Regeneracja alternatora – jak wygląda i ile kosztuje

Pomaga utrzymać samochód przy życiu. I to dosłownie! Jeśli jest wadliwy – może doprowadzić do wielu frustrujących problemów. Jak wygląda i ile kosztuje regeneracja alternatora?

Nic bardziej złudnego. W kwestii zasilania radia, reflektorów czy innych podzespołów elektronicznych akumulator wcale nie bierze na siebie całej pracy. W rzeczywistości wszystko przy życiu utrzymuje alternator.

Z tego względu jest bardzo ważnym podzespołem każdego pojazdu spalinowego, z wyjątkiem niektórych modeli hybrydowych.

Alternator – czym jest, jak działa?

Akumulator jest niezbędny do rozruchu samochodu, natomiast alternator utrzymuje go życiu, gdy silnik pracuje. Oznacza to, że zasila większość podzespołów elektronicznych samochodu podczas jazdy lub na biegu jałowym, w tym reflektory, elektryczne wspomaganie układu kierowniczego, sterowanie szybami, wycieraczki, podgrzewane fotele, instrumenty na desce rozdzielczej czy system multimedialny.

Alternator zasila je wszystkie prądem stałym (DC) i jednocześnie jest odpowiedzialny za ładowanie akumulatora podczas jazdy.

Działanie alternatora polega na przekształcaniu energii mechanicznej w elektryczną. Gdy silnik jest włączony napędza on pasek napędowy, który spoczywa na kole pasowym, przymocowanym do alternatora (TUTAJ przeczytasz o regeneracji zacisków hamulcowych).

Koło obraca wałek wirnika alternatora, obracający jednocześnie zestaw magnesów wokół cewki. Te wirujące magnesy wytwarzają wokół niej prąd zmienny (AC), który jest następnie kierowany do prostownika alternatora. Prostownik przekształca prąd zmienny w prąd stały, zasilający układy elektryczne samochodu.

Alternatory zazwyczaj wystarczają na cały okres eksploatacji pojazdu, ale nie zawsze tak się dzieje. Ogólne zużycie, uszkodzenia spowodowane wysoką temperaturą, nadmierna eksploatacja, kontakt z wodą, wadliwe części lub postrzępione przewody mogą doprowadzić do uszkodzenia alternatora.

Części alternatora

Alternator jest mniej więcej wielkości dojrzałego jabłka i zwykle zostaje zamontowany z przodu silnika. Z czego się składa alternator? Oto jego główne komponenty:

• rotor i stojan – to elementy alternatora wytwarzające energię elektryczną. Wirnik, czyli cylindryczny element otoczony magnesami, obraca się wewnątrz stojana, w którym znajduje się nieruchomy zestaw przewodzących przewodów miedzianych. Ruch magnesów nad przewodami jest tym, co ostatecznie wytwarza energię elektryczną
• regulator napięcia nadzoruje moc wytwarzaną przez alternator. Kontroluje poziom napięcia, które jest dostarczane do akumulatora i zasila resztę pojazdu
• prostownik diodowy przekształca napięcie z alternatora w formę, która może być wykorzystana przez akumulator do ładowania
• wentylator chłodzący – alternatory wydzielają dużo ciepła i muszą być chłodzone, aby działać wydajnie. Są one wyposażone w otwory wentylacyjne i aluminiową obudowę, aby lepiej odprowadzać ciepło. Nowe modele zostały ponadto zaopatrzone w wewnętrzne wentylatory chłodzące, podczas gdy starsze wersje mają zazwyczaj zewnętrzne łopatki wentylatora

Typy alternatora

Alternatory samochodowe zwykle różnią się od siebie pod względem wytwarzanego prądu i konstrukcji. Różnica w generowanym prądzie zależy od potrzeb samochodu. Rozróżnia się dwa podstawowe typy alternatorów, ze względu na konstrukcję, oraz dwa typy na podstawie mocy wyjściowej (TUTAJ przeczytasz o regeneracji wtryskiwaczy).

