Spalanie stukowe: co to jest, jakie są przyczyny i jak zapobiegać.
Spalanie stukowe, czyli spalanie detonacyjne to nic innego jak wybuch mieszanki paliwowej w niewłaściwym czasie i z niewłaściwą prędkością. To trochę tak, jakby w sprawnie działającej orkiestrze jeden z muzyków z niewyjaśnionych przyczyn nie trzymał tempa. Co może z tego wyniknąć?
W sprawnie działającym silniku spalinowym wszystko dzieje się w swoim czasie i równym tempie. Mieszanka paliwowa w odpowiedniej dawce i w odpowiednim czasie trafia do cylindrów, zawory otwierają się miarowo, tłok spręża mieszankę, iskra wszczyna zapłon, następuje kontrolowany wybuch w efekcie, czego mieszanina się spala, wytwarzając energię. I tak w kółko.
Sprawy się komplikują, gdy jeden z tych elementów nie zadziała w określonym czasie.
Co to jest spalanie stukowe?
Spalanie stukowe, inaczej spalanie detonacyjne to zjawisko, w którym coś właśnie poszło nie tak, a dokładnie mówiąc, mieszanka paliwowa wybucha nierównomiernie, w nieodpowiednim czasie i miejscu.
Wystarczy, że mieszanka paliwowo-powietrzna wybuchnie za wcześnie lub za późno, nie wypali się całkowicie i w cylindrze pozostaną resztki niespalonego paliwa lub wybuchnie tuż przy świecy. Właśnie wtedy dochodzi do spalania detonacyjnego.
Przekłada się to na charakterystyczny metaliczny dźwięk pracy silnika i spadek mocy. Niby niewiele, ale wyobraźcie sobie, wybuch w cylindrze, który nie jest na to przygotowany. To tak jakby w orkiestrze miarowo ktoś mijał się z tempem dyktowanym przez dyrygenta.
We współczesnych samochodach zjawisko to pojawia się rzadko, bo od około 2002 roku samochody powinny być wyposażane w czujnik spalania stukowego. Co to takiego? W dużym uproszczeniu to czujnik, który mierzy skład mieszanki paliwowej. Dzięki niemu komputer silnika wie, z jaką mieszanką ma do czynienia i w razie konieczności „opóźni zapłon” (zmniejszy kąt wyprzedzenia zapłonu), zmniejszając ciśnienie spalania lub „przyspieszy zapłon” (zwiększając kąt wyprzedzenia zapłonu). W efekcie wpłynie to na obniżenie mocy silnika, ale uchroni silnik przed spalaniem stukowym.
Liczba oktanowa. Co to jest?
Skąd bierze się zła mieszanka paliwowa? Jednym z czynników może być paliwo o nieodpowiedniej liczbie oktanowej, która określa parametr paliwa mówiący o jego odporności na spalanie stukowe. Właśnie dlatego do silników przeznaczonych do paliwa 98 nie powinniśmy stosować paliwa 95 i na odwrót.
W starszych autach, bez czujnika spalania stukowego, ze stuprocentową pewności nalanie paliwa o złej liczbie oktanowej prowadziłoby do spalania stukowego. W nich na sztywno ustawiony jest kąt wyprzedzenia zapłonu, czyli moment wytworzenia iskry w świecy zapłonowej.
W nowocześniejszych sinikach czujnik skutecznie eliminuje ten problem i jednostkowo komputer poradzi sobie z dostosowaniem pracy silnika do mieszanki, jednak nie powinniśmy tego praktykować przez dłuższy czas.
Jakie są przyczyny spalania stukowego?
Skąd się bierze spalanie stukowe? Powodów może być wiele. Od najbardziej prozaicznego, czyli paliwa o złej jakości lub nieodpowiedniej liczbie oktanowej (czujnik spalania stukowego skutecznie eliminuje ten problem) przez zużyte lub uszkodzone świece zapłonowe po źle wyregulowany zapłon, lub przestawiony rozrząd.
Do spalania stukowego dochodzi również na skutek samozapłonu resztek niespalonego paliwa. Detonacja może pojawić się także wtedy, gdy silnik jest przegrzany.
Jakie są, zatem najczęstsze przyczyny spalania stukowego:
- źle wyregulowany kąt wyprzedzenia zapłonu,
- przestawiony rozrząd,
- zła liczba oktanowa paliwa,
- zbyt wysoki stopnień sprężania,
- przegrzanie silnika,
- uszkodzony czujnik spalania stukowego.
Spalanie stukowe – jak zapobiegać?
Przede wszystkim trzeba regularnie dbać o samochód. Jeśli usłyszymy niepokojące dźwięki spod maski, warto od razu sprawdzić, co się dzieje. Spalanie stukowe jest niebezpiecznym zjawiskiem, prowadzącym do trwałego uszkodzenia silnika na skutek jego przegrzania. Typowym skutkiem spalania stukowego są wypalone denka tłoków lub zniszczone świece zapłonowe.
Do czego może doprowadzić Spalanie stukowe?
Spalanie stukowe może doprowadzić do poważnej awarii silnika z jego zatarcia włącznie. Jednak takie ryzyko dotyczy przede wszystkim starszych samochodów. Te wyposażone w czujnik spalania stukowego są bardziej odporne na jego efekty.
FAQ
Co to jest spalanie stukowe?
Spalanie stukowe to wybuch mieszanki paliwowej w niewłaściwym czasie, miejscu i z niewłaściwą prędkością.
Co powoduje spalanie stukowe?
Spalanie stukowe w starszych autach może doprowadzić do uszkodzenia silnika. W nowszych wyposażonych w czujnik spalania stukowego do obniżenia mocy silnika.
Jak zapobiegać spalaniu stukowemu?
Aby wyeliminować spalanie stukowe, należy stosować paliwo o wskazanej przez producenta liczbie oktanowej, dobrze ustawić kąt wyprzedzenia zapłonu, kontrolować stan świec zapłonowych i regularnie serwisować samochód.