Regeneracja zacisków hamulcowych – jak zregenerować zacisk hamulcowy krok po kroku i ile to kosztuje?

W przypadku kłopotów z hamulcami wymiana samych tarcz i klocków czasem nie wystarcza, a wina ich niewłaściwego funkcjonowania spada na zaciski hamulcowe. W poniższym artykule znajdziesz wszystko o regeneracji zacisków hamulcowych.

Hamulce są najważniejszym układem bezpieczeństwa pojazdu. W normalnych warunkach kierowca naciska pedał hamulca z siłą około 30 kg, aby szybko i w kontrolowany sposób zatrzymać ponad tysiąc kilogramów poruszającego się metalu i plastiku.

Optymalnie działający układ hamulcowy ma absolutnie kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa kierowcy, pasażerów i pieszych. Jednym z jego najważniejszych elementów są zaciski hamulcowe, które, jeśli są niesprawne, można poddać odbudowie.

Regeneracja zacisków hamulcowych – w dalszej części tego artykułu dowiecie się krok po kroku, jak to zrobić. Najpierw jednak warto poznać jak działa układ hamulcowy i z jakich elementów jest zbudowany.

Jak działa układ hamulcowy?

Wszystkie nowoczesne samochody są wyposażone w hamulce hydrauliczne, które wytwarzają ciśnienie i przekazują płyn hamulcowy do zespołów hamulcowych kół. Te z kolei wykorzystują płyn pod ciśnieniem do oddziaływania na materiał cierny, wytwarzający tarcie niezbędne do hamowania.

Hydrauliczne układy hamulcowe przekształcają energię mechaniczną (obracających się kół) w energię cieplną, przekształcając i wzmacniając siłę wywieraną na pedał hamulca, który działa jak dźwignia. Wraz ze wspomaganiem hamulców zwielokrotnia on siłę, z jaką oddziałuje na płyn hamulcowy w pompie hamulcowej.

Pompa hamulcowa zwiększa również ciśnienie płynu hamulcowego, który następnie przewodami jest przesyłany do zacisków hamulcowych i cylindrów kół. Płyn pod ciśnieniem oddziałuje na tłoczki zacisków, ściskając klocki hamulców tarczowych do wewnątrz.

W przypadku hamulców bębnowych cylindry kół przesuwają się na zewnątrz, dociskając szczęki hamulcowe do bębna poprzez działanie klinujące i zakleszczające – podobnie jak ma to miejsce w hamulcach rowerowych.

Energia dociskania klocków do tarcz i szczęk hamulcowych do bębnów powoduje tarcie i wydzielanie ciepła. To tarcie cieplne, wraz z tarciem wytwarzanym między oponą a nawierzchnią drogi, spowalnia obrót tarczy i osi (oraz koła), co ostatecznie prowadzi do zatrzymania się pojazdu.

Jakie są główne części hydraulicznego układu hamulcowego?

Główne elementy hydraulicznego układu hamulcowego to:

• pompa hamulcowa – powoduje wzrost ciśnienia w układzie i wtłoczenie płynu hamulcowego do przewodów, zacisków i cylindrów
• wspomaganie hamulców – wykorzystuje podciśnienie w silniku, pompę elektryczną (silniki Diesla wytwarzają niewielkie podciśnienie w silniku lub nie wytwarzają go wcale) lub ciśnienie hydrauliczne (zazwyczaj ciśnienie pompy wspomagania układu kierowniczego). Zwiększa skuteczność hamowania przy jednoczesnym zmniejszeniu siły nacisku na pedał hamulca, dzięki czemu jazda staje się bezpieczniejsza i przyjemniejsza
• przewody i węże hamulcowe – wykonane z dwuściennej stali oraz z wielowarstwowej gumy i mieszanek syntetycznych, przenoszą płyn pod ciśnieniem z pompy hamulcowej do zespołów hamulcowych
• zespoły hamulców tarczowych – składają się z zacisku hamulcowego, klocków hamulcowych, tarczy i osprzętu montażowego
• zespoły hamulców bębnowych – składają się z cylindra koła, szczęk/okładzin hamulcowych, sprężyn przytrzymujących i odciągających, bębna hamulcowego oraz mechanizmu samoczynnej regulacji hamulca

Jak rozpoznać, że zaciski hamulcowe są w złym stanie?