Typy alternatorów na podstawie konstrukcji:

• alternatory biegunowe zawierają wystające bieguny zamontowane na ciężkim kole magnetycznym z żelaza lub stali. Mają one krótkie osie i dużą średnicę
• alternatory cylindryczne gładkie są wykonane z litego stalowego cylindra ze szczelinami przymocowanymi w regularnych odstępach. Szczeliny te działają jak uzwojenie silnika i mogą obracać się 1800 obr./min

Typy alternatorów na podstawie mocy wyjściowej:

• alternatory jednofazowe – wytwarzają w sposób ciągły pojedyncze napięcie zmienne
• alternatory dwufazowe – zawierają dwa uzwojenia wytwarzające różne ilości prądu. Uzwojenia te pracują naprzemiennie, dlatego stale dostarczają prąd

Alternator a akumulator

Jeśli Twój samochód ma problemy z uruchomieniem, może to być wina akumulatora lub alternatora. Ale który z nich tak naprawdę za to odpowiada? Dobra wiadomość jest taka, że istnieje stosunkowo łatwy sposób, aby się tego dowiedzieć.

Po pierwsze, należy zwrócić uwagę na to, jak alternator i akumulator samochodowy współpracują ze sobą. Akumulator samochodowy jest źródłem energii dla wielu różnych funkcji, gdy pojazd jest wyłączony, w tym dla rozruchu samochodu.

Alternator pomaga z kolei naładować akumulator, gdy silnik jest włączony. Te dwa podzespoły współpracują ze sobą, aby zapewnić przepływ energii elektrycznej w samochodzie i sprawić, by wszystko działało bez zakłóceń.

Jeśli samochód w ogóle nie odpala, może być to objawem rozładowania akumulatora. Jeśli samochód odpala na krótko, dając nadzieję, że wszystko jest w porządku, ale po chwili przestaje, prawdopodobnie masz problem z alternatorem.

Uszkodzony alternator – objawy

Jeśli podejrzewasz, że akumulator jest w porządku i może to być problem z alternatorem, istnieją pewne znaki ostrzegawcze, na które należy zwrócić uwagę:

• dziwne odgłosy – jeśli słyszysz odgłosy klikania przy włączaniu samochodu, zgrzytania lub wysokie dźwięki, może to oznaczać, że alternator jest uszkodzony lub bliski wyczerpania
• zapalona kontrolka zasilania – może oznaczać zarówno problemy z akumulatorem, jak i z alternatorem
• gasnące światła – gdy alternator nie działa prawidłowo, możesz zaobserwować zmiany w oświetlenia drogi przed samochodem. Reflektory mogą bowiem zacząć przygasać i stawać się jeszcze ciemniejsze lub, z drugiej strony, mogą być jaśniejsze niż zwykle
• akcesoria samochodowe nie działają prawidłowo – może to być znak, że alternator jest uszkodzony i nie dostarcza wystarczającej ilości energii elektrycznej do prawidłowego działania elementów samochodu, jak elektrycznie sterowane szyby czy system multimedialny
• pachnie, jakby coś się paliło – jeśli alternator nie działa, może powodować spalanie gumowego paska napędowego. Nieprzyjemny zapach mogą też powodować gorące przewody

Uszkodzony alternator – wymiana na nowy czy regeneracja alternatora?

Naprawa alternatora w samochodzie na ogół jest bardziej opłacalna niż jego wymiana. Pamiętać jednak należy, że wymaga ona postawienia diagnozy, wymontowania i zdemontowania istniejącego alternatora, zainstalowania nowych elementów, przetestowania ich i ponownego zamontowania.

Najniższy koszt regeneracji alternatora zamknie się w kwocie około 120-150 zł, jednak równie dobrze może wzrosnąć wielokrotnie. Jeśli diagnoza przewiduje taki wydatek, wtedy lepiej rozejrzeć się za już zregenerowanym alternatorem. Przy okazji zakupu takiego elementu i oddania starego alternatora można liczyć się z upustem rzędu 100-200 zł (TUTAJ przeczytasz o bieżnikowaniu opon).

Ile kosztuje nowy alternator?

Nowy alternator to bardzo poważny wydatek. W popularnych modelach jego zakup będzie tańszy niż w drogich, ale i tak należy się liczyć z dużą kwotą. Dla przykładu alternator do popularnej Skody Octavii 2.0 TDI to wydatek od około 700-900 za element regenerowany po nawet 3500-3900 zł za oryginał.

Na czym polega regeneracja alternatora i ile kosztuje?

Koszt regeneracji alternatora zależy w głównej mierze od trzech czynników. Czyli rodzaju usterki, typu alternatora (12V lub 24V, z regulatorem sterowanym komputerowo lub bez niego) oraz stanu alternatora.

