane.

Recykling ogumienia polega na oddzieleniu od siebie różnych materiałów, a następnie ponownym wykorzystaniu ich w produkcji. Z elementów zużytych opon powstaje bardzo wiele różnych produktów.

Stalowe opasanie jest przetapiane w hucie. Tekstylia wykorzystuje się jako składnik betonu, pozwalający na poprawę jego wytrzymałości i trwałości. Z kolei gumę przetwarza się na granulat, z którego powstają takie produkty, jak wycieraczki samochodowe, dywaniki, uszczelki czy wygłuszenia.

Ale to nie wszystko. Granulat wykorzystuje się również do wytworzenia asfaltu, a także jako jeden z komponentów nawierzchni boiskowych muraw, placów zabaw czy podkładów kolejowych i ekranów akustycznych.

Odzysk energetyczny

W naszym kraju recykling opon najczęściej polega na odzysku energetycznym. Na czym polega? Na kontrolowanemu spalaniu, jako alternatywne źródło energii np. w cementowniach. Dzięki zastosowaniu odpowiedniej technologii odzysk energetyczny pozwala na obniżenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery.

Nie jest to jednak rozwiązanie optymalne, ponieważ cementownie same w sobie wytwarzają ogromne ilości szkodliwego CO2 (TUTAJ dowiesz się, jak wydłużyć życie akumulatora samochodu elektrycznego).

Piroliza opon

Proces pirolizy polega na odzyskaniu z gumowej mieszanki jej poszczególnych składników. W tym przypadku chodzi o oleje i karbonizat, który może zostać przekształcony w sadzę techniczną.

Może ona posłużyć jako barwnik, albo zostać wykorzystana do produkcji nowych opon. Również oleje można użyć ponownie jako składnik nowego ogumienia.