Choć zaciski hamulcowe powinny służyć przez całe „życie” samochodu, czasem jednak ulegają awarii. Jak to rozpoznać? Oto najczęstsze symptomy:

• ściąganie auta w jedną stronę – zablokowany zacisk hamulcowy nie cofa się automatycznie, co powoduje, że klocek hamulcowy ociera o tarczę. W takiej sytuacji sytuacji auto podczas jazdy ma tendencję do ściągania w jedną ze stron. Wynika to z faktu, że jedno koło porusza się wolniej niż drugie
• blokowanie hamulców – klocki hamulcowe są dociskane do tarczy nawet, gdy nie naciskasz pedału hamulca. Powoduje to nie tylko przegrzewanie się układu, ale i problemy z ruszaniem z miejsca czy utrzymaniem prędkości. Ma się wrażenie, jakby auto chciało jechać, a nie mogło
• zmniejszona siła hamowania – gdy jakaś część układu hamulcowego jest uszkodzona, w tym zacisk, może to prowadzić do zmniejszenia siły hamowania, a tym samym do wydłużenia drogi niezbędnej do zatrzymania się samochodu
• nierównomierne zużycie klocków hamulcowych – gdy sworznie ślizgowe zacisku hamulcowego zaczną się zacinać, może to doprowadzić do nierównomiernego zużycie klocków hamulcowych. Czasami problem ten może być spowodowany zablokowaniem tłoczka
• wyciek płynu hamulcowego – gdy zaciski hamulcowe są uszkodzone (blokują się) można zauważyć wycieki płynu pochodzące ze śruby odpowietrzającej lub z uszczelki tłoczka.
• miękki lub gąbczasty pedał hamulca – zacisk hamulcowy może powodować, że pedał hamulca staje się gąbczasty lub miękki. Przyczynami takich objawów mogą też być wyciek płynu hamulcowego, przegrzane klocki lub powietrze w przewodach
• dziwne odgłosy – istnieje kilka dźwięków, które mogą świadczyć o zacięciu się zacisku hamulcowego. Jeśli pęknie wspornik zacisku (element, który go trzyma), może być słyszalne nadmierne brzęczenie. Ponadto może dojść do zablokowania hamulców w danym kole. O uszkodzeniu zacisku świadczy również szuranie, które jest typowe dla nadmiernie zużytych klocków hamulcowych. Jeśli zacisk hamulcowy nadal będzie się zacinał, może dojść do zużycia klocków hamulcowych i tarcz, co spowoduje metaliczny odgłos tarcia
• smród – gdy zacisk hamulcowy się zaciska, wywiera on stały nacisk na klocki hamulcowe. Ponieważ klocki są stale używane, zaczynają się nagrzewać i wydzielać smród palących się chemikaliów

Regeneracja zacisków hamulcowych – warto pamiętać o regularnej kontroli

W skład pojedynczego zacisku hamulcowego wchodzą tłoczek (lub tłoczki), gumowa osłona prowadnicy, śruba prowadnicy, śruba mocująca oraz korpus (odlew zacisku). W ciepłym i suchym klimacie zaciski hamulcowe często wystarczają na cały okres eksploatacji pojazdu. Jednak gdy są narażone na działanie wysokiej wilgotności i soli drogowej, ich żywotność drastycznie się skraca (TUTAJ dowiesz się, jakie jest prawidłowe ciśnienie opon).

Jak często kontrolować zaciski hamulcowe? Niestety, nie ma dokładnego czasu ani przebiegu, po którym można by stwierdzić, że konieczna jest kontrola hamulców. Wynika to z faktu, że zużycie klocków i tarcz hamulcowych zależy od wielu czynników, w tym stylu jazdy.

Zaleca się jednak, aby hamulce, w tym zaciski hamulcowe, kontrolować raz na pół roku – najlepiej przy wymianie opon z zimowych na letnie lub odwrotnie.

Regeneracja zacisków hamulcowych – krok po kroku

Krok pierwszy to odkręcenie zacisków hamulcowych. Jak to zrobić? Oczywiście z zachowaniem zasad bezpieczeństwa.

Najpierw zablokuj tylne koła, poluzuj nakrętki mocujące koła i ustaw samochód na podnośniku. Demontaż zacisków zacznij od odkręcenia śruby odpowietrzającej – gdy jest ona zapieczona powinny pomóc lekkie uderzenie i odrobina oleju penetrującego.

Jeśli gumowy przewód elastyczny został przykręcony bezpośrednio do odlewu zacisku, być może trzeba będzie najpierw zdjąć go na dalszym końcu. Jeśli przewody zdradzają ślady zużycia, warto je wymienić na nowe – najlepiej w stalowym oplocie.