Najprostsze naprawy to wymiana szczotek, pierścienia na wirniku czy wymiana łożysk. Z bardziej zaawansowanych „zabiegów” należy wymienić regulator, mostek prostowniczy, stojan czy kółko. Trzeba pamiętać, że koszt regeneracji alternatora jest też zależny od tego, czy będziemy stosować oryginalne części, czy też tańsze zamienniki.

Wymiana szczotek węglowych

O ich zużyciu świadczy głównie spadek lub zanik ładowania prądem. Ich działanie można sprawdzić za pomocą multimetru, przyłożonego do klemy akumulatora.

Koszt szczotek nie jest wysoki i wynosi od około 10 zł do nieco ponad 100 zł – wszystko znów jest zależne od jakości części i tego, czy sięgamy po oryginał czy zamiennik. Za robociznę zapłacimy 30-50 zł.

Wymiana łożysk

Wszystkie łożyska dążą do osiągnięcia jednego celu: zmniejszenia tarcia w układzie. Kiedy coś się porusza, tarcie odbiera część energii. Powoduje również zużycie stykających się ze sobą części, które z czasem ulegają uszkodzeniu.

Przy mniejszym tarciu transfer energii jest również bardziej efektywny. Łożysko alternatora ma zapewnić, że wał wirnika otrzyma całą możliwą energię z koła pasowego podłączonego do silnika. Jeśli łożysko jest w złym stanie, akumulator nie będzie wystarczająco ładowany.

Ponadto, uszkodzone łożysko może doprowadzić do szybkiego zużycia i pęknięcia elementów w alternatorze i silniku.

O uszkodzeniu łożyska alternatora świadczą również dźwięki, wydobywające się spod maski. Są to wycie, piszczenie, stukanie oraz odgłos, przywodzący na myśl szlifowanie.

Wymiana łożysk alternatora to wydatek około 70-80 zł. Do tej ceny należy doliczyć koszt samego łożyska, który waha się od kilkudziesięciu do ponad 100 zł.

Wymiana regulatora napięcia

Dobra wiadomość jest taka, że awaria regulatora napięcia to jeden z tych problemów, które rozwijają się z czasem. Jest też dość łatwy do zdiagnozowania. Co świadczy o konieczności wymiany regulatora napięcia?

• zbyt wysokie napięcia akumulatora, co prowadzi do przepalania się np. żarówek
• sporadyczne spadki mocy przy rozpędzaniu – uszkodzenie regulatora może spowodować nieprawidłowe działanie wielu podzespołów, takich jak pompa paliwowa, układ zapłonowy i inne części, które wymagają minimalnego napięcia
• zestaw wskaźników przestaje działać
• migoczące lub przygaszone światło wewnątrz auta (a także problem z radiem)
• niedziałające światła drogowe
• korozja klem akumulatora
• zapalona kontrolka silnika lub ładowania

Koszt regulatora napięcia jest zależny od marki i modelu samochodu. Waha się od kilkudziesięciu złotych w przypadku starszych modeli samochodów po nawet 800 zł przy nowszych autach (TUTAJ przeczytasz o zaworze EGR).

Jak wygląda regeneracja alternatora krok po kroku?

Poniżej przedstawiamy kolejne kroki regeneracji alternatora:

• odłącz akumulator, przewody zamocowane w tylnej części alternatora, zdejmij pasek z koła pasowego, a następnie wykręć śruby mocujące alternator do wspornika i wyjmij go z samochodu
• zdemontuj obudowę i wyciśnij łożyska alternatora
• oczyść obudowę – warto tutaj skorzystać z piaskowania
• wymień uszkodzone elementy. Podzespoły, jak komutator należy oszlifować, spolerować lub wymienić na nowy, a wirnik – pomalować i zakonserwować
• skręć obudowę alternatora i przylutuj styki uzwojenia do mostka prostowniczego
• załóż osłony i regulator napięcia

Czy możliwa jest samodzielna regeneracja alternatora?

Jak najbardziej tak. Tym bardziej że nie jest to skomplikowana operacja, a większość części do naprawy alternatora jest dostępnych w internecie. Wiadomo, że trzeba dysponować własnymi narzędziami i pewną wiedzą techniczną, jednak… regenerację najlepiej zlecić zajmującemu się tym zakładowi.

W naszym kraju jest wiele firm, które regenerują alternatory oraz prowadzą ich sprzedaż. Skorzystanie z usług takich zakładów pozwoli nam zaoszczędzić wiele czasu i… być może nerwów.