Teraz już swobodnie możesz odkręcić zaciski hamulcowe.

Czyszczenie zacisków hamulcowych

Zdjęte z samochodu i rozebrane zaciski hamulcowe najlepiej oczyścić za pomocą gorącej wody z mydłem (lub środkiem czyszczącym). Już samo to przyniesie zaskakująco dobry efekt, pomagając pozbyć się brudu, osadu, materiałów ściernych i starego płynu hamulcowego. Rdzę można usunąć za pomocą szczotki drucianej.

Po tej czynności należy poddać zacisk hamulcowy diagnozie stanu technicznego. A więc skontrolować stan prowadnic, gumowych osłonek, odpowietrzników i tłoczków. Uszkodzone lub mocno zużyte elementy należy wymienić na nowe.

Piaskowanie zacisków hamulcowych

Zabieg ten pozwala na dokładne oczyszczenie z nalotu, brudu i rdzy. Co ważne, należy go wykonywać jeszcze przed rozebraniem zacisku. Dzięki temu można uniknąć dostania się ścierniwa do cylindrów i elementów smarnych. Niestety, powyższe podzespoły muszą zostać wymienione na nowe. Niektórzy jednak twierdzą, że wystarczy tylko odpowiednie zabezpieczenie cylindra i gwintów (TUTAJ poznasz rodzaje napędów na cztery koła).

Po tym zabiegu na zacisku pozostaje nieco pyłu i innych zanieczyszczeń, dlatego należy je usunąć za pomocą sprężonego powietrza. Piaskowanie pozwala przede wszystkim zadbać o wygląd zacisku i przygotować go na kolejny etap, czyli malowanie.

Koszt samego piaskowania (bez demontażu zacisku) to około 30-40 zł.

Malowanie zacisków hamulcowych

Malowanie zacisków hamulcowych nie jest niczym trudnym, ale trzeba pamiętać, aby użyć do tego odpowiedniego lakieru. Na rynku dostępnych jest wiele lakierów przeznaczonych do malowania zacisków – zarówno w sprayu, jak i do nakładania. Ich wspólny mianownik to odporność na działanie wysokich temperatur.

Jeśli chcemy, aby zaciski prezentowały się idealnie, będzie to długotrwały proces wymagający nałożenia nawet trzech warstw lakieru. Trzeba pamiętać, że jedna warstwa może schnąć nawet przez całą dobę. Czasem też – w samochodach z wytłoczonymi napisami na zaciskach – lakierowanie wymaga precyzji.

Regeneracja zacisków hamulcowych – zestaw naprawczy

Regeneracja zacisków hamulcowych polega nie tylko na ich czyszczeniu i malowaniu. Często to także konieczność wymiany niektórych podzespołów, aby mieć pewność, że hamulce będą działały idealnie w każdych warunkach.

Na szczęście w sklepach stacjonarnych czy w internecie dostępne są zestawy naprawcze, przeznaczone do konkretnych zacisków, występujących w konkretnych modelach samochodów. Składają się one przeważnie z kompletu uszczelek i osłony prowadnic. Droższe zestawy zawierają sworznie prowadnic zacisków pływających, a nawet same tłoczki (TUTAJ dowiesz się, jak długo trwa schłodzenie silnika samochodu).

Ich ceny są zróżnicowane i w dużej mierze zależą od marki i modelu samochodu. Najtańsze zestawy naprawcze z tłoczkami dla kompletu zacisków (w autach z 4 hamulcami tarczowymi) to wydatek około 70-80 zł. Zestawy bez tłoczków można już kupić za około 40 zł.

Po złożeniu zacisku należy go dokręcić z zachowaniem odpowiedniego momentu obrotowego. Kolejny krok to odpowietrzenie układu (TUTAJ dowiesz się jak odpowietrzyć układ hamulcowy).

Regeneracja zacisków hamulcowych – cena

Samodzielnej regeneracji można się podjąć oczywiście pod warunkiem posiadania odpowiednich narzędzi i podstawowej wiedzy technicznej. Jeśli nie czujemy się na siłach, aby wykonać to własnoręcznie, można zlecić takie zadanie wykwalifikowanemu mechanikowi.

U fachowca za taką usługę, w zależności od regionu, zapłacimy od około 170 do 300 zł. Dla porównania na nowy zacisk hamulcowy trzeba wydać dwa, a nawet trzy tyle. Oczywiście wszystko jest uzależnione od marki, modelu oraz stopnia skomplikowania tego elementu.